SEKRET, choc nie dla ekonomistow.

Wspolnie cierpimy patrzac jak od wielu juz miesiecy byle lachudra z Brukseli czy sprzedawczyk mieszkajacy w Polsce groza Polsce karami finansowymi. Sprawa kopalni Turow jest tego dobitnym przykladem. Codziennie jakis  brukselski palant obcesowo poucza i grozi. Polski rzad zachowuje sie po dzentelmensku, jak ludzie dobrze wychowani.  Proby wywolania nerwowych reakcji naszego rzadu nie przynosza zamierzonego skutku. Dlaczego tak jest?

Jednym ze zrodel spokoju nszych jest  relatywnie  niski poziom zadluzenia kraju. To po czesci efekt szoku wywolanego przez splacanie, niewielkiego w koncu, dlugo "gierkowskiego". Polskim ekonomistom, bez wzgledu na barwy poltyczne, weszla w krew niechec do zadluzania. Oto poziom zadluzenia roznych krajow w relacji do GDP (PKB) w 2021 r.: Japonia- 237%, Grecja - 174%, Wlochy -133%, Portugalia- 119%, USA- 106%, Belgia- 99%, Francja- 99%, Hiszpania- 95%, Kanada- 88%, UK- 85%, Austria- 71%, Chorwacja- 70%, Wegry- 66%, Slovenia- 65%, Irlandia- 62%, Finlandia- 59%, Niemcy- 56% i Holandia- 52%. 

                                               POLSKA - 47%.

Jest wiec pewien margines swobody, czyli resory.  Doceniaja to glowne agencje ratingowe: Standard&Poor's, Moody's i Fitch. Wedlug nich wiarygodnosc Polski (strong capacity to pay) znajduje sie na poziomie "upper middle grade", (poziom wyzsza srednia), co pozwala sprzedawac od reki obligacje.

Co wiecej, zadluzanie sie krajow w warunkacj pandemii jest normalnoscia; te ze strefy euro maja deficyt budzetowy powyzej 3% PKB. Nie ma wiec atmosfery rozdzierania szat wobec  zwiekszonego zaciagania dlugow.

Nie mam zamiaru nie zauwazc slonia w pokoju, czyli limitu umieszczonego w polskiej Konstytucji. W Rozdziale X "Finanse publiczne", Art. 216, punkt 5 czytamy: "Nie wolno zaciagac pozyczek lub udzielac gwarancji i poreczen finansowych, w nastepstwie ktorych panstwowy dlug publiczny przekroczy 3/5 wartosci rocznego produktu krajowego brutto". Czyli

                             KONSTYTUCYJNY LIMIT ZADLUZENIA POLSKI WYNOSI 60%.

 Mozna powiedziec nawet wiecej, nie nalezy przeprowadzac operacji odejmowania 47% od 60%, co by nakazywal zdrowy rozsadek. Swoboda jest wieksza, ten dystans jest bowiem rozciagliwy. Umozliwia to ostatnie zdanie cytowanego wyzej punktu 5 Art.216 polskiej Konstytucji. Brzmi on tak: "Sposob obliczania wartosci rocznego produktu krajowego brutto oraz panstwowego publicznego okresla ustawa". Krotko mowiac, definiowanie dlugu jest elastyczne, co oznacza przede wszystkim, ze mozna z niego wyrzucic niektore elementy. Tak wiec panstwo polskie moze sie zadluzac nie powiekszajac wielkosci ogolnego zadluzenia. Czyni to porzez pozyczki zaciagane przez Polski Fundusz Rozwoju i Bank Gospodarstwa Krajowego, ktore dzieki  reklasyfikacji, nie sa brane pod uwage w obliczeniach.

To jeszcze nie wszystko, w warunkach covidowych zmienil sie sposob przeciwdzialania kryzysowi gospodarczemu. O ile kryzysowi 2008 r. zaradzano dyscyplina budzetowa, co oznaczalo zaciskanie pasa, to teraz zgodnie uznano, ze nalezy pompowac pieniadze do gospodarki. A, ze wszyscy sa zadluzeni, to jasne jest, ze wszyscy wybrali powiekszenie wlasnego zadluzenia. Polska nie jest wyjatkiem.

Na sam koniec wypada tez wspomniec o znanej wczesniej teorii makroekonomicznej, ktora wlasnie zyskuje na znaczeniu i staje sie bardziej popularna. Od dawna kierowaly sie naia rzady Stanow Zjednoczonych czy Kanady, teraz spodobala sie innym. Jej nazwa brzmi: Modern Monetary Theory (Nowoczesna Teoria Monetarna). Dla nas najwazniejsza jej idea jest twierdzenie, ze dyscyplina budzetowa niekoniecznie jest dobra, zas zadluzenie ma pewne korzystne strony. Technicznie, idzie relacje podatkow i wydatkow rzadowych. Glowna strategia polega na wykorzystywaniu polityki fiskalnej do utrymywania deficytu budzetowego w celu osiagniecia pelnego zatrudnienia. Sztuka polega na zrecznej grze pomiedzy inflacja a bezrobociem. Nalezy tak dazyc do pelnego zatrudnienia, by nie bylo inflacji. Na tego typu gre moga sobie pozwolic jedynie kraje posiadajace wlasna walute i bank centralny. Do tego banku nalezy drukowanie pieniedzy.  W tym miejscu nalezy przytoczyc znana opinie, ze amerykanski system finansowy nie moze upasc, gdyz mozna zawsze dodrukowac pieniedzy by splacic dlugi.

Napalency z kotla czarownic, jakim jest Parlament Europejski moga sie niebawem bardzo zawiesc.