Przegrana geneza Rosji

intelektualną. Do dzisiaj zgadzam się z jego podstawową tezą, że religia jest źródłem porządku społecznego a ten może być zadziwiająco różnorodny, choć oczywiście nie może wyjść poza swoje fundamenty.
Najpierw pierwsze rozróżnienie- katolicyzm vs protestantyzm. Rzekomo protestanci sa sprawniejszy ekonomicznie. Jest to teza w sumie nie prawdziwa, bo historycznie było tak, że protestantyzm rozwiną się na terenach już w czasie reformacji bardzo zamożnych. Natomiast tereny biedne, które przyjęły protestantyzm dalej biedne zostały (vide: Dania). Jeszcze w latach 50-tych Dania była biedniejsza od Polski, a ludziom w Danii żyło się gorzej. Z kolei tereny niewątpliwie katolickiej północy Włoch, zwłaszcza Doliny Aosty i terenów przyległych są najbogatszymi terenami Europy, terenami na których ludzie są zamożniejsi niż w Luksemburgu i okolicach a jest ich o wiele więcej. Nawiasem mówiąc Luksemburg to też raczej katolicy.
Tak więc opisany przez Webera związek nie ma potwierdzenia empirycznego.
Natomiast nieco inaczej jest z porównaniem między chrześcijaństwem wschodnim a zachodnim.
Otóż od czasów mniej więcej św. Augustyna uważa się, że fundamentem Zachodu jest "Biblia czytana oczyma Arystotelesa". Z Arystotelesem to ciekawa historia. Otóż o jego filozofii wiemy tylko z jednego źródła. Tym źródłem był jeden zbiór pism przez 200 lat zakopany w przydomowym ogródku. Odkopano go dopiero po zdobyciu Aten przez Rzymian. Wychodzi więc, że Arystoteles był w Helladzie na indeksie. Nikt oficjalnie o nim nie mówił, nikt z jego tezami nie dyskutował przez 200 lat! Dopiero jak elity helleńskie straciły władzę ludzie sobie o nim przypomnieli.
Cóż takiego groźnego dla elit wynikało z jego pism. Po pierwsze kwestia prawdy. Uważał on, że prawda jest przez człowieka niepoznawalna bo jest dla umysłu ludzkiego zbyt duża. Tak więc nikt jej nie zna! Natomiast im bliżej jest się prawdy tym lepiej. Bliżej prawdy jest się zaś wtedy, gdy operuje się możliwie najbardziej ogólnymi kategoriami, jakie jest się w stanie pojąć. Czyli najpierw opisujemy zasadę wg której zachodzi jakieś zjawisko a później weryfikujemy tę zasadę poprzez stwierdzenie, czy zauważone szczegóły do niej pasują. Jak nie pasują to wypadają z wcześniej przyjętej definicji.
Po drugie wprowadził on wymóg formalny prawidłowej definicji i prawidłowego opisu tego co widzimy. Prawidłowa opis czy definicja musiała się składać z trzech elementów: celu, formy i (użytego) środka. Jeżeli w jakimś opisie lub definicji brakowało jednego choćby elementu, to mówiąc językiem współczesnym wypowiedź taka była bełkotem.
W czasach studenckich postanowiliśmy ze znajomymi sprawdzić wg tych kryteriów definicje zawarte w encyklopedii . Stwierdziliśmy, że nawet 70% haseł nie odpowiada kryteriom Arystotelesa, w tym żadne dotyczące spraw społecznych i politycznych! W końcu to była encyklopedia komunistyczna. Oczywiście nie weryfikowalismy wszystkich haseł tylko każdy miał wybrać sobie losowo po 50. I teraz, zarówno katolicy jak i protestanci czytają Biblie "oczyma Arystotelesa", natomiast "Ludzie Wschodu" do tej pory nie. W Rosji do tej pory Arystoteles jest w ogóle nie znany, nigdy nie były wydane jego dzieła ani w języku oryginalnym ani nie była żadnego tłumaczenia! To jest powód z którego my nie możemy zrozumieć Wschodu a Wschód nas.
My zaczynamy myślenie od kategorii możliwie ogólnych i schodzimy do szczegółu. Wschód zaś wychodzi od szczegółu i wpisuje go w kontekst na tyle ogólny na ile danej osobie się chce to robić. Ponieważ rzeczywistości nie można tak na prawdę ogarnąć, to ich racjonalizacja jest bardzo przyziemna.
Następnym problemem wynikającym z myślenia kategoriami wschodu jest kult wiedzy. My wiemy, że prawdy nikt nie pozna i w związku z tym nawet najwięksi mędrcy mają bardzo niekompletną wiedzę, w porównaniu o skomplikowania wszechświata bardzo mizerną, więc ich autorytet zawsze jest względny i chwilowy.
Ludzie wschodu mędrców traktują inaczej i z nimi nie dyskutują. To jest religijno - logiczne źródło samodzierżawia.
I ostatnia kwestia Chrześcijaństwo vs Judaizm. Znowu kwestia weryfikacji praktycznej. Na terenach Rzeczpospolitej Żydzi żyli jak chcieli i byli najbiedniejszą grupą społeczną!
Wychodziło więc na to, że judaistyczny porządek społeczny jest mniej sprawny od chrześcijańskiego. To zaś dla judaizmu było obserwacją miażdżącą. Wynikało z niej, że albo nie są Narodem Wybranym, albo Przymierze straciło na ważności. Teraz jednak tego nie widać, bo biednych Żydów wymordowali Niemcy. Czy ten aspekt pomaga w zrozumieniu postaw różnych środowisk żydowskich w czasie II wojny światowej i uzasadnia obecne próby obciążenia Polaków odpowioedzialnością za zagładę? Dla mnie tak. Ich bieda byłaby wtedy skutkiem wiekowej dyskryminacji zakończonej krwawym finałem a nie ich dobrowolnie stworzonym dla samych siebie porządkiem społecznym.
Tak więc klucz religijny jest moim zdaniem bardzo dobry do opisu rzeczywistości społecznej ale trochę inaczej niż to proponuje Weber ( czy Koneczny).

Pięknie, Panowie - po prostu pięknie. ;-)
I dlatego pięknie pozdrawiam.

zgadza się, że religia ma bardzo wielkie znaczenie, pisale juz o tym trochę ale dla ustalenia uwagi...

ja bym się odwołał do sofistów, z którymi polemizował Platon twierdząc, że istnieją wartości absolutne jak prawda, dobro i piękno...

w Renesansie staly sie 2 rzeczy:
- humanisci zanegowali istnienie tych wartosci absolutnych, o które sw Tomasz wywodzil jako dane od Boga... przywolujac sofistow i ich mantre, ze czlowiek jest miara wszechrzeczy - na tej zasadzie opiera sie cala demokracja liberalna... i prawo pozytywne (mozna przeglosowac nawet nieetyczna ustawe)
- Luter nie zanegowal jak humanisci podzialu na dobro i zlo, ale stwierdzil, ze skoro Pan Bog stworzyl czlowieka slabego, wiec nie moze go rozliczac z uczynkow (co my znamy obecnie jako prawde wiary, ze Bog jest sedzia sprawiedliwym...), Lutrowi zostala wiec tylko łaska i wiara

Kalwin rozwinal istote łaski do idei predestynacji, ze bog (specjalnie pisze z malej) dzieli ludzi z gory na tych przeznaczonych do zbawienia albo do potepienia... stad wyszlo to odwrocenie myslenia, ktore w sumie jest nielogiczne, ze jak komus sie dobrze powodzi tzn, ze bog obdarzyl go łaską... wiec rownie dobrze jak ktos bedzie ciezko pracowal i sie dorobi to udowodni tym posiadanie laski

proszę zwrocic uwage - najpierw neguje sie mozliwosc oceny naszych uczynkow przez Pana Boga, po to by stworzyc jakiegos boga decydujacego o naszym losie, co jest de facto fatalizmem, po to by "magicznie" uczynkami panowac nad tym fatalizmem, ale juz nie jest wazne czy ktos jest dobry czy zly - wazne ze dorobil sie mamony... a ze mogl po drodze w tym celu wymordowac np Indian to juz nie ma znaczenia...

poza tym jesli chodzi o pracowitosc protestantow to mi sie zawsze przypomina dowcip czym sie rozni student politechniki od medycyny - 1szmu jak sie kaze nauczyc ksiazki telefonicznej na pamiec - spyta "po co?" a drugi "na kiedy?"

wydaje mi sie ze taka bezrefleksyjna pracowitosc, moze byc przyczyna ograniczenia innowacyjnosci

co do Rosji/prawoslawia...

Dugin twierdzi ze w prawoslawiu czlowiek nie zbawia sie indywidualnie tylko wspolnie...

dr Kurek twierdzi, ze prawoslawie izolowalo Rosje i bylo traktowane jako pretekst do walki z calym swiatem - tu bardzo wazna ostatnia autokefalia Ukrainy, czyli uniezaleznienie sie od patriarchy moskiewskiego

Pipes twierdzi, ze tam na polnocy byly slabe ziemie, wiec wszystko musieli robic kolektywnie (sic!); ze Wikingowie to byla elita oderwana od ludu, ktora chciala miec tylko porzadek by utrzymywac szlak handlowy z Bizancju, a potem rzadzili mongolowie, wiec Rosjanie znaja tylko rzadzenie za pomoca knuta

dr Kurek tez uwaza, ze cyrylica byla narzedzie izolacjonizmu... czytalem u Budzisza, ze jakis kraj dawnego ZSRS porzucil ostatnio cyrylice na rzecz alfabetu lacinskiego... wiec jakby tak Ukraincy przeszli na lacinski...

w sumie to dr Kurek pisze duzo innych ciekawych rzeczy, jak np. zasada lustra (jesli dobrze pamieta)