Święta Małgorzata z Kortony

       Dnia 22. lutego

       Święta Małgorzata z Kortony, pokutnica. (1247-1297.)

       Niedoścignionym wzorem prawdziwej pokuty miała być dziecina, urodzona r. 1247 w Alwiano w włoskiej Toskanii; imię Małorzaty odebrała na chrzcie św.. Wrodzona żywość dziewczynki wymagała kierującej ręki matczynej; niestety matka umarła, kiedy Małgorzata liczyła ledwie ośm lat. Macocha mało się troszczyła o jej religijne wychowanie i o wpojenie w nią zasad chrześcijańskich, aby ją broniły przed wszelkiemi niebezpieczeństwami życia, mianowicie przed pokusami zmysłowości. Przeciwnie uważała ją jako ciężar, któregoby chętnie się pozbyła. Twarde więc życie, jakie Małgorzata w domu macochy przez dziesięć lat prowadzić musiała, sprawiło, że w 18. roku życia uciekła z domu i przyjęła służbę u pewnego szlachcica w Monte Pulciano. Płochliwość charakteru pozwoliła lekkomyślnie na dłuższe pożycie grzeszne z panem, u którego podjęła służbę.
  
       Bóg w wyrokach swych grzesznicę powoływał do świętości, a zmianę tą spowodować miał straszny wypadek. Otóż szlachcic ów wyjechał z Monte Pulciano w ważnych sprawach; długo nie wracał, ale wrócił piesek pana ulubiony, który szczekaniem i zachowaniem swem Małgorzatę z domu wyprowadził aż do miejsca, gdzie gałęziami i chrustem przykryte leżało martwe ciało. Odchylając chrust, Małgorzata poznała przez robaki już nadpsute ciało wspólnika swego życia grzesznego; jacyś nieznani bandyci śmierć mu zadali gwałtowną a niespodziewaną.
  
       Widok zeszpeconego ciała, z którego niedawno tryskało życie i zdrowie; pamięć na to, że za grzeszne życie nie zdołał może ani skruchą serdeczną i doskonałą zmazać swych win; obawa przed karami wiecznemi, jakie ją samą czekały w razie nagłej śmierci lub życia bez pokuty i naprawy, takim gorącym żalem ogarnęły całą istotą Małgorzaty, że postanowiła odtąd Bogu tylko służyć i służbą Bożą gniew Boży przebłagać.
  
       Pierwszym krokiem ku naprawie życia był powrót do domu ojcowskiego, aby tam znaleść przytułek i ochronę; ale macocha do domu ją nie przyjęła. Wtedy Małgorzata zatrzymała się w ogrodzie dom otaczającym, odnawiając postanowienie, że prędzej z głodu umrze niżeliby się miała znowu oddać grzesznemu życiu. Gorąco też błagała Boga o miłosierne zmiłowanie się nad nią i o dobre natchnienie, jak ma sobie na przyszłość postąpić. Zbawicielu mej duszy, wołała, nie chcesz przecież zguby mojej! Patrz! moja chęć pokuty tak szczerą jak szczerą była pokuta Magdaleny! Nie opuszczaj mnie w nieszczęsnem położeniu!
  
       Bóg zmiłował się nad błaganiem pokutnicy; z natchnienia Bożego udała się do Kortony, aby tam w tribunale pokuty duszę swą oczyścić z grzechów. Jak szczerą była wola Małgorzaty dowodzą łzy, jakie u stóp swego ojca wylewała, błagając go o przebaczenie za pohańbienie jego nazwiska i dobrej sławy; były dobrowolne oskarżania, jakie czyniła, kiedy powrozem przepasana stawała przed podwojami kościoła w Alwiano. To też spowiedź w Kortonie przed zakonnikiem Franciszkaninem taką odznaczała się szczerością, że uzyskała rozgrzeszenie a zarazem polecenie, aby wstąpiła do trzeciego zakonu św. Franciszka.

       Polecenie spełniła Małgorzata; dalsze 23 lata swego życia spędziła na ćwiczeniach umartwienia i wszelakiej cnoty. Nawróciła wielu grzeszników, a Bóg ją obdarzył łaską proroctwa, cudu, poznawania zupełnego serc ludzkich. Całe noce spędzała na modlitwach; codziennie rozmyślała Mękę Pańską - miłość zaś rozbudzana coraz więcej pozwalała jej znosić wszelkie cierpienie z największą pokorą. Ciężkie pokusy nie zachwiały wierności jej postanowienia. Często przychodziły jej myśli, aby opuścić miejsce pokuty albo zmniejszyć przynajmniej swe umartwienie, bo mogłaby przecież dłużej Bogu służyć, a zresztą Bóg z pewnością już jej wszystko przebaczył. Małgorzata poznawała podstęp złego ducha w takich pokusach, stąd umartwień swych nie zmniejszała, ale wręcz je powiększała. W najcięższej raz pokusie rzuciła się do stóp Zbawiciela Ukrzyżowanego, błagając Go o siły, pomoc i łaski do zwycięstwa w nieustannych do złego nagabywaniach. Chrystus raczył się jej wtedy objawić i pocieszyć słowami pełnymi słodyczy: Nie trać otuchy ani odwagi, córko moja! Jestem z tobą w chwilach twych pokus. Siłą łaski mej zupełne odniesiesz zwycięstwo. Kieruj się radą swego spowiednika.

       Dobiegało Małgorzacie lat pięćdziesiąt, prawie połowę swego życia spędziła na pokucie; stąd też pełna ufności w miłosierdzie Boże umierała r. 1297. Ciało jej spoczęło w klasztorze Franciszkanek w Kortonie; dotąd się zachowało nienaruszone zgnilizną; zakonnice na cześć pokutnicy zmieniły wezwanie zakonu św.Bazylego na wezwanie św.Małgorzaty. Leon X. już bowiem pozwolił święto Małgorzaty obchodzić w mieście Kortona; Urban VIII. potwierdził jej święto na cały zakon św. Franciszka, a Benedykt XIII. r. 1728 zaliczył Małgorzatę w poczet świętych.

       Nauka

       Życie św. Małgorzaty poucza o poniżeniu, do jakiego człowieka prowadzi nieczystość. Nie jest wprawdzie czystość cnotą łączącą w sobie wszystkie inne cnoty, ale nieczystość jest owym występkiem, który wstrząsa wszystkimi cnotami i wręcz im drogę zagradza do serca ludzkiego i umysłu. Jeśli inne przewinienia są potokami, unoszącymi nieszczęsnych grzeszników, to grzech nieczystości jest potopem zalewającym prawie wszystko; stąd też do powstania z takiego nałogu niezwykłej siły i pomocy potrzeba Bożej, jak stwierdza znowu życie św. Małgorzaty.
  
       Nieczystość jest zbrodnią wobec Boga, bo właśnie taką zbrodnię karał ogniem w miastach Sodomy i Gomory i karać musiał, kiedy nieczystość niszczy właściwy rozumnemu człowiekowi obraz Boży, poniżając go do nierozumnych zwierząt. Syn Boży, któremu najgorsze żydzi w nienawiści czynili zarzuty, nigdy nie dopuścił, aby chociaż skazę mu wytknęli jakiegokolwiek pozoru zmysłowego. Umiłował czystość w Swej Matce Najświętszej, w apostołach, mianowicie w św. Janie, umiłował czystość jaką najzacniejszą cnotę, godną Swej Bożej istoty.
  
       Nawet ludzie brzydzą się nieczystością, chociaż świat tyle nastręcza do niej sposobności. Ileż to wstydu, troski, pogardy, pośmiewiska znosić muszą te wszystkie nieszczę istoty, które tak daleko się zapominają, że w zmysłowości prawie toną i poza nią nic już prawie nie widzą! Litość przenika serce przez pamięć na stan ich duszy, bo straciły wszystko, czem były czyste w obliczu Boga, w sądach świata i w swem własnem przekonaniu.
  
       Jeśli skutki nieczystości objawiają się już w przyrodzonych człowiekowi zdolnościach i przymiotach, to jeszcze więcej osłabiają życie nadprzyrodzone; nudną wydaje się modlitwa, nawet nienawistną; męczarnią są sakramenta św.; nauka kościelna jest nieznośną, pobożna książka budzi odrazę, uczęszczanie do kościoła wydaje się krępowaniem swobody. Upada wiara, mnożą się wątpliwości, grzech nie przeraża, sumienie i łaska nadaremno napominają, a nie trudno o zupełną serca zatwardziałość.
  
       Dąż zawczasu do drogiej cnoty - przynajmniej duszy swej przywróć czystość przez szczerą pokutę. Strzeż się przed powtórnym upadkiem, bo nie wiesz, czy śmierć ciebie nie zaskoczy. Jesli dzisiaj się nie nawrócisz, to i jutro nie będzie łatwiejszą sprawą dla ciebie nawrócenie. Nie będzie łatwiejszą sprawą i później, bo złe nałogi z czasem potężnieją i się wzmagają.
  
       Pamiętaj na słowa św. Chryzostoma: Nie grzesz więcej, skoro uzyskałeś przebaczenie; nie odnawiaj ran swej duszy, skoro je uleczyłeś; nie giń znowu w brudach grzechu, kiedy z brudów się uwolniłeś. Środkiem pokuty i nawrócenia niechaj będzie przedewszystkiem umartwienie, bo znowu powiada św.Chryzostom: Umartwiaj się, jesli zgrzeszyłeś; umartwiaj się, abyś więcej nie grzeszył. Umartwiaj się, abyś uzyskał łaskę; umartwiaj się, abyś zachował uzyskaną łaskę i jej znowu nie utracił.

"ŻYWOTY ŚWIĘTYCH PAŃSKICH" - Poznań, dnia 10 lutego 1908.
Na podstawie kalendarza kościelnego z uwzględnieniem dzieła ks. Piotra Skargi T.J. oraz innych opracowań i źródeł na wszystkie dni całego roku ułożył
Ks. Władysław Hozakowski

       * * *

       22 lutego
       Żywot świętej Małgorzaty z Kortony, pokutnicy
       (Żyła około roku Pańskiego 1260)

       Małgorzata urodziła się w roku 1234 w mieście Luwiano we Włoszech. Przydomek "z Kortony" otrzymała dlatego że tam spędziła święty żywot i dotąd w mieście tym cześć wielką odbiera. Rodzice jej, ludzie pobożni i uczciwi, byli biednymi wieśniakami. Gdy Małgorzata miała siedem lat, umarła jej matka. Ojciec ożenił się po raz drugi, z kobietą niskiego charakteru, która źle obchodziła się z Małgorzatą. Biedna dziewczyna zaczęła w końcu stronić od domu i szukać przyjaciół pośród obcych, a że odznaczała się wielką urodą, z biegiem czasu ujrzała się otoczoną licznym gronem zalotników. Spomiędzy wszystkich najwięcej się jej podobał bogaty kupiec z miasta Montepulziano. Widoki, że zostanie panią bogatego domu, skłoniły ją, iż w szesnastym roku życia, zapomniawszy o Bogu i dobrej sławie, opuściła potajemnie dom rodzicielski i przez dziewięć lat żyła z owym kupcem bez błogosławieństwa sakramentalnego.

       Człowiek ten, powracając pewnego razu z podróży, został w pobliżu miasta obrabowany i zabity; dla zatarcia śladów mordercy zawlekli trupa w krzaki i przykryli go stosem gałęzi. Małgorzata, zaniepokojona, że kochanek tak długo nie wraca, wyszła naprzeciw niego. Jeszcze daleko nie uszła, gdy wtem z przydrożnych krzaków wypadł pies kupca, przyskoczył do niej, chwycił ją za suknię, a potem wyjąc pobiegł z powrotem w gąszcz. Poszła więc Małgorzata w ślad za nim aż do kupy gałęzi, które pies starał się rozrzucić. Uchyliła gałęzie i - o zgrozo! - ujrzała przed sobą trupa swego kochanka!... Robactwo zagnieździło się już w jego ranach i nieznośna woń ją owionęła. Straszliwy widok przeszył serce Małgorzaty. Przestrach, ból i rozpacz napełniły serce grzesznicy. Bez słowa wpatrywała się w zwłoki zabitego i nagle promień łaski Boskiej oświecił jej duszę. "Oto jak się kończy rozkosz ziemska! - westchnęła. - Małgorzato! przypatrz się ulubionemu, kochaj go teraz, jeśli możesz, kochaj teraz tego zgniłego, cuchnącego trupa, dla którego wzgardziłaś Bogiem i ojcem! Gdzież jest teraz jego dusza, która ciebie, grzesznico, więcej kochała, aniżeli Boga? Czemuż i ja nie pokutuję z nim razem w takim samym ogniu? Najlitościwszy Boże! rozumiem głos łaski Twojej! Ty mi udzielasz czasu do pokuty, z której też nieomieszkam skorzystać".

                  Święta Małgorzata

       Natychmiast porozdawała swe klejnoty między ubogich, opuściła miasto, a przybywszy do domu rodzicielskiego, rzuciła się ojcu do nóg, z prośbą o przebaczenie. Ojciec zlitował się nad nią, ale macocha, prawdziwa jędza, dokuczała jej wszelkimi sposobami. Małgorzata znosiła wszystko z wielką cierpliwością, a jej skrucha wzrosła do tego stopnia, że chcąc naprawić zgorszenie, które dała miastu rodzinnemu, obwiązała sobie szyję powrozem i ukląkłszy pewnej niedzieli u drzwi kościelnych, błagała przechodzących o przebaczenie. Macocha omal nie oszalała na ten widok; za jej poduszczeniem ojciec jeszcze tego samego wieczora wygnał Małgorzatę z domu.

       Nocowała w ogrodzie, przeżywając straszliwe chwile, gdyż szatan ciągle jej szeptał: "Cóż ci pomogła pokuta? Nic! Czyż ojciec ucieszył się z twej poprawy? Nie! Czyż Niebo wzięło cię pod swą opiekę? Nie! Bóg cię opuścił, a ludzie cię odepchnęli, wydając na śmierć głodową. Lecz tyś jeszcze młoda i piękna, wróć do Montepulziano; znajdziesz tam dosyć zalotników, którzy o tobie radzić będą". Małgorzata na wszystkie te szatańskie podszepty odpowiadała westchnieniem: "O Jezu, zmiłuj się nade mną!" Wtem usłyszała z góry nader miły głos: "Nie bój się, idź do Kartony i wstąp do III zakonu św. Franciszka, a ja o tobie radzić będę!" Udała się tam niezwłocznie, przyjęła służbę u dwu pobożnych niewiast i ciężką pracą zarabiała na wyżywienie. Wieczorem, po uciążliwym znoju dziennym, biczowała się, a noce spędzała na modlitwie; sypiała krótko i to na gołej podłodze, a ponieważ wciąż jeszcze była bardzo piękna, więc twarz nacierała grubym piaskiem, a włosy sadzami. Nie jadła ani mięsa, ani ryb, tylko nieco chleba i jarzyny. Strzegła pilnie ócz i języka, a przy pracy ustawicznie się modliła, i często z wielką pobożnością rozważała Mękę Pańską.

       Po trzech latach dostała szaty zakonne, a zarazem zaczęła doznawać osobliwych łask. Dręcząca ją obawa przed wiecznym potępieniem znikła. Odbyła teraz także spowiedź generalną, do której przygotowywała się przez cały tydzień, a żal jej był tak szczery i głęboki, że krwawe łzy wylewała. Jezus, Maryja i jej Anioł Stróż po kilkakroć się jej ukazywali i pocieszali ją. A i szatan kusił ją nieraz, szepcząc, że już dosyć pokutowała. Aby zwalczyć tę pokusę, udała się za pozwoleniem swego spowiednika do ojczystego miasta Luwiano, poszła w niedzielę do kościoła, a po nabożeństwie, okręciwszy sobie powróz koło szyi, prosiła wszystek lud o przebaczenie za dane zgorszenie. Pewna bogata pani, nazwiskiem Manentessa, tak się tym upokorzeniem wzruszyła, że zbudowała klasztor, do którego wstąpiła wraz z Małgorzatą.

       W Kortonie zdziałała Małgorzata dużo dobrego, zajmując się przede wszystkim pielęgnowaniem chorych. Miała także osobliwszy dar przemawiania do serc i sumień ludzkich, wskutek czego przybywali do niej ludzie wszystkich stanów, z bliska i z daleka, aby zasięgnąć jej rady. Nie obyło się jednakże i bez przykrości, gdyż wielu ludzi, nawet spomiędzy tych, którym dobrze czyniła, mówiło, że jej świątobliwość i pokora są tylko udawaniem. Obmowy te sprawiały jej wielką przykrość, jednakże nie szemrała, lecz w pokorze modliła się o pocieszenie do Ukrzyżowanego Jezusa. Ufność ta została nagrodzona, gdyż Bóg ją pocieszył. Wreszcie po dwudziestu czterech latach życia pokutniczego objawił jej Zbawiciel dzień zgonu. Ostatnia jej choroba była nader bolesna, ale jej dusza nie zachwiała się ani na chwilę. Umarła dnia 22 lutego 1297 roku. Jej grób wkrótce zasłynął cudami, a kiedy go w 400 lat później otworzono, znaleziono ciało nienaruszone i świeże. Papież Leon X zezwolił w roku 1518 na jej cześć publiczną w Kortonie, a papież Benedykt XIII zaliczył ją w roku 1728 w poczet Świętych Pańskich.

       Nauka moralna

       Żywot świętej Małgorzaty z Kortony zawiera głęboką naukę. Święta Małgorzata była zrazu wielką grzesznicą, ale nawróciła się stanowczo, pokutowała i bez ustanku opłakiwała swoje dawne grzechy. Myśmy może nie tak nisko upadli, jednakże wielokrotnie obraziliśmy Boga grzechami, - a gdzie jest nasza poprawa, żal i pokuta? Małgorzata usłuchała natychmiast głosu łaski, rozważywszy z przestrachem, co jej duszę w wieczności oczekuje. Do nas odzywa się już dawno głos łaski Bożej, ale my go usłuchać nie chcemy i pozostajemy ludźmi zatwardziałego serca; słyszymy głos sumienia naszego, ale o niego nie dbamy; myśl o wieczności nas nie wzrusza, i pozostajemy nadal w grzechach, oziębli i leniwi. Małgorzata zeszła z drogi występku i nigdy już na nią nie weszła mimo pokus, jakimi ją szatan nagabywał. My ledwie i się nawrócimy, wracamy znowu do życia występnego, a może nawet pierwszej pokusie oprzeć się nie umiemy. Małgorzata codziennie dziękowała Bogu, że jej nie pozwolił umrzeć w grzechu, my zaś ociągamy się z podziękowaniem Panu, że nas dotąd zachował od piekła, na które tyle razy zasłużyliśmy.

       Modlitwa

       Boże, który nie pragniesz śmierci grzesznika, lecz chcesz, aby się nawrócił i żył; daj miłościwie, abyśmy z krępujących nas występków wyswobodzeni, czystym sercem służyć Ci mogli, jak święta Małgorzata łaską Twoją z więzów grzechowych wyrwana, pobożnie Ci służyła. Przez Pana naszego Jezusa Chrystusa. Amen.

św. Małgorzata z Kortony
urodzona dla świata 1234 roku
urodzona dla nieba 22.02.1297 roku,
beatyfikowana 1518 roku,
kanonizowana 1728 roku
wspomnienie 22 lutego

Żywoty Świętych Pańskich na wszystkie dni roku - Katowice/Mikołów 1937r.
___________________________________________________________

Patronka:
Diecezji i miasta Kortony, tercjarek, samotnych kobiet, bezdomnych, psychicznie chorych, nawróconych, osób fałszywie oskarżanych, sierot. Wzywana w obronie przed pokusami cielesnymi.

Ikonografia:
Przedstawiana w bogatej sukni lub we franciszkańskim habicie tercjarskim, z głową nakrytą białym welonem. Jej atrybutami są: krzyż, różaniec, dyscyplina, włosienica, pies.

.