Apel w sprawie śledztwa dot. Bł. ks. Jerzego Popiełuszki

Sprawa kierowania zabójstwem bł. ks.
Jerzego Popiełuszki to jeden z wątków obszernego śledztwa w sprawie
związku przestępczego w MSW w latach 1956-1989 - przypomina pion śledczy
Instytutu Pamięci Narodowej, odnosząc się do niedawnego apelu w sprawie
tego postępowania.

„Sprawa kierowania zabójstwem ks. Jerzego Popiełuszki
jest jednym z wątków obszernego śledztwa w sprawie funkcjonowania
związku przestępczego w strukturach MSW od 1956 do 31 grudnia 1989 r.” –
głosi komunikat Głównej Komisji Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi
Polskiemu IPN.

Informacja pionu śledczego IPN nawiązuje do apelu do prokuratora
generalnego, pod którym w imieniu uczestników niedawnej konferencji
naukowej pt. „O prawdzie w życiu publicznym – bł. ks. Jerzy Popiełuszko w
30. rocznicę zbrodni” podpisał się historyk i europoseł dr hab.
Mirosław Piotrowski. Apel dotyczy „niezwłocznego zarządzenia badania
śledztwa w sprawie kierowania wykonaniem zabójstwa bł. ks. Jerzego
Popiełuszki”, które prowadzone jest przez prokuratorów Instytutu Pamięci
Narodowej.

„Najwyższe zaniepokojenie budzi fakt, że pomimo upływu 30 lat od
męczeńskiej śmierci bł. ks. Jerzego Popiełuszki i trwającego od 24 lat w
niepodległej Polsce śledztwa, nierozstrzygniętą wciąż pozostaje kwestia
odpowiedzialności karnej za udział w tym przestępstwie wszystkich
współuczestników zbrodni” – głosi apel, w którym pada także zarzut pod
adresem IPN dotyczący nieprawidłowości w sposobie informowania opinii
publicznej o śledztwach.

Pion śledczy IPN, który w komunikacie uznał apel za „niezrozumiały”,
podkreśla, że zgodnie z przepisami kodeksu postępowania karnego
postępowanie przygotowawcze, co do zasady, jest niejawne dla stron i tym
bardziej dla osób trzecich. „Zgodę na ujawnienie informacji z toczącego
się śledztwa może wyrazić wyłącznie prokurator prowadzący śledztwo, nie
zaś jego przełożony służbowy” – przypomina pion śledczy Instytutu.
Dodaje też, że w związku z niedawną 30. rocznicą śmierci ks. Popiełuszki
przedstawiał opinii publicznej informacje o przebiegu śledztwa.

„Niezrozumiałym jest również, na jakiej podstawie uczestnicy
konferencji, nie znający akt postępowania, dokonują oceny jego przebiegu
i formułują wniosek, że jest ono prowadzone przewlekle, tzn. 24 lata.
Przypomnieć w związku z tym należy, że pion śledczy IPN powstał w
sierpniu 2000 r., a śledztwo w omawianej sprawie zostało wszczęte w dniu
5 lutego 2002 r.” – dodano w komunikacie.

Prokuratorzy Instytutu zwrócili także uwagę, że w ostatnich 10 latach
sposób prowadzenia śledztwa w sprawie zabójstwa ks. Popiełuszki był już
przedmiotem szeregu skarg, jednak nie dały one podstaw do negatywnej
oceny przebiegu tego postępowania.

„Mając na uwadze, iż omawiany apel jest kolejnym przypadkiem
formułowania na forum publicznym negatywnych uwag dotyczących sposobu
prowadzenia śledztwa, nieznajdujących żadnego racjonalnego uzasadnienia,
Kierownictwo Komisji Ścigania podziela stanowisko uczestników
konferencji o potrzebie przeprowadzenia przez prokuratora generalnego
oceny śledztwa S 17/06/ Zk. Ocena taka, dokonana przez niezależny i
niewątpliwie fachowy organ, byłaby cenna nie tylko z punktu widzenia
opinii publicznej, ale również prokuratorów prowadzących omawiane
postępowanie” – głosi komunikat pionu śledczego IPN.

W tym roku minęło 30 lat od zabójstwa ks. Jerzego Popiełuszki. 19
października 1984 r. ks. Popiełuszko, duszpasterz ludzi pracy i kapelan
„Solidarności”, został uprowadzony, a następnie zamordowany przez
funkcjonariuszy zwalczającego Kościół IV Departamentu Ministerstwa Spraw
Wewnętrznych. Bezpośredni mordercy zostali skazani w 1985 r. w tzw.
procesie toruńskim: Grzegorz Piotrowski na 25 lat więzienia, Leszek
Pękala na 15 lat i Waldemar Chmielewski na 14 lat. Wiceszef IV
departamentu płk Adam Pietruszka został zaś skazany na 25 lat więzienia
za podżeganie do zabójstwa. Do dziś nie wiadomo, czy za mordercami i ich
bezpośrednim przełożonym z IV Departamentu MSW stali wyżej usytuowani
mocodawcy. 

Do warszawskiego sądu apelacyjnego przekazano zażalenie IPN
na postanowienie o umorzeniu postępowania wobec oskarżonych
o podrzucenie w 1983 r. przez SB do mieszkania ks. Jerzego Popiełuszki
materiałów obciążających duchownego - dowiedziała się w piątek
PAP w sądzie.

CZYTAJ WIĘCEJ: NASZ WYWIAD. Litka: Gdyby odbyła się „polska Norymberga” funkcjonariuszy PRL, byłaby szansa na wyrok w sprawie ks. Popiełuszki

TYLKO
U NAS. „Spotkałem mordercę ks. Popiełuszki na wolności, kiedy odbywał
karę więzienia. Artykułu o tym nie chciała opublikować ‘GW’”

W tej sprawie akta zostały przekazane do Sądu Apelacyjnego w Warszawie 12 listopada

— powiedziała PAP w piątek Justyna Chojnacka-Kurak z sekcji prasowej Sądu Okręgowego w Warszawie.

CZYTAJ RÓWNIEŻ: TYLKO U NAS. Przewodniczący Kolegium IPN: „Sąd powinien wydać wyrok, że prowokacja SB na Chłodnej to zbrodnia przeciw ludzkości”

NASZ WYWIAD. Prof. Żaryn: Akt oskarżenia IPN ws. prowokacji na Chłodnej należy rozszerzyć o Urbana i prokurator Jackowską

Instytut
Pamięci Narodowej złożył zażalenie na rozstrzygnięcie warszawskiego
sądu okręgowego z 30 października br., które dotyczyło sprawy tzw.
prowokacji na Chłodnej. Oskarżonymi w tej sprawie było trzech b.
funkcjonariuszy SB.

Sąd w końcu października rozstrzygał
na posiedzeniu, czy - jak uważał IPN - czyn oskarżonych to zbrodnia
przeciwko ludzkości, która się nie przedawnia, czy też w 1995 r.
nastąpiło przedawnienie karalności - co wskazywała obrona oskarżonych.
Sąd zdecydował, iż nastąpiło przedawnienie.

Prokuratorzy IPN nie
zgodzili się z oceną sądu, że prowokacja SB wymierzona w ks. Jerzego
Popiełuszkę nie stanowi zbrodni przeciw ludzkości w rozumieniu
prawa międzynarodowego.

Postanowienie Sądu
Okręgowego w Warszawie zostało zaskarżone w całości, ponieważ w całości
kwestionujemy rozstrzygnięcie sądu w zakresie wykładni definicji zbrodni
przeciwko ludzkości

— poinformował w piątek PAP
prok. Marcin Gołębiewicz, naczelnik Oddziałowej Komisji Ścigania Zbrodni
przeciwko Narodowi Polskiemu w Warszawie.

Jak przypomniał, „sąd
okręgowy stwierdził, że przestępstwa zostały popełnione, i że były
zbrodniami komunistycznymi, lecz twierdzi, że nie były zbrodniami
przeciwko ludzkości, natomiast my twierdzimy, że także są zbrodniami
przeciwko ludzkości”.

W tym zakresie przedstawiliśmy
szeroką argumentację, w której podniesiono cztery ogólne zarzuty
naruszenia prawa procesowego oraz prawa karnego międzynarodowego,
dlatego wnioskujemy o uchylenie postanowienia sądu okręgowego
i rozpoznanie merytoryczne sprawy

— wyjaśnił prok. Gołębiewicz.

W jego
ocenie, czyny funkcjonariuszy SB były wymierzone nie tylko w ks.
Popiełuszkę i duchowieństwo, ale w całą opozycję antykomunistyczną.

Zabójców
ks. Jerzego Popiełuszki w sprawie tzw. prowokacji na Chłodnej - jak
informowała PAP w styczniu 2019 r. - oskarżył pion śledczy IPN. Akt
oskarżenia sformułowano przeciwko byłym funkcjonariuszom SB: Grzegorzowi
P., Waldemarowi O. i Pawłowi N. w sprawie „tworzenia fałszywych dowodów
w celu skierowania przeciwko ks. Jerzemu Popiełuszce ścigania
o przestępstwo”. Oskarżeni to osoby skazane jako sprawcy późniejszego
zabójstwa księdza - część z nich zmieniła nazwiska z lat 80.

Przestępcze
działania oskarżonych - według prokuratora IPN - polegały
na nielegalnym wejściu do mieszkania ks. Popiełuszki przy ul. Chłodnej
w Warszawie i pozostawienia w nim amunicji, materiałów wybuchowych,
a także ulotek i wydawnictw, których posiadanie było wówczas zabronione.
Następnie funkcjonariusze SB doprowadzili do ich ujawnienia w wyniku
przeszukania mieszkania 12 grudnia 1983 r., co spowodowało wdrożenie
przeciwko kapelanowi Solidarności postępowania karnego.

W ostatnich
latach życia ks. Popiełuszko - duszpasterz ludzi pracy, kapelan
Solidarności - w parafii św. Stanisława Kostki na warszawskim Żoliborzu
celebrował comiesięczne msze święte za ojczyznę, gromadzące wokół
świątyni wielotysięczne tłumy. Nawoływał w nich, aby „zło dobrem
zwyciężać” oraz podkreślał, że „w pojednaniu musi być jeden wspólny cel:
dobro ojczyzny i poszanowanie godności ludzkiej”.

Jak pisano
w Biuletynie IPN z 2004 r., poświęconym ks. Popiełuszce, SB próbowała
zastraszyć księdza, m.in. nieustannie go inwigilując, uszkadzając
samochód, rzucając kamienie w okno i organizując prowokację na ul.
Chłodnej. „Do znajdującego się tam mieszkania ks. Popiełuszki podrzucono
amunicję, materiały wybuchowe i antypaństwowe publikacje” - wskazano.
Na tej podstawie księdza zatrzymano - przebywał w Pałacu Mostowskich
(była tam siedziba Komendy Stołecznej Milicji Obywatelskiej)
od 12 do 13 grudnia 1983 r. „Dzięki zabiegom Sekretariatu Episkopatu nie
doszło do procesu, a księdza objęła amnestia z 21 lipca 1984 r.” -
pisano w „Biuletynie IPN”.

Księdza Jerzego Popiełuszkę
zamordowali funkcjonariusze SB w nocy z 19 na 20 października 1984 roku.
30 października 1984 r. z zalewu przy tamie na Wiśle we Włocławku
wyłowiono zwłoki księdza. Pogrzeb odbył się 3 listopada 1984 r.
W procesie jego zabójców (tzw. procesie toruńskim) w lutym 1985 r.
zapadły wobec czterech funkcjonariuszy wyroki od 14 do 25 lat więzienia.
Później po amnestiach kary łagodzono, ostatni ze skazanych wyszedł
na wolność w 2001 r. Wszyscy byli funkcjonariuszami Departamentu IV MSW,
którego celem w latach PRL było zwalczanie Kościoła katolickiego. IPN
wskazuje, że podczas procesu toruńskiego nie był poruszany wątek
prowokacji na Chłodnej.