♦ Banknoty opozycji

Aby prowadzić jakiekolwiek działania muszą być na ten cel określone fundusze. Działalność niepodległościowa też wymagała funduszy aby zabezpieczyć rodziny osób internowanych, zakupić niezbędne narzędzia i papier do produkcji ulotek i książek II obiegu.

Czy to obligacje z 1853r., czy tez emisje w okresie Powstania Styczniowego nie wypłacały, żadnych odsetek. Każdy kto nabywał te obligacje miał świadomość, że wspiera ideę niepodległości i żadnej gratyfikacji finansowej się nie spodziewał.

Oprócz zbiórek funduszy cegiełki, bony były również nośnikiem idei. Zwłaszcza po I wojnie światowej na Górnym Śląsku wydano szereg bonów, które były nośnikami haseł plebiscytowych (Chorzów), Powstania Śląskiego (Siemianowice) ustalenia granic (Kończyce) czy przyłączenia Knurowa do Polski.

W czasie II Wojny Światowej też znany jest banknot wydany przez AK a podpisany jako Zarząd Główny Rzeźni Hitlerowskiej.

W okresie stanu wojennego i po nim do roku 1989 wydano szereg banknotów o treści patriotycznej oraz propagandowej, ośmieszającej czy to generała Jaruzelskiego czy „niedorzecznika” rządu Jerzego Urbana. Pierwsze banknoty powstały już w obozach internowania. Na skanach 1 (awers) i 2 (rewers) przedstawiłem przykład banknotu, który został wykonany wykonanych w Darłówku. Na skanach 3 (awers) i 4 (rewers) przedstawiłem przykład banknotu, który został wykonany wykonanych w ośrodku internowania w Białołęce.

W okresie późniejszym wzbogacono graficznie wydania cegiełek i banknotów. W zasadzie każda następna emisja cechowała się lepszymi jakościowo banknotami. Projektanci doszli do perfekcji i niektóre wydania są zrobione wręcz perfekcyjnie. Należy pamiętać, że te banknoty wydawano w podziemiu, na podziemnym sprzęcie. Na skanach przedstawiono jedne z pierwszych banknotów wydanych już na „wolności” a więc poza obozem internowania oraz te wydane w okresie późniejszym.

Najbardziej znane banknoty to banknoty z wizerunkiem Jana Pawła II , Józefa Piłsudskiego, ks. Jerzego Popiełuszki czy kardynała Stefana Wyszyńskiego. Wszystkie zrobione na wzór amerykańskiego dolara.

Projektanci mieli znakomite poczucie humoru. Potrafili przedstawić czołowe postaci życia politycznego w ujęciu satyrycznym. Wydawcy również. Na skanach pokazano banknot przedstawiający Jerzego Urbana wydany na papierze toaletowym. Awers i Rewers.

W galerii jest również wiele banknotów wydanych w podziemiu, przedstawiających ludzi Solidarności, którzy w tym czasie byli represjonowani lub stanowili tzw. twarz Solidarności.

Jeśli ktoś z Państwa posiada informacje na temat projektantów, drukarzy tych banknotów lub posiada banknoty bardzo proszę o kontakt: pocztapodziemna@op.pl

Autor notki: Henryk Mruk