Victoria pod Obertynem, hetman Jan Tarnowski
Michał St. de Z..., pt., 24/08/2012 - 15:35
Czterysta siedemdziesiąt siedem lat temu wojska Rzeczypospolitej, pokonały w dniu 22 sierpnia 1531 roku pod Obertynem w kotlinie rzeki Czerniawy armie Mołdawii, którą dowodził Król Piotr Raresz, Petryła , syn Hospodara Mołdawskiego Stefana Wielkiego i jego kochanicy Marii Raresz
Wojskami Rzeczypospolitej dowodził hetman wielki koronny, Jan Amor Tarnowski herbu Leliwa. Był synem wnuczki Zawiszy Czarnego herbu Sulima z Garbowa.
Jan Amor Tarnowski herbu Leliwa, Kasztelan Krakowski, hetman wielki koronny
Piotr Raresz, Petryła, chciał stworzyć wielką Mołdawię. Okazję stworzyła przegrana Króla Jana I Olbrachta na Bukowinie, Układ miedzy Królem Zygmuntem I Starym a Hospodarem mołdawskim Bogdanem III Ślepym / jednookim/ Mołdawia uzyskała niepodległość.
Króla Jana I Olbrachta na Bukowinie ratuje Jan Fredro z Niżniowa zwany Sas herbuBończa , malował Juliusz Kossak
Pokucie
Hospodarowi Rareszowi było to mało, uderzył na Pokucie wchodzące w skład województwa ruskiego, ziemi halickiej.
Raresz liczył, że Rzeczypospolita obawiając się interwencji tureckiej nie będzie bronić Pokucia.
Polska obawiała się sojuszu Moskwy z Habsburgami, ale była bezsilna. Świeżo pamiętano klęskę pod Mohaczem w 1526, w której zginął król Ludwik II Jagiellończyk.
Mołdawianie Raresza uderzyli na Rzeczypospolitą 3 grudnia 1530 roku. Padła warownia w Śniatyniu. Następnego dnia padła Kołomyja.Hetman polny Jan Koła z Dalejowa,herbu Junosza, dysponujący ok. 1 400 zbrojnymi próbował powstrzymać pochód Raresza. Wydał bitwę pod Chocimiem w dniu 31 grudnia 1530, lecz poniósł dotkliwą klęskę w walce z czterokrotnie liczniejszym nieprzyjacielem.
Zaopatrzony w pieniądze na wojnę hetman Wielki Koronny Jan Tarnowski, ruszył na Rohatyn. W pierwszych dniach sierpnia hetman Tarnowski wkracza na Pokucie.
Pod Gwoźdźcem Polacy rozbijają w puch Mołdawian. Hetman J.A. Tarnowski rozbija w dniu 21 sierpnia obóz w dolinie rzeki Czerniawy. W wyniku przeważających sił wroga Tarnowski okopuje sie na wzgórzu.Z wozów tworzy tabor. Jest to manewr genialny, który później powtórzy Jan Sobieski.
Mołdawianie muszą atakować pod górę. Bitwę rozpoczęła artyleria i atak Raresza na polskie tabory.W walce o wzgórze Polacy zdobyli artylerie Mołdawian. Około godziny 14 dwukrotnie ranny Reresz uciekał w popłochu z pola bitwy.
Hetman Wielki Koronny J.A. Tarnowski kazał odśpiewać "Te Deum Laudamus" Podaje dwie wersję, tę z XVI w i współczesną
W bitwie padło około 7 746 Mołdawian. Masa znacznych panów Mołdawskich została wzięta do niewoli.
Wojnę o Pokucie zakończył zawarty 20 lutego 1532 rozejm. Król Zygmunt I Stary zawarł pokój z sułtanem Sulejmanem.
Hetman Wielki Koronny, J A Tarnowski wkraczał do Krakowa jak Cezar, na czele zdobycznych armat, niewolników z kanclerzem mołdawskim Teodorem, cześnikiem dworu Popescula, siedmioma członkami rady bojarskiej oraz osiemnastu innych, znaczących bojarów) Król Zygmunt I nakazał zdobyczne chorągwie powieśić obok tych z bitwy grunwaldzkiej
, Stanisław Orzechowski, tak ten triumfalny wjazd do Krakowa opisze:
...rada Koronna, i Duchowieństwo, i wszystek Kraków jezno i pieszo przeciwko niemu wyszedł witając. Toczono naprzód odbite działa sztuk kilkadziesiąt, na których były herby Polskie przez Olbrychta Króla w Wołoszech na Bukowinie stracone. Więźnie też zacne, Wołoską radę przed nim wiedziono. Lud ten pospolity Krakowski palcem sobie na działa i więźnie pokazywał, mówiąc: (...) bądźcie tobie Boże chwała, a ty bądź zdrów Tarnowski, bądź nam szczęśliwym Hetmanem: i tak triumfując na zamek wjechał."
"Potem z kościoła z wielkimi tłumy ludzi wyszedł Jan Tarnowski ku Królowi. Gdy na pałac wchodził, tę cześć Zygmunt król temu hetmanowi wyrządził, której był za wieku królowanie swego żadnemu Hetmanowi nie wyrządził. Albowiem on wielkiej powagi Król, z miejsca swego królewskiego powstał, i przeciwko niemu aż na ganek wyszedł."
"Księgi Hetmańskie" Stanisława Sarnickiego herbu Ślepowron , druk zawierający opis bitwy pod Obertynem
Proszę kliknąć na obrazek by powiększyć
Pod Obertynem w skład sił mołdawskich wchodziło:
około 17 tysięcy. jazdy
50 dział z niewielką ilością piechoty do ich obsługi
Po stronie polskiej:
!4 chorągwi z hetmańska, strażnika polnego Mikołaja Sieniawskiego herbu Leliwa, Jana Mieleckiego herbu Gryf, czy Stanisława Tęczyńskiego herbu Topór.
4500 jazdy
1200 piechoty
12 dział
Fragment bitwy pod Obertynem z kroniki Marcina Bielskiego herbu Prawdzić, uczestnika wojen o Pokucie
- Michał St. de Zieleśkiewicz - blog
- Zaloguj się, by odpowiadać
Etykietowanie:
4 komentarze
1. Szanowny Panie Michale
Tarnów pamięta o Wielkim Polaku, w ubiegłym 2011 roku zorganizowano uroczyste obchody ku czci Hetmana Tarnowskiego.
http://poznajpolske.onet.pl/wiadomosci,48/historyczne-obchody-w-tarnowie...
Obchody
Roku Hetmana Jana Tarnowskiego (1488-1561) rozpoczną się w najbliższy
poniedziałek w Tarnowie (woj. małopolskie). Do grudnia w tym mieście
trwać będą wystawy, festyny, konferencje i imprezy dla dzieci
upamiętniające tę historyczną postać.
Podczas inauguracji obchodów Roku Hetmana Jana Tarnowskiego prezydent
miasta Ryszard Ścigała przekaże w depozyt miejscowemu Muzeum Okręgowemu
pochodzącą z lat dwudziestych XX wieku, miniaturę tarnowskiego Mauzoleum
gen. Józefa Bema. Miasto zakupiło replikę od prywatnego właściciela.
W
maju, w 450. rocznicę śmierci Jana Tarnowskiego, odbędzie się sesja
historyczno-naukowa „Jan Tarnowski. Hetman Koronny i wielcy hetmani
Rzeczypospolitej”. W gmachu głównym Muzeum Okręgowego zostanie otwarta
wystawa prezentująca najciekawsze eksponaty pochodzące z czasów
świetności rodu Tarnowskich. Będzie można zobaczyć dokumenty, miecze ze
zbrojowni miejskiej oraz najdawniejsze plany i panoramy Tarnowa. Na
przełom czerwca i lipca zaplanowano spotkanie reprezentantów miast
posiadających Leliwę w herbie.
Jan Tarnowski (1488-1561) uważany
jest za prekursora nowoczesnej myśli europejskiej. Był hetmanem Polski,
hetmanem wielkim koronnym. Pochodził z wpływowej szlacheckiej rodziny
Leliwitów Tarnowskich posiadającej status senatorski. W tym roku
przypadają dwie rocznice: 480. rocznica bitwy pod Obertynem, w której
polskie wojska pod dowództwem Jana Tarnowskiego pokonały armię
mołdawską, oraz 450. rocznica śmierci hetmana.
Herb Leliwa
przedstawia łukowaty księżyc z gwiazdą żółtą pośrodku na błękitnym polu.
Oprócz Tarnowa Leliwę w herbie mają m.in. Przeworsk, Stryków, Mińsk
Mazowiecki, Tarnopol, Tarnobrzeg, Sieniawa.
Maryla
------------------------------------------------------
Stowarzyszenie Blogmedia24.pl
2. Szanowny Panie Michale
Dziękuję za kolejną piękną podróż do Historii...
Pozwolę też sobie dołączyć, do relacji, którą już dodała Nasza Szanowna Maryla, dodać relację filmową z ubiegłorocznych uroczystych obchodów w Tarnowie.
Uroczysta msza święta w Bazylice Katedralnej w Tarnowie. Konferencja w Muzeum Okręgowym w Tarnowie.
Fragmenty uroczystości, które warto obejrzeć, wysłuchać...
http://youtu.be/5bKZRARY9G8
Pozdrawiam serdecznie
ZOBACZ => DLACZEGO PAD zawetował Nowelizację ustawy Prawo oświatowe?! <=
3. Do Pani Maryli,
Szanowna Pani Marylo,
Bardzo dziękuję.
Brawo Tarnów, za pamięć o wielkich przodkach.
Tarnów miał jeszcze jednego wielkiego Tarnowskiego, Stanisława, rektora Uniwersytetu Jagielońskiego
Ukłony moje najniższe
Michał Stanisław de Zieleśkiewicz
4. Do Pani Intix,
Szanowna Pani Joanno,
Pięknie dziękuję za film o Tarnowie i tarnowskich.
Ukłony
Michał Stanisław de Zieleśkiewicz