Edward Raczyński,/ starszy / filantrop, mecenas sztuki

avatar użytkownika Michał St. de Zieleśkiewicz

 

 

 

  Edward hrabia Raczyński, herbu Raczyński, jeden z najwybitniejszych Wielkopolan, filantrop. mecenas sztuki,polityk.
 
 
Urodził się w Poznaniu  w dniu 2 kwietnia 1786 roku. Był synem Rogera Maurycego hrabiego  Raczyńskiego i Konstancji z Potockich. Konstancja to córka nieeszczęsnego Szczęsnego Potockiego, tego od Targowicy, wdowa po Janie Potockim tym od "Pamiętnika znalezionego w Saragossie.
Brat męża Rogera Maurycego hrabiego  Raczyńskiego , napisze o bratowej:
 
Pani Janowa Potocka ma dość piękną głowę i wiele świeżości, ale jest bardzo tłusta i kuleje. Pod względem intelektu to nic nadzwyczajnego. Usposobienie ma zmienne: jest władcza i próżna, mówi dużo, niewyraźnie i nieumiejętnie.”
 
Edward hrabia Rabczyński, herbu Raczyński, odmiana Nałęcz, był żołnierzem w służbie Napoleona Bonaparte, członek jego gwardii honorowej  i Księstwa Warszawskiego.Odznaczony Orderem Virtuti Militari.
Był działaczem politycznym, został posłem na sejm warszawski / 1812 rok i w 1841 do  Sejmu Wielkiego Księstwa Poznańskiego niem. Provinzial Landtag des Grossherzogthums Posen
 
W majątku rodowym w Rogalinie, stworzył największy w Wielkopolsce i jeden z największych księgozbiorów. Skupował średniowieczne zbiory biblioteczne z kasowanych przez Niemców / Prusaków / zakonów/

 

Urodził się w Poznaniu  w dniu 2 kwietnia 1786 roku. Był synem Rogera Maurycego hrabiego  Raczyńskiego i Konstancji z Potockich. Konstancja to córka nieeszczęsnego Szczęsnego Potockiego, tego od Targowicy, wdowa po Janie Potockim tym od "Pamiętnika znalezionego w Saragossie.
Brat męża Rogera Maurycego hrabiego  Raczyńskiego , napisze o bratowej:
 
Pani Janowa Potocka ma dość piękną głowę i wiele świeżości, ale jest bardzo tłusta i kuleje. Pod względem intelektu to nic nadzwyczajnego. Usposobienie ma zmienne: jest władcza i próżna, mówi dużo, niewyraźnie i nieumiejętnie.”
 
Edward hrabia Rabczyński, herbu Raczyński, odmiana Nałęcz, był żołnierzem w służbie Napoleona Bonaparte, członek jego gwardii honorowej  i Księstwa Warszawskiego.Odznaczony Orderem Virtuti Militari.
Był działaczem politycznym, został posłem na sejm warszawski / 1812 rok i w 1841 do  Sejmu Wielkiego Księstwa Poznańskiego niem. Provinzial Landtag des Grossherzogthums Posen
 
W majątku rodowym w Rogalinie, stworzył największy w Wielkopolsce i jeden z największych księgozbiorów. Skupował średniowieczne zbiory biblioteczne z kasowanych przez Niemców / Prusaków / zakonów/
 

 

Pałac i Park w Rogalinie. Stan dzisiejszy

 

Po epidemii cholery, którą przywlekły wojska rosyjskie, wybudował w Poznaniu własnym sumptem wodociągi:
kronikarz Poznania tak napisze:
 
"Edward Raczyński obdarzył miasto w r.1841 nowym wodociągiem doprowadzając wodę źródlaną ze Wzgórza Winiarskiego i wybudował tę studnię na zbiegu ul. 23 lutego z Al. Marcinkowskiego poświęcając ją Wincentemu Priessnitzowi /1799-1851/ twórcy wodolecznictwa."
 

 

Pomnik Hygei z głową żony Edwarda Raczyńskiego, Konstancji, widokówka z XIX wieku

 

Największym dziełem Edwarda hrabiego  Raczyńskiego , herbu Raczyński, odmiana Nałęcz, jest Biblioteka w Poznaniu

 

 

 

Pomnik Hygei z głową żony Edwarda Raczyńskiego, Konstancji

 

W dniu w dniu 5 maja 1829 roku otworzono w Poznaniu pierwszą publiczną bibliotekę na ziemiach zaboru pruskiego.Jej budynek był pierwszym na Ziemiach Polskich w całości przeznaczony na zbiory biblioteczne.
Całość prac sfinansował  Edward hrabia  Raczyński.
Swoje zbiory dedykował młodzieży Wielkiego Księstwa Poznańskiego
 
W końcowej fazie  II Wojny Światowej, sowieci wkraczając do Poznania zbombardowali i spalili bibliotekę, choć nie była obiektem strategicznym. Nie było w niej Niemców, magazynów broni, amunicji. Najbliższe obiekty Festung Posen, bronione przez Niemców znajdowały się trzy kilometry od biblioteki
Zniszczono, bo Polskie, Słowiańskie, by łatwiej włączyć Rzeczypospolitą do struktur sowieckiego imperium
 

 

Biblioteka Raczyńskich, po zniszczeniach przez sowietów 22 luty 1945 rok
 
 
[...]"dawane pierwszeństwo tym, które narodowość Wielkiego Księstwa Poznańskiego interesować mogą ... przed książkami jedynie do zabawy służącemu i ulotnemi pismami. Z myślą o polskiej młodzieży gimnazjalnej postanowił gromadzić dzieła ogólne ... z każdej literatury narodu"[...]
 
Dzięki staraniom, prośbom składanym u cesarza Fryderyka Wilhelma IIi z dynastii Hohenzollernów, Biblioteka otrzymała prawo w 1829 roku, że każdy wydawca miał obowiązek przekazywać jeden tom na rzecz biblioteki.
Biblioteka była budowana w latach 1822-1828. Dziś dokładnie nie wiemy, kto opracował projekt budynku.Wiemy, ze styl w jakim zbudowano, winien świadczyć, iż architekci pochodzili z Południa Europy Włoch i Francji. Cudowna frontowa elewacja jest wzorowana na wschodniej ścianie  Luwru. Na cokole stoi dwanaście par żeliwnych kolumn wykonanych w porządku korynckim. Na kolumnach wspiera się architraw, zwieńczony balustradą. Nad nią  czterospadowy dach kryty miedzianą blachą.
Budynek Biblioteki został zbudowany w stylu późnoklacystycznym. Być może Edward Raczyński projekt biblioteki zlecił francuskim architektom Charlesovi Perciera* i **Fontaine Pierre François.
Po epidemii cholery 1831 przed Biblioteką stanęła fontanna z posągiem greckiej bogini zdrowia Higei, mająca rysy hrabiny Konstancji z Potockich Raczyńskiej ****.
 
       Zgodnie z wolą fundatora Edwarda hr. Raczyńskiego, biblioteka przeszła na własność miasta. Piecze nad nią pełniło kuratorium.
W czasie II Wojny Światowej w 1943 roku, w obawie przed nalotami aliantów, część najstarszą zbiorów w ilości kilkunastu tysięcy najstarszych woluminów wywieziono do majątku Józefa Aleksandra Raczyńskiego w Obrzycku, gdzie mieściła się ordynacja. Ocalało dzięki temu 17 tys.tomów, głównie rękopisów, inkunabułów i starodruków, pochodzących w przeważającej części ze zbiorów ofiarowanych przez fundatora.  
Podczas II Wojny Światowej,zimą  w 1945 roku, budynek spłonął*** oraz większą część księgozbioru.  Pierwszym bibliotekarzem był historyk Józef Łukaszewicz. 
W 1939 roku Biblioteka Raczyńskich liczyła 165 tys.woluminów.
  Biblioteka Raczyńskich jest obecnie drugą - po Bibliotece Uniwersyteckiej - książnicą miasta. Obecnie posiada ok. 1,6 mln woluminów. Księgozbiór tworzą trzy odrębne jednostki: zbiory specjalne, księgozbiór podstawowy o charakterze naukowym oraz zbiory oświatowe i beletrystyczne w filiach i punktach bibliotecznych.
 
Najcenniejsze pozycje zebrano w zbiorach specjalnych, m.in. ponad 9 tys.rękopisów (w tym ok. 100 dokumentów pergaminowych), blisko 18 tys.starodruków (w tym ok. 250 inkunabułów) i ok. 10 tys. jednostek kartograficznych. Do najcenniejszych pozycji należą: rękopis kodeksu z 1460 r., zawierający zbiór traktatów teologicznych Augustyna Triumphusa z Ankony, starodruki - polonica, np.dzieła Stanisława Hozjusza (1553 r.), Łukasza Górnickiego (1566 r.), Mikołaja Reja (1568 r.), druki poznańskie z oficyny Melchiora Nehringa (1577 r.) i z drukarni Jezuitów (XVII - XVIII w.). Biblioteka prowadzi również dokumentację współczesnego życia kulturalnego Poznania. W jej strukturach działa Ośrodek Dokumentacji Wielkopolskiego Środowiska Literackiego,
Bibliotece podlega kilka znanych poznaniakom placówek muzealnych: - Muzeum Literackie Henryka Sienkiewicza, - Pracownie Józefa Ignacego Kraszewskiego i - Mieszkanie - Pracownia Kazimiery Iłłakowiczówny oraz Izba Pamięci - Jerzego Pertka
 
Edward hrabia Raczyński, był znanym mecenasem sztuki w Wielkim Księstwie Poznańskim. Był Od 1827 członkiem warszawskiego Towarzystwa Przyjaciół Nauk. Wspierał finansowo polskich luminarzy sztuki: poetę Adama Mickiewicza,
Wspólnie z arcybiskupem poznańsko- gnieźnieńskim Teofilem  Wolickim stworzyli w Katedrze poznańskiej Złota Kaplicę  z pomnikami Mieszka I i jego syna Króla Bolesława I Chrobrego.
Edward Raczyński sfinansował budowę kaplicy
 
 
 
Bazylika Archikatedralna św. Piotra i św. Pawła w Poznaniu, powstała w 968 roku, Złota Kaplica w Poznaniu – posągi Mieszka I i Bolesława Chrobrego. Najstarsza Katedra w Polsce

 

Bazylika Archikatedralna św. Piotra i św. Pawła w Poznaniu,pozostałości grobu Mieszka I
 

 

Bazylika Archikatedralna św. Piotra i św. Pawła w Poznaniu,pozostałości grobu Bolesława I Wielkiego
.

 

Bazylika Archikatedralna św. Piotra i św. Pawła w Poznaniu. Hipotetyczna misa chrzcielna, 966 rok
 
 

Rogalin,

Etykietowanie:

4 komentarze

avatar użytkownika Jacek Mruk

1. Szanowny Panie Michale

Oświecając Naród by trwał w swoich korzeniach
Jest charakterystyczne dla ludzi o szczytnych pragnieniach
Takim był Hrabia Raczyński, mecenas prawdziwy Polak
Któremu nie dorasta dzisiaj żaden rządzący żigolak
A do rządzących należy zadanie niesienia oświaty
Tymczasem zajmują się sianiem do Polski dezaprobaty
Trzeba na wzór mecenasa , jemu podobnych wyjątków
Tworzyć źródło oświaty dla wielu Polskich potomków
Obcych nie należy oświecać bo są szkodnikami
Niszczą Polskę i bawią się jej wartościami
Poniżając dni uznane w Świecie za Świętość
Czym wywołują u głupich niechęć i obojętność
Polacy myślący się burzą i się przeciwstawiają
Bo o swoich Polskich korzeniach dobrze pamiętają
Niech Pan oświeca i wskazuje ogłupionym skutki
By się zbudzili nim będą zasiedlać przegródki
Pozdrawiam

avatar użytkownika Michał St. de Zieleśkiewicz

2. Pan Jacek Mruk,

Szanowny Panie Jacku,

Dzisiejsi milionerzy, którzy pierwszy milion ukradli, swe pieniądze lokują w rajach podatkowych.

Ukłony

Michał Stanisław de Zieleśkiewicz

avatar użytkownika Jacek Mruk

3. Szanowny Panie Michale

Dzban dopóty wodę nosi dopóty ucho się nie urwie
Wygląda na to że niedługo zacznie się dla nich turniej
Będą między sobą walczyć niczym zniewoleni gladiatorzy
A to Polsce okradzionej pokoju i odnowy wreszcie przysporzy
Pozdrawiam

avatar użytkownika Michał St. de Zieleśkiewicz

4. Pan Jacek Mruk,

Szanowny Panie Jacku,

Ma Pan rację.

Ukłony

Michał Stanisław de Zieleśkiewicz