- Mówienie o zasobach po wykonaniu zaledwie dwóch odwiertów jest co najmniej ryzykowne. Tym bardziej, że mówimy tu o złożach niekonwencjonalnych, które dla polskich firm są zupełną nowością – mówi anonimowo jeden z ekspertów z branży poszukiwań węglowodorów. Jego zdaniem można oczywiście mówić o szacunkach, ale trzeba się wówczas liczyć z zawodem, jaki nastąpi po weryfikacji tych danych na niekorzyść firmy.
Ostrożność zachowują także analitycy giełdowi. – W naszym opracowaniu dotyczącym wartości koncesji łupkowych należących do PGNiG i PKN Orlen, na podstawie raportów innych audytorów szacowaliśmy zasoby wydobywalne PGNiG na 200-800 mld m3 – przypomina Kamil Kliszcz z DI BRE Bank. Dodaje, iż dane przedstawione przez PGNiG wydają się bardziej optymistyczne, ale zapewne nie są to rezerwy wydobywalne kategorii 2P tylko zasoby perspektywiczne, gdyż PGNiG jak na razie wykonało zbyt mało odwiertów aby taką klasyfikację przeprowadzić. – Z oceną tego obszaru należy więc poczekać do udokumentowania tych złóż – przestrzega.

Tego samego zdania jest Peter Csaszar z KBC Securities. – Perspektywy rzeczywiście wydają się obiecujące. Implikuje to, że złoża polskiego gazu łupkowego mogą zawierać 6 bln m sześc., czyli około 18 i 328 proc. powyżej szacunków odpowiednio IEA i Wood Mackenzie. Nadal wstrzymujemy się jednak od uwzględniania potencjału tych złóż – stwierdza. Podkreśla jednak, że napływ informacji o coraz większej liczbie udanych odwiertów może okazać się katalizatorem dla kursów akcji spółek poszukujących gazu łupkowego w 2012 roku.

Przypomnijmy, że Przemysław Krogulec, szef zespołu ds. poszukiwania gazu łupkowego w PGNiG, poinformował, że według firmy doradczej Advanced Resources International zasoby gazu w koncesjach PGNiG mogą sięgać 900 mld m3. Potwierdził tez wcześniejsze zapowiedzi, że spółka chce rozpocząć produkcję na koncesji Lubocino w 2014 roku.
 
 
Szacujemy, że wydobywalne zasoby gazu łupkowego na koncesjach PGNiG mogą wynosić ok. 900 mld metrów sześciennych - poinformował w poniedziałek na konferencji szef zespołu ds. poszukiwań gazu z łupków PGNiG Przemysław Krogulec.
 
Jak zaznaczył, spółka posiada 15 koncesji poszukiwawczych gazu z łupków w Polsce. Krogulec powiedział też, że na początku przyszłego roku na należącej do spółki koncesji Tomaszów Lubelski PGNiG przeprowadzi kolejny odwiert. Jego głębokość sięgnie 4,5 tys. metrów. Wcześniej spółka przeprowadziła odwierty w okolicach Markowoli i Lubocina.

Krogulec poinformował też, że w 2014 r. PGNiG zamierza rozpocząć produkcję gazu z odwiertu Lubocino. W początkowej fazie może ona sięgnąć 200 metrów sześciennych na minutę, by po kilkunastu miesiącach ustabilizować się na poziomie ok. 40-60 metrów sześciennych na minutę.

W Polsce - jak dotąd - wydano ponad 100 koncesji na poszukiwanie złóż gazu niekonwencjonalnego, m.in. dla polskich firm PGNiG, Orlen Upstream, Lotos, amerykańskiego ExxonMobil, Chevron, ConocoPhillips i angielskiej Lane Energy.
W kwietniu amerykańska Agencja ds. Energii (EIA) poinformowała, że Polska ma 5,3 bln m sześc. możliwego do eksploatacji gazu łupkowego, czyli najwięcej ze wszystkich państw europejskich, w których przeprowadzono badania (raport EIA dotyczył 32 krajów). Ta ilość gazu - podkreśliła Agencja - powinna zaspokoić zapotrzebowanie Polski na gaz przez najbliższe 300 lat.

W pozyskiwaniu gazu ze złóż niekonwencjonalnych przodują Stany Zjednoczone, gdzie ok. 10 proc. wydobycia gazu pochodzi właśnie z tego rodzaju złóż. Amerykanie zakładają zwiększanie wydobycia, bo udokumentowane zasoby gazu z takich złóż są znacznie większe od złóż konwencjonalnych. Kanadyjska produkcja gazu niekonwencjonalnego wynosi około jednej trzeciej produkcji USA.
 
Dyrektor Państwowego Instytutu Geologicznego Jerzy Nawrocki powiedział, że Amerykanie przy szacowaniu złóż gazu łupkowego w Polsce wzięli pod uwagę zbyt dużą powierzchnię obszaru kraju, ale nie uwzględnili potencjalnej obecności gazu w skałach ordowickich
Chodzi o wyliczenia amerykańskiej agencji USGS (ang. U.S. Geological Survey) , która w tym roku oszacowała złoża gazu łupkowego w Polsce na 5,3 bln metrów sześciennych.
- Jeśli weźmiemy parametry, których użyli Amerykanie, to widzimy, że brano pod uwagę nie granicę występowania skał, ale granice koncesji. A część tych koncesji jest już poza obszarem perspektywicznym, czyli wzięto pod uwagę większą powierzchnię, niż trzeba. Ten parametr niewątpliwie zawyża szacunki obecności gazu łupkowego w Polsce - powiedział na konferencji Nawrocki.
Dodał, że z drugiej strony, Amerykanie w swoich szacunkach uwzględnili potencjalną obecność surowca wyłącznie w skałach sylurskich. - Perspektywiczne natomiast są także skały nieco starsze, położone niżej, czyli ordowickie. One mają dużą zawartość materii organicznej. Ich w ogóle nie uwzględniono w tych szacunkach - powiedział.
- Wygląda na to, że jest bardzo generalny szacunek, który tak naprawdę można nazwać wróżeniem z fusów - podsumował.
 
 
 
Gaz Łupkowy według PKN Orlen
 
 
Odpowiedź podsekretarza stanu w Ministerstwie Środowiska - z upoważnienia ministra -
na interpelację nr 17103
w sprawie koncesji na poszukiwanie złóż gazu ziemnego na terenie Polski
   Szanowny Panie Marszałku! W odpowiedzi na interpelację posła Wojciecha Wilka z dnia 22.07.2010 r., znak: SPS-023-17103/10, w sprawie koncesji na poszukiwanie złóż gazu ziemnego w Polsce, przedstawiam poniżej odpowiedzi na poszczególne pytania.
   1. Czy wiadomo, jakiej wielkości niekonwencjonalne złoża gazu ziemnego mogą znajdować się na terenie naszego kraju?
   Do chwili obecnej w Polsce nie odkryto i nie udokumentowano jeszcze żadnego niekonwencjonalnego złoża gazu ziemnego typu shale gas (tzw. gaz łupkowy), dlatego też trudno obecnie jest szacować zasoby tej kopaliny w Polsce. Według szacunków jedynie firm konsultingowych (nie geologicznych) podawane w mediach zasoby złóż gazu łupkowego w Polsce mogą wynosić od 1,4 do 3 bln m3. Jednakże to, czy występuje u nas shale gas i w jakich ilościach, powinno rozstrzygnąć się w okresie najbliższych 5 lat (na tyle wydano większość koncesji poszukiwawczo-rozpoznawczych), po wykonaniu w szczególności wielu nowych wierceń w najbardziej perspektywicznych rejonach.
   2. W których regionach Polski mogą one występować?
   Wstępne rozpoznanie obszarów perspektywicznych dla możliwości występowania niekonwencjonalnych złóż gazu łupkowego zostało zrealizowane przez Państwowy Instytut Geologiczny - Państwowy Instytut Badawczy w ramach tematu pt. ˝Rozpoznanie basenów węglowodorowych Polski pod kątem możliwości występowania i zasobów oraz możliwości koncesjonowania poszukiwań niekonwencjonalnych złóż gazu ziemnego - etap I˝, zleconego przez ministra środowiska i finansowanego ze środków Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej. Wyniki powyższego opracowania potwierdziły możliwość występowania na terenie Polski obszarów perspektywicznych dla poszukiwania złóż gazu łupkowego. Najwyższy potencjał występowania gazu łupkowego stwierdzono dla utworów dolnego syluru i górnego ordowiku na kratonie wschodnioeuropejskim (Lubelszczyzna, Mazowsze, Wielkopolska oraz Pomorze), ale bez kosztownych prac terenowych (wierceń) nie jest możliwe oszacowanie zasobów niekonwencjonalnych nagromadzeń gazu ziemnego
   3. Jaka ich część może być położona na ternie Lubelszczyzny?
   Na obecnym etapie rozpoznania niekonwencjonalnych złóż gazu ziemnego w Polsce nie jest możliwe oszacowanie ich zasobów na Lubelszczyźnie. O wielkości bazy zasobowej przesądzi realizacja zobowiązań wynikających z udzielonych przez ministra środowiska 25 koncesji na poszukiwanie i rozpoznawanie tego typu złóż gazu ziemnego na Lubelszczyźnie. Warto przy tym zaznaczyć, że szczegółowa ilość zasobów złóż kopalin zostanie ostatecznie ustalona w dokumentacjach geologicznych, które sporządza się po zakończeniu etapu rozpoznania złoża.
   4. Ile koncesji na poszukiwanie gazu ziemnego wydało do tej pory Ministerstwo Środowiska?
   Według stanu na dzień 18 sierpnia 2010 r. obowiązują 224 koncesje udzielone przez ministra środowiska na poszukiwanie i rozpoznawanie złóż węglowodorów (ropa naftowa i gaz ziemny). Na podstawie 11 koncesji firmy prowadzą poszukiwania jedynie gazu łupkowego, a na podstawie 59 koncesji poszukiwanie i rozpoznawanie węglowodorów konwencjonalnych, jak i gazu łupkowego. Pozostałe 153 koncesje pozwalają na poszukiwanie i rozpoznawanie jedynie konwencjonalnych złóż węglowodorów.
   5. Na jaki okres przyznawane są koncesje na poszukiwanie i rozpoznawanie złóż gazu ziemnego w Polsce?
   Okres, na jaki udzielane są w Polsce koncesje na poszukiwanie i rozpoznawanie złóż gazu ziemnego, wynosi zwykle kilka lat (średnio ok. 5 lat) i uzależniony jest od zakresu wnioskowanych przez przedsiębiorcę prac poszukiwawczo-rozpoznawczych (liczba wierceń i ilość prac sejsmicznych).
   6. Jakie firmy je otrzymały i na jakim obszarze będą lub już prowadzą poszukiwania?
   Poniżej przedstawiam zestawienie firm, którym minister środowiska udzielił koncesji na poszukiwanie i rozpoznawanie złóż węglowodorów w Polsce:

 

Koncesje na poszukiwanie i rozpoznawanie węglowodorów
Firma
Łączna ilość wszystkich
posiadanych koncesji
na poszukiwanie
i rozpoznawanie
konwencjonalnych
i niekonwencjonalnych
złóż węglowodorów
CalEnergy Resources Poland Sp. z o.o.
4
Celtique Energie Poland Sp. z o.o.
3
Chevron Polska Exploration and Production sp. z o.o.
3
Chevron Polska Energy Resources sp. z o.o.
1
Cuadrilla Polska sp.z o.o.
2
DPV Service sp. z o.o.
21
Energia Cybinka Sp. z o.o. Sp. kom.
1
Energia Kalisz sp. z o.o. sp. kom.
1
Energia Karpaty Wschodnie sp. z o.o. sp. kom.
2
Energia Karpaty Zachodnie sp. z o.o. sp. kom.
4
Energia Torzym sp. z o.o. sp. kom.
1
Energia Zachód sp. z o.o.
3
ExxonMobil Exploration and Production Poland sp. z o.o.
6
FX Energy sp. z o.o.
21
Gas Plus International sp. z o.o.
1
Helland Investments sp. z o.o.
1
Indiana Investmetns sp. z o.o.
3
Joyce Investments sp. z o.o.
1
Lane Energy Poland sp. z o.o.
6
Lane Resources Poland sp. z o.o.
3
Liesa Investments sp. z o.o.
2
Marathon Oil Poland sp. z o.o.
10
Maryani Investments sp. z o.o.
1
Mazovia Energy Resources sp. z o.o.
3
Mińsk Energy Resources sp. z o.o.
3
Oculis Investments sp. z o.o.
3
Lotos Petrobaltic SA
8
PGNiG SA
89
Orlen Upstream sp. z o.o.
5
RWE Dea AG SA
5
PL Energia SA
2
Saponis Investments sp. z o.o.
3
Strzelecki Energia sp. z o.o.
1
Vabush Energy sp. z o.o.
1
Suma
224
   Na terenie Polski firmy prowadzą poszukiwanie i rozpoznawanie złóż węglowodorów na obszarze Lubelszczyzny, Mazowsza, Wielkopolski, Pomorza i Podkarpacia.
   Szczegółowa lokalizacja koncesji udzielonych przez ministra środowiska na poszukiwanie i rozpoznawanie złóż węglowodorów przedstawiona jest na mapie zamieszczonej na stronie internetowej Ministerstwa Środowiska pod adresem: http://www.mos.gov.pl/kategoria/260_mapy/ w zakładce: Mapa koncesji na poszukiwanie, rozpoznawanie oraz wydobywanie ropy naftowej, gazu ziemnego i metanu pokładów węgla kamiennego oraz bezzbiornikowe magazynowanie substancji i składowanie odpadów w górotworze, w tym w podziemnych wyrobiskach górniczych wraz ze złożonymi wnioskami, skala 1: 1 000 000.
   7. W których gminach Lubelszczyzny, zgodnie z wydanymi do tej pory koncesjami, będą prowadzone poszukiwania złóż gazu ziemnego?
   Do dnia 10.08.2010 r. minister środowiska udzielił w rejonie Lubelszczyzny 25 koncesji na poszukiwanie i rozpoznawanie złóż gazu ziemnego (konwencjonalnego i niekonwencjonalnego) na rzecz:
   - PGNiG S.A. (7 koncesji obejmujących następujące gminy: Kłoczew, Nowodwór, Ułęż, Adamów, Krzywda, Serokomla, Wojcieszków, Wola Mysłowska, Abramów, Firlej, Jeziorzany, Kamionka, Lubartów, Michów, Ostrówek, Baranów, Borki, Wilków, Janowiec, Puławy, Jarczów, Lubycza Królewska, Łaszczów, Rachanie, Telatyn, Tomaszów Lubelski, Ulhówek, Dołhobyczów, Hrubieszów, Mircze, Biłgoraj, Aleksandrów, Biszcza, Księżpol, Łukowa, Potok Górny, Adamówka, Wiązownica, Stary Dzików, Oleszyce, Cieszanów, Kłoczew, Stężyca, Nowodwór, Ułęż, Baranów, Puławy, Żyrzyn, miasta i gminy: Ryki, Kazimierz Dolny, Tyszowce, Kock, Tarnogród oraz miasta: Dęblin, Puławy, Biłgoraj),
   - Chevron Polska Exploration and Production sp. z o.o. (4 koncesje obejmujące następujące gminy: Białopole, Leśniowice, Wojsławice, Żmudź, Hrubieszów, Trzeszczany, Uchanie, Werbkowice, Izbica, Krasnystaw, Kraśniczyn, Siennica Różana, Grabowiec, Miączyn, Sitno, Stary Zamość, Zamość, Skierbieszów; Zakrzówek, Szastarka, Potok Wielki, Modliborzyce, Batorz, Godziszów, Chrzanów, Dzwola, Zakrzew, Wysokie, Turobin, Goraj, Kraśnik, Wilkołaz, Żółkiewka, Rudnik, Nielisz, Sułów, Radecznica, Józefów nad Wisłą, Gościeradów, Trzydnik Duży, Kraśnik, Dzierzkowice, Urzędów, Wilkołaz, Zakrzówek, Szastarka, Potok Wielki, Modliborzyce, Nielisz, Sułów, Radecznica, Zamość, Adamów, Tereszpol, Łukowa, Susiec, miasta i gminy: Janów Lubelski, Bychawa, Frampol, Annopol, Szczebrzeszyn, Zwierzyniec, Krasnobród, Józefów oraz miasta: Krasnystaw, Kraśnik),
   - ExxonMobil Exploration and Production Poland sp. z o.o. (3 koncesje obejmujące następujące gminy: Rejowiec, Dorohusk, Horodło, Leśniowice, Kamień, Sawin, Chełm, Białopole, Łopiennik Górny, Żmudź, Krasnystaw, Ruda-Huta, Siennica Różana, Dubienka, Sitno, Łabunie, Komarów Osada, Miączyn, Adamów, Hrubieszów, Werbkowice, Mircze, Tomaszów Lubelski, Rachanie, Tarnawatka, Krynice, Zamość, Borki, Ostrówek, Stoczek Łukowski, Łuków, Stanin, Wola Mysłowska, Krzywda, Wojcieszków, Ulan Majorat, Czemierniki, Radzyń Podlaski, miasta i gminy: Kock, Tyszowce oraz miasta: Stoczek Łukowski, Rejowiec Fabryczny, Chełm, Krasnystaw, Zamość),
   - DPV Service sp. z o.o. (3 koncesje obejmujące następujące gminy: Rybczewice, Trawniki, Jabłonna, Krzczonów, Nielisz, Stary Zamość, Fajsławice, Łopiennik Górny, Gorzków, Żółkiewka, Rudnik, Izbica, Zamość, Stężyca, Baranów, Końskowola, Kurów, Markuszów, Puławy, Żyrzyn, Abramów, Michów, Wojciechów, Wąwolnica, Karczmiska, Sieciechów, Gniewoszów, Poniatowa, Dzierzkowice, Józefów nad Wisłą, Karczmiska, Łaziska, Wilków, miasta i gminy: Nałęczów,Opole Lubelskie, Kazimierz Dolny, Piaski oraz miasta: Krasnystaw, Zamość, Dęblin, Puławy),
   - Marathon Oil Poland Area A sp. z o.o. (1 koncesja obejmująca następujące gminy: Włodawa, Hańsk, Wyryki, Stary Brus, Urszulin, Wola Uhruska, Cyców, Ludwin, Puchaczów, Sosnowica, Dębowa Kłoda, Sawin, Wierzbica, Uścimów oraz miasto: Włodawa),
   - Cuadrilla Polska sp. z o.o. (2 koncesje obejmujące następujące gminy: Stanin, Wojcieszków, Trzebieszów, Radzyń Podlaski, Ulan Majorat, Borki, Łuków, Biała Podlaska, Leśna Podlaska, Międzyrzec Podlaski, Drelów, Trzebieszów, Łuków, Kąkolewnica Wschodnia oraz miasta Międzyrzec Podlaski i Łuków),
   - Orlen Upstream sp. z o.o. (5 koncesji obejmujących następujące gminy: Lubartów, Abramów, Czemierniki, Firlej, Garbów, Jastków, Kamionka, Kurów, Ludwin, Markuszów, Michów, Niedźwiada, Niemce, Ostrówek, Puchaczów, Serniki, Siemień, Sosnowica, Spiczyn, Ostrów Lubelski, Uścimów, Borzechów, Chodel, Garbów, Głusk, Jastków, Karczmiska, Konopnica, Markuszów, Niedrzewica Duża, Strzyżewice, Urzędów, Wilkołaz, Wojciechów, Zakrzew, Zakrzówek, Fajsłowice, Głusk, Jabłonna, Konopnica, Jastków, Krzczonów, Mełgiew, Milejów, Niemce, Spiczyn, Strzyżewice, Trawniki, Wólka Lubelska, Wysokie, Zakrzew, Wola Mysłowska, Stężyca, Kłoczew; Chełm, Cyców, Fajsłowice, Ludwin, Milejów, Puchaczów, Rejowiec, Rejowiec Fabryczny, Sawin, Siedliszcze, Trawniki, Łopiennik Górny, Urszulin, Wierzbica, miasta i gminy: Nałęczów, Parczew, Łęczna, Bychawa, Piaski, Świdnik, Poniatowa, Bełżyce oraz miasta Rejowiec Fabryczny, Lublin, Opole Lubelskie).
   Z poważaniem
   Podsekretarz stanu Henryk Jacek Jezierski
   Warszawa, dnia 20 sierpnia 2010 r.
 

 

Współpraca ze służbą geologiczną USA (USGS) w 2011 r.
 
 
 
 

 

Nawiązana w ubiegłym roku współpraca ze służbą geologiczną USA (USGS - U.S Geological Survey) jest kontynuowana i rozwijana w roku 2011.
Współpracę obu służb geologicznych rozpoczęła tematyka identyfikacji osuwisk i obszarów zagrożonych ruchami masowymi, priorytetowa dla strony polskiej ze względu na skalę występowania tego typu zagrożeń w Polsce i ich intensyfikację. W marcu 2011 r. USGS przeprowadzi szkolenie dla 5-osobowej grupy specjalistów Instytutu w zakresie metod monitoringu, który stanowi narzędzie systemu wczesnego ostrzegania i przyczynia się do ograniczenia strat i szkód.
Kolejne warsztaty szkoleniowe, które odbędą się w siedzibie USGS w Denver w kwietniu 2011 r., dotyczyć będą zagadnień oceny zasobów gazu łupkowego, priorytetowego tematu ze względu na prowadzone przez Instytut badania związane z oceną polskiego potencjału surowcowego w dziedzinie gazu łupkowego. W szkoleniu w Denver zatytułowanym „Introduction to assessment of shale gas and shale oil resources” weźmie udział 5 osób.
W dalszych planach jest wspólna organizacja sesji w dniu 21 września 2011 r. w siedzibie Instytutu w Warszawie. Sesja poświęcona problematyce szacowania zasobów gazu łupkowego i aspektom środowiskowym będzie wiodącym punktem programu warsztatów dla dyrektorów europejskich służb geologicznych stowarzyszonych w EuroGeoSurveys.
Warsztaty są związane z 31. Walnym Zgromadzeniem EuroGeoSurveys (EGS), organizacji zrzeszającej 32 europejskie służby geologiczne. Gospodarzem spotkania i konferencji EGS w dniach 19-21 września 2011 będzie Instytut.
 
Efektem współpracy Państwowego Instytutu Geologicznego i USGS jest opublikowany w 2011 r. raport Evaluation of Landslide Monitoring in the Polish Carpathians.Zasoby niekonwencjonalnych złóż gazu

Zasoby niekonwencjonalne gazu "in situ" w tcm (1tcm = 1012 m3) przedstawiono w tabeli 2. Całkowite niekonwencjonalne zasoby gazu znacznie przewyższają konwencjonalne (prawie 7-krotnie), a wśród nich dominującą rolę odgrywa gaz zawarty w macierzystych skałach łupkowych. W tab.2 nie określono zasobów gazu występującego w postaci hydratów. Hydraty gazu ziemnego występują w północnych, arktycznych obszarach i w złożach podmorskich. Właśnie hydraty były przyczyną nieudanej operacji ratunkowej zamykającej podmorski wypływ ropy naftowej po awarii platformy eksploatacyjnej koncernu British Petroleum w Zatoce Meksykańskiej (2010 r.). Szacunkowe oceny podają, że zasoby gazu związanego w postaci hydratów wynoszą od 1*1013 do 5 *1013 m3, a więc przewyższają łączne zasoby wszystkich pozostałych gazów ziemnych.


Tabela 2 Niekonwencjonalne zasoby gazu, Tm3
RegionZłoża o niskiej przepuszczalnościMetan
w pokładach węgla		Gaz w skałach ilastych organicznychRazem
Bliski Wschód i Płn. Afryka2307295
Kraje afrykańskie na pd od Sahary221831
Kraje dawnego ZSRR2511218155
Azja - Pacyfik5149174274
Środkowa Azja i Chiny1034100144
OECD Pacyfik20136599
Południowa Azja6107
Daleka Azja-Pacyfik160924
Ameryka Północna3985109233
Ameryka Łacińska3716098
Europa1281635
Europa Środkowa i Wschodnia2317
Europa Zachodnia1041429
Świat210256456921


W tab. 3 zamieszczono wykaz państw o największych zasobach gazu łupkowego. Znaczące miejsce zajmuje w tym wykazie Polska z największymi zasobami gazu łupkowego w Europie.


Tabela 3 Największe zasoby gazu łupkowego
Krajbln m 3
Chiny36,1
USA24,4
Argentyna21,9
Meksyk19,3
RPA13,7
Australia11,2
Kanada11,0
Libia8,2
Algieria6,5
Brazylia6,4
Polska5,29
Francja5,09
Norwegia2,35
Ukraina1,19
Szwecja1,16
Ogółem173,78

Źródło: US Energy Information Administration (EIA)

Interesujący jest także rozkład najbardziej interesujących, potencjalnych obszarów złóż gazu niekonwencjonalnego, w tym gazu łupkowego, w Europie - także w Polsce. Przyszłość niekonwencjonalnego gazu ziemnego będzie zależała od kształtowania się kosztów jego wydobycia i transportu. Na rys. 2 przedstawiono wielkości kosztów, wydobycia i transportu poszczególnych rodzaju gazu ziemnego. Widać, że koszty zarówno wydobycia jak i transportu gazu ziemnego pochodzącego ze złóż konwencjonalnych są niższe od analogicznych kosztów dla gazu ziemnego pochodzącego ze złóż niekonwencjonalnych. Na rys. 3 przedstawiono kształtowanie się cen ropy naftowej i gazu ziemnego w Stanach Zjednoczonych w latach 1994-2009. Widać na nim znaczący spadek ceny gazu ziemnego w latach 2009 i 2010 (gaz łupkowy). Możliwości technologiczne wydobycia gazu z łupków były i są nadal przedmiotem intensywnych badań w USA, także w Europie. Stany Zjednoczone obecnie, z warstw łupkowych, uzyskują ok. 12% (70 mld m 3/rok) gazu zużywanego w kraju, i to po kosztach niższych niż koszty importu gazu ziemnego przez gazociągi lub w formie skroplonej (LNG), czy też eksploatując złoża konwencjonalne. O zaangażowaniu firm USA w eksplorację i eksploatację złóż gazu w łupkach dewońskich (Barnett Shale, basen Fort Worth, centralny Texas) mówią dane odnoszące się do liczby wierceń wykonanych od 1981 r. W okresie 15 lat wykonano 300 odwiertów pionowych, a w latach 2002-2006 aż 2000 odwiertów poziomych (firma Devon Energy).

 

Podsumowanie

Szacowanie złoż bez rzetelne podstawy badań geoficzynych i odwiertów powoduje li tylko podkrecanie nastrojow dla inwestorów firm poszukujacych gaz łupkowy w Polsce.

Po przedstawionej powyżej analizie można dostrzeć zbytni optymizm.

Czy cel jest polityczny czy starategiczne bezpieczeństwo energetyczne Polski?