Prawda i kłamstwo

Prawda i kłamstwo mają doniosłe znaczenie dla stosunków międzyludzkich. Głębokie różnice w charakterze struktur  społecznych powodują stopień zakłamania, jaki w nich funkcjonuje. Przede wszystkim należy powiedzieć, że kłamstwo jest często mniej szkodliwe dla istnienia grupy w przypadku prostych stosunków niz w przypadku stosunków bardziej złożonych...

Wąski horyzont człowieka prymitywnego pozwala mu bezpośrednio wyrobić sobie słuszny pogląd na tę niewielką liczbę faktów i sytuacji, na których opiera się jego praktyka życiowa. W bogatszych i bardziej rozwiniętych kulturach natomiast,  życie  wspiera się na tysiącu założeń, których jednostka  w ogóle nie jest w stanie gruntownie prześledzić i sprawdzić, i które musi przyjmowac na wiarę. Nasza nowoczesna egzystencja opiera się w daleko większym stopniu niż to sobie uświadamiamy - począwszy od gospodarki, w której coraz więcej miejsca zajmuje gospodarka kredytowa, aż do instytutów naukowych, w których większość badaczy zmuszona jest stosować nie zliczone i nie zweryfikowane przez siebie wyniki badań innych uczonych - na przekonaniu o uczciwości drugiego człowieka. Podstawą naszych najważniejszych decyzji jest skomplikowany system pojęć, z których większość zasadza się na założeniu, że nie jesteśmy oszukiwani. Wskutek tego kłamstwo w stosunkach współczesnych w daleko większym stopniu zagraża fundamentom naszego życia niz kiedyś.

Georg Simmel

Jesteśmy skazani na prawdę, jeśli chcemy przeżyć i wygrać. Albo bierny opór Ghandiego, tyle, że kóz już prawie nie ma.

Robert Helski