Sila korzonkow trawy ("grass roots").

Latwo jest posiac kilkadziesiat nasion i wyhodowac klombik pieknych kwiatow. Wprawdzie ciesza oko, ale szybko wiedna. Nie mowiac juz o tym, ze latwo jest je wyrwac z korzeniami. Inaczej jest z trawa. Pieknem nie ma sie co rownac z kwiatami. Za to trwa i rosnie latem i zima. Trudno jest powyrywac wszystkie jej korzonki. Program partii nie jest latwo napisac, choc to praca w bialych rekawiczkach. Jezeli jednak trafi sie osoba o genialnym umysle, to nawet jesli chodzi jak kot, swoimi sciezkami, na przyklad jak Jadzia Staniszkis, to calkiem dobry, a nawet bardzo dobry, program napisze. Wystarczy stol i stos ksiazek. Na drugim biegunie mamy systematyczna prace wielu szarych, malo znanych ludzi. Jak korzonki trawy sprawiaja oni, ze trawniki o bardzo duzych rozmiarach, zyja i rosna. Bez wzgledu na mode, zmiany kryteriow estetycznych, dobrze utrzymany trawnik jest ladny i zawsze swoja funkcje spelnia. Ta trawa, to organizacje na poziomie lokalnym, z dala od centrum glownej aktywnosci politycznej. Tam wre praca u podstaw.Sa one sola demokracji. Alexis de Toqueville pokazal w pierwszej polowie XIX w. jak demokracja w Ameryce Polnocnej oparta jest na dzialalnosci takich wlasnie organizacji. Swoje obserwacje zawarl w ksiazce pt. "O demokracji w Ameryce" (1835-1840). Po prawdzie, rozwoj nowoczesnych "grass-roots organizations" nastapil w Ameryce troche pozniej, w polowie XIX w. Dzis jest ich w Stanach Zjednoczonych ponad milion, co stanowi 6% wszystkich organizacji (dochodza organizacje rzadowe i businessowe). Rocznie gromadza one i rozdzielaja 500 miliardow dolarow. Projekt Nowego Otwarcia wykluwajacy sie na naszych oczach na BM24 jedna noga stoi na "trawniku", druga zas na tworzeniu programu. Nosi cechy "grassroots" i partii politycznej. Jako plaski empirysta chetnie posluze sie znanym mi przykladem "trawnika", w ktorym bylem jednym z korzonkow. Mysle o pelnieniu funkcji w zarzadzie okregowym jednej z kanadyjskiej partii. Dokladniej, w Canadian Alliance Federal Riding Association. Byla to partia wywodzaca sie z powstalej na zachodzie Kanady Reform Party, okreslanej przez salony jako "rednecks". Te "czerwone szyje" biora sie z pracy na zewnatrz, na sloncu i maja symbolizowac prostactwo i prymitywizm pogladow. Nie przeszkodzilo to Canadian Alliance polaczyc sie w grudniu 2003 r. z partia konserwatywna o przedziwnej nazwie: "Postepowa Partia Konserwatywna" (Progressive Conservative Party). Wprawdzie nazwa byla dziwna, ale PCP byla jedna z dwoch glownych partii politycznych w kraju. W rezultacie, powstala Partia Konserwatywna (Conservative Party). Od poczatku, podobnie jak Reform Party i Canadian Alliance byla nielitosciwie, w sposob przekraczajacy granice przyzwoitosci,okladana przez najwazniejsze srodki masowego przekazu. Ulubionym chwytem byl zarzut-typu samograj-ze konserwatysci, jak to konserwatysci, maja skryty, zlowieszczy program ("hidden agenda")rozmontowania zdobyczy Sil Postepu. Mimo to udalo sie wygrac wybory. Rzady konserwatystow trwaja juz druga kadencje. Prawda, ze rzad jest mniejszosciowy (143 na 308 miejsc w parlamencie), ale zrecznie manewruja i robia swoje. Obecnie nawet przeprowadzili kampanie w srodkach masowego przekazu osmieszajaca nowego przywodce Partii Liberalnej, M.Ignatieffa (z pochodzenia rosyjskiksiaze, a z wyksztalcenia-profesor). Wszyscy zdaja sobie sprawe, ze wyborcy zmeczeni sa juz wyborami i w w ciagu najblizszego roku zadnej partii politycznej nie bedzie sie oplacalo doprowadzic do przedczesnego rozwiazania parlamentu. Praca partyjna na poziomie lokalnym odbywa sie glownie w okresie "uspienia" w cyklu wyborczym. A i tak spelniane sa nastepujace funkcje: utrzymywania organizacji, rekrutacja czlonkow i kandydatow na poslow, komunikacja polityczna, zbieranie funduszy oraz planowanie polityki partyjnej. Adresem wladz "riding association" jest zwykle adres prywatny przewodniczacego zarzadu okregu lub skrytka pocztowa. Zebrania czlonkow odbywaja sie w wynajmowanych salach, gdzie najtaniej. Jakies swietlice w blokach mieszkalnych, sale przy halach sportowych itp. Natomiast w roku wyborow parlamentarnych nastepuje mobilizacja. Pojawia sie mnostwo ludzi, ktorzy sa czlonkami partii na danym terenie. Oficjalnie wybiera sie jednego kandydata sposrod zgloszonych. To jest, ustawowo rzecz biorac, najwazniejsza funkcja w okregu. wedlug ustawy "Canada Election Act": "partia polityczna jest organizacja, ktorej podstawowym celem jest uczestnictwo w sprawach publicznych poprzez wysuwanie jednego lub wiecej jej czlonkow jako kandydatow oraz wspieranie ich w czasie wyborow". Oczywiscie, ze kluczowa sprawa sa finanse. One sa najlepszym wskaznikiem witalnosci organizacji. Organizacja partyjna na szczeblu lokalnym zwykle ma w okresie uspienia w swoich "kufrach wojennych" kilka - kilkanascie tysiecy dolarow. Obowiazkiem kandydata jest wniesienie sumy kilkudziesieciu tysiecy dolarow, powiedzmy $50 000. Bywa, ze kandydaci biora pozyczki. Czasami nawet dosyc duze. Wiadomo na przyklad, ze niektorzy kandydaci w ostatnieje kampanii wyborczej na stanowisko przywodzc Partii Liberalnej zadluzyli sie na kilkusettysieczne sumy. Pozniej, partia stara sie im jakos pomoc. Kandydat wynajmuje tez lokal w dobrym miejscu na czas wyborow. A w czasie wyborow psim obowiazkiem kandydata jest chodzenie w slote i spiekote od drzwi do drzwi wyborcow. Tu poszczuja na niego psa, tam poklepia po ramieniu. Taki los! W Kanadzie jest 308 okregow wyborczych i tylez organizacji partyjnych na szczeblu lokalnym. Mniejsze partie nie pokrywaja wszystkich okregow. A poniewaz obowiazuje system jednomandatowy, to centralne wladze partyjne prowadza swoje analizy, czesto oparte na wlasnych badaniach opinii publicznej i koncentruja sie na tych okregach, gdzie sa najwieksze szanse wygrania. A juz oczkiem w glowie sa okregi, w ktorych w poprzednich wyborach rywali dzielila niewielka liczba glosow. W takich przypadkach kierownictwo partii sle tam swoje zasoby (pieniadze, znani ludzie), by wesprzec kandydatow. Pieniadze pochodza glownie z donacji czlonkow. Zaleznie od ustalen, pewna czesc pieniedzy z donacji zostaje w okregach, a czesc trafia do wladz centralnych. Glowne partie maja rozpracowany od lat teren. Otoz, przed wyborami, w lokalnej siedzibie partii pracuje sporo mlodych ludzi-wolontariuszy. Maja oni za zadanie dzwonic systematycznie do mieszkancow z pytaniem czy popra ich partie w zblizajacych sie wyborach. W kazdej nastepnej kampanii te listy sie koryguje. Do czlonkow i sympatykow wysyla sie druczki z prosba o donacje. Przeslane sumy ludzi wliczaja sobie do odpisow podatkowych, odzyskujac w ten sposob spora ich czesc. W naszej partii legendarna postacia byla pewna pani z okregu w Red Deer w Albercie, ktora "opiekowala sie" czescia swojego okregu wyborczego. Z czasem znala postawy polityczne wszystkich ludzi z listy stanowiacej jej "dzialke". W pewnym momencie, zostalo juz tylko paru opornych, ktorzy odwazyli sie nie glosowac na Canadian Alliance. Nadal wiec pracowala nad nimi usilnie. Jak juz byla lista tzw. "DO's", to wypada dla rownowagi napisac pare slow o "DONT's". Oto kilka cytatow z tekstu Tomasza Sommera pt. "Co zrobic, aby wygrac?", w ktorym dzieli sie swoimi doswiadczeniami z ostatniej kampanii wyborczej w Polsce: "Otoz prawica przegrala wybory, gdyz w zasadzie nie przeprowadzila kampanii wyborczej i desygnowala zlych kandydatow. I to jest glowna przyczyna kleski. Bez kampanii. Jesli przejsc od teorii do praktyki, trzeba sobie uswiadomic, ze prawica zadnej kampanii po prostu nie prowadzila...Partie prawicowe nie prowadzily tez kampanii poprzez media lokalne". "...gdy spytalem sie jednego z szefow Libertas, jak sie mozemy umowic co do wielkosci inwestowanych w kampanie srodkow i ich wykorzystania, dowiedzialem sie, ze nie mozemy umowic sie wcale, bo on nie moze zadnego kandydata zmusic do jakichkolwiek wydatkow. Wtedy dotarlo do mnie, ze nawet ludzie z "jedynek" nic nie zainwestuja, czekajac na mityczne pieniadze Declana Ganleya, ktore ostatecznie nie dotarly do Polski. W tej sytuacji-poza telewizja-kampanii nie bylo za co prowadzic. ja sam tez wtedy zrezygnowalem z wydatkowania wiekszych pieniedzy, bo zrozumialem, ze bylbym najprawdopodobniej jedynym kandydatem, ktory je wyklada - i w tej sytuacji poszlyby po prostu w bloto. A mimo wszystko znam lepsze miejsca na ich skladowanie". Porzadna organizacja na szczeblu lokalnym ma te wielka zalete, ze przynosi stale korzysci. Pewnie, ze sa rozne fale nastrojow spolecznych, przyplywy i odplywy sympatii dla tej czy innej partii politycznej, dzieki ktorym wygrana w wyborach przychodzi niemal "sama", jednak nic nie moze zastapic korzonkow trawy.