Krystyna Górzyńska - Bliskość najstarszego polskiego uniwersytetu powinna zobowiązywać do szczególnie wysokich standardów procesowych. Czy tak się dzieje obecnie w Krakowie?

Na stronie internetowej Wydziału Prawa i Administracji Uniwersytetu Jagiellońskiego czytamy:

To piękne tradycje. Jak się jednak wydaje, dzisiejsi krakowscy prawnicy nie zawsze o nich pamiętają. Oto jeden z typowych przykładów:

 

Sąd Okręgowy w Krakowie prowadzi w Wydziale Karnym sprawę o sygn.. akt III Ko 360/13 (przedtem III Ko 179/10) o odszkodowanie z wniosku Zygmunta Korusa, przywódcy Międzyuczelnianego Komitetu Strajkowego w Krakowie w 1968 r. Korus był za tę działalność aresztowany w okresie 22-30.03.1968 r., a następnie został skazany. W późniejszym okresie był poddawany przez władze komunistyczne rozmaitym represjom, m.in. podaje, że nie mógł być zatrudniony na etacie jako dziennikarz, co spowodowało w efekcie skrócenie o 15 lat okresu odprowadzania składek na ubezpieczenie emerytalno-rentowe i utratę wynagrodzeń za pracę (Korus w tym czasie otrzymywał tylko honoraria autorskie).

Wyrokiem z dnia 7 kwietnia 2010 r. uniewinniono Korusa od zarzutów z 1968 r. (sygn. akt III Ko  1067/08), a przedtem w marcu 2010 r. otrzymał on Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski. Mimo upływu prawie 3 lat, sprawa o odszkodowanie za polityczne represje nie jest zakończona. Toczy się ona obecnie po raz drugi, gdyż Sąd Apelacyjny w Krakowie uchylił pierwszy wyrok Sądu Okręgowego.

Ponowne rozpoznawanie sprawy jeszcze się nie rozpoczęło, gdyż towarzyszą jej nieoczekiwane komplikacje. Mianowicie, rozprawa wbrew konstytucyjnej gwarancji jawności, zapisanej w art. 45 ust. 1, została utajniona. Publiczność i dziennikarze obywatelscy, którzy licznie stawili się na proces, z oburzeniem komentowali niewpuszczanie ich na salę rozpraw i kolejne, trzecie już odroczenie rozprawy, które miało miejsce w dniu 21 lutego.  W związku z tym zwróciłam się do Rzecznika Prasowego Sądu Okręgowego z następującymi pytaniami:

Powyższe wyjaśnienia nie są wystarczające. Nawet gdyby przyjąć, że prowadzenie rozprawy z udziałem publiczności może stwarzać niebezpieczeństwo wywołania jakowychś ekscesów, to kompletnie niezrozumiałe jest, z jakich powodów niemożliwe jest obserwowanie procesu nawet przez  tzw. mężów zaufania.

Art. 361 § 1 kpk stanowi, że: „W razie wyłączenia jawności mogą być obecne na rozprawie, oprócz osób biorących udział w postępowaniu, po dwie osoby wskazane przez oskarżyciela publicznego, oskarżyciela posiłkowego, oskarżyciela prywatnego i oskarżonego. Jeżeli jest kilku oskarżycieli lub oskarżonych, każdy z nich może żądać po-zostawienia na sali rozpraw po jednej osobie”.

Możliwość ta jest wyłączona tylko w przypadku obawy ujawnienia przez „osoby wskazane” informacji niejawnych o klauzuli tajności „tajne” lub „ściśle tajne” (art. 361 § 2 kpk).

A zatem, skoro proces został utajniony wyłącznie z powodu obawy o niewłaściwe zachowanie publiczności, a nie z powodu nadania sprawie klauzuli tajności,  bo w tym znaczeniu proces nie jest tajny, to nie zachodzą podstawy do zakazu uczestnictwa podczas rozprawy dwóch obserwatorów – „mężów zaufania” pana Zygmunta. Korusa.

Bulwersujące są też inne okoliczności w tej sprawie.

 

Przed wejściem na salę rozpraw w dniu 21 lutego policja zrewidowała Zygmunta Korusa i jego pełnomocnika adwokata Zbigniewa Cichonia, byłego senatora PiS. Mecenasowi Cichoniowi nakazano odnieść telefony do depozytu.

Rzecznik prasowa Sądu Okręgowego nie odpowiedziała na pytanie, kto wydał nakazy rewizji. Stwierdziła jedynie, że: „sposób zabezpieczenia rozprawy, metody i środki zabezpieczenia należą do kompetencji Policji”.  Wydaje się w najwyższym stopniu zaskakujące, że policja z własnej inicjatywy dokonuje interpretacji celu utajnienia rozprawy (żąda oddania telefonów, które mogłyby służyć do nagrywania, gdy celem wyłączenia jawności – zgodnie z postanowieniem sądu – jest tylko „uniemożliwienie ekscesów”), a nadto posuwa się do szykan w postaci rewizji szanowanego mecenasa, a także wnioskodawcy, pokrzywdzonego wcześniejszymi represjami politycznymi.

Poprosiłam pana Zygmunta Korusa o skomentowanie dotychczasowego przebiegu rozprawy. Otrzymałam mail następującej treści:

Czyżbyśmy powracali stopniowo do niechlubnej tradycji „procesów kiblowych”? W Krakowie, mieście o pięknych, wielowiekowych tradycjach kształcenia prawników „zdolnych krzewić w społeczeństwie zasady dobra publicznego, porządku i sprawiedliwości”?

Mam nadzieję, że władze Sądu Okręgowego w Krakowie wyjaśnią wkrótce kwestie dziwnych procedur sądowych, zastosowanych w sprawie Zygmunta Korusa. Skład sędziowski orzekający w tej sprawie to: SSO Aleksandra Almert (przewodnicząca) oraz SSO Zygmunt Długogórski i SSO Bogdan Jędras.