Walczył w powstaniu na Litwie, szukał pomocy
dla walczących na emigracji, wreszcie wrócił na plac boju jako naczelnik
wojskowy województwa sandomierskiego. Zginął w Opatowie. Ludwika
Topór-Zwierzdowskiego i innych powstańców styczniowych upamiętnia
tablica przy Bramie Warszawskiej.

Jej odsłonięcie rozpoczęło obchody 150. rocznicy bitwy opatowskiej z
1864 roku. Tłumy mieszkańców, poczty sztandarowe, delegacje instytucji i
organizacji społecznych, młodzież w piątek, 21 lutego, wypełniły rynek w
centrum miasta.

Dla opatowian Ludwik Topór-Zwierzdowski to symbol Powstania
Styczniowego. Odsłonięcie tablicy dedykowanej pamięci powstańców
styczniowych rozpoczęło uroczystości 150. rocznicy bitwy opatowskiej.
Biało-czerwoną wstęgę przecinali samorządowcy. Obchody były lokalnym
świętem i ważnym wydarzeniem dla miasta. Nastrój podniosłej chwili
podkreślała też Opatowska Orkiestra Dęta im. Józefa Grudnia w programie
zatytułowanym „Człowiekowi najbardziej potrzebna jest wolność”.

– Jesteśmy tu po to, aby przypomnieć bohaterów, którzy walczyli o nią
w Powstaniu Styczniowym – mówił Andrzej Chaniecki, burmistrz Opatowa.
Przemawiał też Kazimierz Kotowski, członek Zarządu Województwa
Świętokrzyskiego.

Uroczystości towarzyszyła salwa honorowa oddana przez Grupę
Rekonstrukcji Historycznej Oddziału Powstańczego im. Generała Mariana
Langiewicza. Dalsza część obchodów odbywała się w Opatowskim Ośrodku
Kultury. Tam w holu otwarte zostały dwie wystawy. „Gorzka chwała –
powstanie 1863 roku”, przygotowana przez pracowników Muzeum
Niepodległości w Warszawie, to najbardziej znana ekspozycja, jaka
powstała w związku ze 150. rocznicą Powstania Styczniowego. „Artur
Grottger – Powstanie Styczniowe” zawiera kopie najsłynniejszych prac
wybitnego malarza, które przez półtora stulecia kształtowały wyobrażenia
o walce i cywilnym oporze przeciw zaborcy.

W sali widowiskowej program artystyczny związany z Powstaniem
Styczniowym i walką o niepodległość zaprezentowała młodzież z LO im.
Bartosza Głowackiego w Opatowie. Kulminacją części artystycznej był
koncert w wykonaniu Roberta Grudnia i Grażyny Barszczewskiej. Słynna
aktorka recytowała poezję powstańczą i patriotyczną, a niepowtarzalnego
klimatu spektaklowi słowno-muzycznemu nadawały utwory w wykonaniu
znanego muzyka i kompozytora, autora kompozycji prezentowanych m.in.
podczas oficjalnych uroczystości w Łucku, upamiętniających ofiary rzezi
na Wołyniu.

– Jestem pod wrażeniem uroczystości w Opatowie i wielkiego
zaangażowania mieszkańców, samorządu czy Opatowskiego Ośrodka Kultury.
Miasto pięknie upamiętnia tych, którzy 150 lat temu walczyli o to, co
dziś dla nas jest podstawą, czyli o wolność – powiedział Robert
Grudzień, autor ogólnopolskiego projektu „Każdemu marzy się wolność”,
zaproszony do współpracy w artystycznej części obchodów.

Była też promocja dwóch tomów wspomnień powstańczych „Wspomnienia
Władysława Zapałowskiego (Płomienia) z roku 1863-1870”. Bezcenny zbiór
relacji po raz pierwszy został wydany w Wilnie w 1913 roku. Opatów
wznowił tę unikalną publikację i nieocenione źródło wiedzy o Powstaniu
Styczniowym.

Kolejne uroczystości odbędą się 28 lutego. W programie jest otwarcie
wystawy „Powstanie Styczniowe w prasie zagranicznej”, zawierającej
unikalne ryciny z kolekcji Krzysztofa Kura. Będzie też koncert z cyklu
„Każdemu marzy się wolność...”: „Marsz, marsz Polonio”. Wystąpią Renata
Dobosz, sopran, solistka Opery Śląskiej w Bytomiu, i Robert Grudzień. W
programie pieśni powstańcze oraz utwory Fryderyka Chopina. Koncert
będzie opatrzony komentarzem historycznym.

Dla Opatowa z czasów Powstania Styczniowego kluczową postacią jest
niewątpliwie Ludwik Topór-Zwierzdowski, patriota, należący do grona
wybitnych dowódców Powstania Styczniowego. Podobnie jak św. Rafał
Kalinowski ukończył Szkołę Główną Inżynierii Wojskowej w Petersburgu.
Jeszcze jako oficer armii carskiej działał w konspiracji, na wieść o
powstaniu porzucił mundur zaborcy. Dowodził oddziałami na Litwie,
działał m.in. w Paryżu czy Konstantynopolu. Ziemia sandomierska, której
został naczelnikiem wojskowym, była jego ostatnim polem bitwy o
niepodległość Polski. Planował zająć Opatów. Niestety bitwa, do której
doszło 21 lutego 1864 roku, zakończyła się klęską powstańców. Ludwik
Zwierzdowski, ranny, następnego dnia dostał się do niewoli. Doraźny sąd
wydał wyrok śmierci. Został stracony przez powieszenie 23 lutego.
Pochowany przy rowie, w nocy został przeniesiony przez mieszkańców na
miejscowy cmentarz.

Organizatorami uroczystości w Opatowie są Opatowski Ośrodek Kultury,
Powiatowa i Miejsko-Gminna Biblioteka Publiczna, Towarzystwo Miłośników
Ziemi Opatowskiej. Patronat nad obchodami sprawuje Andrzej Chaniecki,
burmistrz miasta i gminy Opatów.