Myśli wielkiego ( i nowoczesnego) Polaka cz. II

Myśl pierwsza ( 7)- zaczynamy od wiersza.

...Będziesz miłował wszystko , co Cię z grzechu myje,

Więc i bat. Całuj rękę , co tym batem bije.

miłuj bliżniego swego donosząc na niego,

jeślibyś nie donosił, bieda będzie z tego,

to za to Ci powiedzą, żeś błagonadiożny...

Myśl 8.

...manifestacje nasze są środkiem do ćwiczenia myśli politycznej w społeczeństwie. Za ich pomocą zmuszamy od trzech lat ogół nasz do dyskutowania nad najbliższymi nam zagadnieniami polityki bieżacej... Tak, manifestacje nasze są dla społeczeństwa szkołą.Jako obchody rocznic są one publicznymi wykładami historii ojczyżnianej dla młodzieży, dla ludu, a nawet dla klas oświeconych, które dzięki unikaniu literatury nielegalnej, tak słabo znają historie Polski, że o pewnych faktach dowiadują się dopiero z racji obchodów...

Myśl 9.

...Chłop we wszystkich krajach, zwłaszcza tam, gdzie niedawno została zniesiona pańszczyzna, oznacza się biernością duchową, ciężkością , brakiem przedsiębiorczości i inicjatywy  w rozszerzaniu sfery życia i działania, co nie przeszkadza mu objawiać zdrowego instyktu samozachowawczego, żywotnego  egoizmu , który mocno trzyma to co posiada , nie mówiąc o tym, że z powyższymi właściwościami idzie w parze brak miękkości , sentymentalizmu, będącymi tak poważnymi wadami naszego społeczeństwa szlacheckiego...

Myśl 10.

...Pozostaliśmy narodem nie tylko dlatego, że nie zaprzestaliśmy mówić po polsku i nie tylko dlatego jesteśmy narodem jednym, że bez względu na dzielące nas granice jednym językiem mówimy.

My jesteśmy narodem jednym niepodzielnym, bo posiadamy poczucie swej jedności, posiadamy wspólną zbiorową świadomość, wspólną duszę narodową. Ta dusza narodowa to wyrażne całkiem pojęcie, to wytworzony przez wielowiekowy wspólny byt państwowy, poczucie jedności w walce o wspólną egzystencję, w powodzeniach i klęskach ogólnych, w dążeniu do ogólnych celów, poczucie odrębności swej od obcych tradycją sąsiadów. Ta dusza narodowa , wytworzona przez długi proces dziejowy, w dziejach znajduje uzasadnienie swego bytu i swoich aspiracji...

Myśl 11.

...Polityka narodowa w głównych swych zasadach nie może być ani poznańską, ani galicyjską ani warszawską - musi ona być ogólnopolską. Odpowiednio do położenia politycznego każdej dzielnicy musimy uznawać rozmaity stosunek do rządów zaborczych, musimy się godzić na rozmaite odpowiadające warunkom miejscowym środki działania, ale nie zmienia to to w niczym tej ogólnej zasady, według której każdy czyn Polaka, bez względu na to , gdzie jest dokonywany i przeciw komu skierowany, musi mieć na widoku interesy całego narodu...

Myśl 12.

Jestem Polakiem - to słowo w głębszym rozumieniu wiele znaczy.

Jestem nim nie dlatego tylko, że mówię po polsku, że inni mówiący tym samym językiem są mi duchowo bliżsi i bardziej dla mnie zrozumiali, że pewne moje osobiste sprawy łączą mię bliżej niż z obcymi, ale także dlatego, że obok sfery życia osobistego, indywidualnego,znam zbiorowe życie narodu, którego jestem cząstką, że obok swoich spraw i interesów osobistych, znam sprawy narodowe, interesy Polski jako całości, interesy najwyższe, dla których należy poświęcić to, czego dla osobistych spraw poświęcać nie wolno...

Przytoczone powyżej myśli pochodzą z pism i publicystyki politycznej Romana Dmowskiego (1864-1939)

jednego z ojców naszej niepodległości ,wielkiego polityka ,znakomitego i przenikliwego publicysty politycznego.

Dwaj wielcy Polacy; Wielki Wódz (J.Piłsudski ) i Wielki Mąż Stanu ( R. Dmowski), byli różni  w każdym calu w swej działalności ,ale ich wielkie  dzieło w swojej niepodległościowej syntezie było zdumiewająco jednolite i trwa nadal w naszym dziedzictwie narodowym i naszej świadomości - orzekła pojednawczo Klio Cykliczna.