Osiem lat więzienia dla Sumlińskiego?

W
sądzie na warszawskim Bemowie odbyła się w piątek druga rozprawa
procesu, w którym były szef kontrwywiadu wojskowego płk. Aleksander L.
oraz dziennikarz Wojciech Sumliński oskarżeni są o płatną protekcję.
Zdaniem prokuratury w zamian za pieniądze mieli oferować płk. Leszkowi
T. pozytywne orzeczenie komisji weryfikującej żołnierzy WSI.

W
czwartek oraz piątek sąd zajął się głównie zeznaniami L. złożonymi przed
prokuratorem. L. zdecydował się iść na współpracę z prokuraturą i
złożył zeznania obciążając Sumlińskiego. Sędzia Stanisław Zdun,
prowadzący sprawę, odczytywał protokół z przesłuchania byłego pułkownika
oraz zadawał mu pytania. Dotychczasowe fragmenty zeznań L. pokazują
grę, jaka rozpoczęła się wokół komisji weryfikacyjnej WSI tuż po jej
powołaniu. Już w 2006 roku Leszek T. miał naciskać na Aleksandra L. oraz
Mariana Cypla, by ci korzystając ze swoich znajomości pomogli mu
dotrzeć do Antoniego Macierewicza. W tym celu – jak zeznał L. - T.
chciał, by L. i Cypel poznali go z biskupem Antonim Dydyczem, który miał
dobre kontakty z Macierewiczem. Gdy L. odmówił, T. miał wystąpić z taką
samą prośbą związaną z Abp. Głódziem. Do rozmowy miałoby dojść podczas
spotkania, które T. chciał zorganizować w Zborku, posiadłości
administrowanej przez Mariana Cypla. Cypel, były rezydent wywiadu w
Wiedniu, jest bardzo ważną postacią na Podlasiu. Co roku organizuje w
Zborku wystawne przyjęcia, na które przyjeżdżają wpływowe osoby, m.in.
związane z byłymi służbami, polityką, mediami oraz Kościołem.
Ostatecznie jednak, jak zeznał L., ani L. ani Cypel nie pomogli T.
skontaktować się z duchownymi. T. próbował więc innymi kanałami dotrzeć
do szefa komisji. Jak się później okazało, udało mu się umówić na
spotkanie z Macierewiczem, ale został bardzo chłodno przyjęty.

Dlaczego
T. tak rozpaczliwie poszukiwał kontaktu z Macierewiczem? Jak zeznawał
L., T. czekała weryfikacja, której się bardzo bał. Uznał bowiem, że jako
były żołnierz PRLowskiej Wojskowej Służby Wewnętrznej nie ma szans na
pozytywne orzeczenie komisji w swojej sprawie. Mimo braku sukcesów w
próbach skontaktowania się z Macierewiczem, T. próbował dalej wejść w
kontakt z ludźmi z komisji weryfikacyjnej. Jak zeznał L. nadarzyła się
ku temu okazja na jesieni 2008 roku. Sumliński, którego informatorem był
wtedy L., poprosił L. o pomoc w zbieraniu materiałów dotyczących
działań WSI w Rosji. L. powiedział wtedy dziennikarzowi o T. Jak zeznał
L., dziennikarz miał powiedzieć, że sprawdzi byłego żołnierza WSI. Kilka
dni później dał znać, że T. wydaje się być wartościowym źródłem
informacji w tej sprawie.

W tym
momencie pojawia się jeden z najważniejszych wątków zeznań Aleksandra L.
Twierdzi on bowiem, że przed spotkaniem z T. Sumliński za jego
pośrednictwem złożył T. korupcyjną ofertę. W zamian za 100 tysięcy
złotych dziennikarz miał oferować pozytywną weryfikację T. Zgodnie ze
słowami L. Sumliński zaznaczał, że pieniądze mają trafić nie do niego,
ale do członków komisji weryfikacyjnej. L. zeznawał dalej, że
doprowadził do spotkania Sumlińskiego i T. Od obu miał się potem
dowiedzieć, że spotkanie było owocne. Na kolejną rozmowę Sumliński
przyszedł z Leszkiem Pietrzakiem, historykiem zajmującym się zawodowo
m.in. służbami specjalnymi, a zasiadającym w komisji weryfikacyjnej. Po
tym spotkaniu – jak twierdzi L. - T. i Pietrzak mieli nawiązań wspólne
kontakty.

Jak
zeznawał dalej L., kilka miesięcy po pierwszym spotkaniu z T. Sumliński
miał się do niego odezwać i powiedzieć, że są problemy z weryfikacją T.,
ponieważ on podpadł. W związku z tym dziennikarz miał powiedzieć, że
koszty pozytywnej weryfikacji wzrosły, do 200 tysięcy złotych. Na
reakcję L., że to strasznie dużo, Sumliński miał powiedzieć, że to dla
członków komisji. L. twierdzi, że więcej o sprawie weryfikacji T. nie
rozmawiał. Kilka miesięcy później miał się dowiedzieć, że T. odchodzi do
rezerwy, bo nie został zweryfikowany. Potem L. z T. widział się tylko
raz – podczas spotkania w Zborku. Wtedy jednak nie rozmawiali o sprawie
komisji ani o weryfikacji.

Jak
twierdzi L. w Zborku Sumliński miał udać, że nie zna T. Miał się
wypytywać, kim jest T. Były szef kontrwywiadu miał mu wtedy powiedzieć,
żeby się nie wygłupiał. Sumliński twierdzi natomiast, że to właśnie
wtedy po raz pierwszy miał poznać pułkownika Leszka T.

Część
zeznań L. dotycząca działalności T. pokazuje jasno, że zaraz po
powstaniu komisji weryfikacyjnej WSI rozpoczął on starania, by
skontaktować się z jej szefem Antonim Macierewiczem. Liczył bowiem na
to, że zyska jego zaufanie i zasłuży w jakiś sposób na korzystny werdykt
komisji. T. w dotarciu do szefa komisji weryfikacyjnej chciał
wykorzystać najwiarygodniejsze środowisko – duchownych. Polecony przez
zaprzyjaźnionych z Macierewiczem księży T. być może trafiłby do samego
serca komisji. Wtedy mógłby nie tylko uzyskać szanse na pozytywną
weryfikację, ale również możliwość rozsadzenia komisji od środka lub jej
skompromitowania. Być może dlatego T. tak zależało na wykorzystaniu
Kościoła w skontaktowaniu się z Antonim Macierewiczem.

Kto gra aneksem?

W
zeznaniach L. pojawia się równie ważny wątek – handlowanie aneksem do
raportu WSI. Jak zeznał L. o ten dokument pytało go kilka osób. Pierwszą
z nich miała być dziennikarka – Anna Marszałek. Jak zeznał L., kilka
razy próbowała się ona z nim umówić na spotkanie. Gdy w końcu doszło do
rozmowy, dziennikarka miała ostrzec L. przed wrogami (w tym kontekście
padło nazwisko Sumlińskiego) oraz wypytywać o dostęp do aneksu z
weryfikacji. Marszałek – zdaniem L. - twierdziła, że czytała jeden z
rozdziałów aneksu, poświęcony spółce Prokom. Fragment dokumentu miała
widzieć w siedzibie tej właśnie firmy. Aleksander L. przyznał w rozmowie
z dziennikarką, że słyszał, że aneks „chodzi” wśród dziennikarzy. Miał
obiecać – jak twierdził dla zbycia rozmówczyni, że dowie się jakie są
szanse na pozyskanie aneksu. Na kolejnym spotkaniu z Marszałek,
dziennikarka wraz ze swoim szefem mieli dalej wypytywać o aneks. W końcu
L. miał oznajmić, że nie ma żadnych dojść do tego dokumentu.

Co
innego L. powiedział natomiast Bronisławowi Komorowskiemu. Również z nim
L. miał rozmawiać o dostępie do aneksu. Jak tłumaczy pułkownik, do
Komorowskiego zgłosił się, ponieważ jego kolega miał dostać prace u
ówczesnego posła, a chwilę później marszałka Sejmu. Chcąc zachwalić
swojego kolegę, L. umówił się na spotkanie z Komorowskim w jego biurze
poselskim. Z zeznań L. wynika, że ówczesny poseł PO interesował się
aneksem do raportu z WSI. Miał pytać L. co o nim piszą w tym dokumencie.
Były szef kontrwywiadu PRL miał stwierdzić, że nie wie, ale rozejrzy
się w tej sprawie. Umówił się z politykiem, że w razie odkrycia jakichś
wiadomości, będzie się odzywał. Z zeznań L. wynika, że do kolejnych
spotkań nie doszło. Co innego zeznał natomiast Bronisław Komorowski. W
jego zeznaniach znajduje się wzmianka o jeszcze jednym spotkaniu z L.

„Wciągnął mnie Pan w niezłą historię”

Po
odczytaniu zeznań Aleksandra L. sąd zezwolił na zadawanie pytań
oskarżonemu. Pytania zadawał Wojciech Sumliński. Dziennikarz pytał
byłego pułkownika o historię ich współpracy. Jak zaznaczał L. Sumliński
przez ponad 8 lat ich kontaktów nigdy nie chciał żadnych pieniędzy.
Dziennikarzy pytał więc, czy L. nie zdziwiło, że nagle miał wystąpić z
żądaniem 100 tysięcy złotych od T. Pułkownik powiedział, że nie widzi
sprzeczności, ponieważ Sumliński zaznaczał, że pieniądze te nie są dla
niego, tylko dla członków komisji. Dziennikarz pytał również L.,
dlaczego w ogóle zaangażował się w pośredniczenie między dziennikarzem a
T., skoro nic z rzekomej płatnej protekcji nic nie miało przypaść mu w
udziale. Oskarżony powiedział, że nie był świadomy, że robi coś złego.
Uznawał, że rozmowa o płatnej protekcji nie jest niczym karalnym. Co
więcej, przyznał, że w jego ocenie ani T. nie dysponował potrzebną sumą
pieniędzy w tej sprawie, ani Sumliński nie miał żadnego przełożenia na
decyzję komisji weryfikacyjnej. Nie odpowiedział jednak na pytanie, po
co w takim razie w ogóle zajmował się to sprawą.

Sumliński
pytał również L. o zmianę jego zeznań. W pewnym momencie przyznał się
do wszystkiego i zaczął obciążać dziennikarza. Sumliński pytał, czy z
tym związany jest fakt wypuszczenia L. z aresztu. Pułkownik odrzucił te
podejrzenia, twierdząc, że nikogo nie obciąża, a tylko mówi prawdę.
Dodał, że z aresztu został zwolniony ze względu na zły stan zdrowia swój
oraz żony. - Wciągnął mnie Pan w niezłą historię - oświadczył
Sumliński.

Aneks? Nie istotny

Po kilku
pierwszych pytaniach Sumliński chciał się zająć bardzo ważnym wątkiem
tej sprawy, czyli sprawą aneksu do raportu WSI. Dziennikarz pytał,
dlaczego L. mówił wcześniej, że z nikim nie rozmawiał o aneksie, a
obecnie mówi, że o dokument ten pytał z własnej woli Bronisław
Komorowski. Jednak L. odmówił odpowiedzi na to pytanie, uznając, że nie
ma związku ze sprawą. Wywiązała się dyskusja dotycząca tego wątku.
Zarówno L. i jego obrońca, jak i prokurator obecna na sali uznali, że
ten wątek był już badany w czasie śledztwa i nie jest przedmiotem
procesu. Kilka pytań dotyczących rozmowy L. z Komorowskim i kwestii
aneksu zostało uchylonych przez sąd, bądź też L. odpowiedział na nie
wymijająco. Dało się odczuć, że, ani sąd, ani prokurator nie chcą
ciągnąć dalej wątku zainteresowania obecnego prezydenta aneksem do
raportu WSI.

To L. potrzebował pieniędzy?

Pod
koniec rozprawy Sumliński wraz z sędzią zadali L. kilka pytań
dotyczących jego sytuacji majątkowej w 2006 roku. L. przyznał, że jego
sytuacja majątkowa była kiepska, ponieważ miał duże wydatki związane z
chorobą żony. L. zaznaczał, że to są jego intymne sprawy i nie chce o
tym mówić. Sumliński zacytował więc inny fragment zeznań L., w których
stwierdza on, że przelał Sumlińskiemu 40 tysięcy złotych na konto za
zebranie materiałów interesujących L. Dziennikarz zapytał jakim cudem L.
przelał 40 tysięcy, skoro na konto wpłynęło 25? Pułkownik przyznał, że
nie pamięta, ile przelał i że dokonywał przelewów zgodnie z wystawionymi
fakturami. Sumliński zaznaczał również, że pieniądze były zapłatą za
opiekę nad żoną L. a nie za zbieranie informacji dla pułkownika – dodał,
że została spisana umowa, która potwierdza jego słowa. Na końcu
dziennikarz zadał pytanie, jakie dowody ma L. na swoje słowa o
łapówkarskiej propozycji Sumlińskiego. Przypomniał, że były pułkownik
już raz zmienił zupełnie taktykę podczas zeznań. Sąd oddalił pytanie
dziennikarza.

Choć ze
sprawą, w której toczy się proces Sumlińskiego i L., związani są
najważniejsi politycy w państwie, sąd oraz prokurator podczas rozprawy
zdawali się marginalizować wątek dotyczący prezydenta Bronisława
Komorowskiego oraz jego działań związanych z aneksem i raportem. Sędzia
przyznał, że obecny prezydent stanie być może przed sądem jako świadek,
ale sprawiał wrażenie jakby chciał wygaszać tę część procesu. - Rzadko
się zdarza, by prokuratura chciała drążyć wątki polityczne w czasie
procesów. Nie ma się co dziwić. Generalnie zasadą jest, że z procesów
karnych nie można robić politycznych – tłumaczy w rozmowie z portalem
Fronda.pl mecenas Waldemar Puławski, który reprezentuje Sumlińskiego.
Obaj zaznaczają jednak, że ta konkretna sprawa jest polityczna. - Osoby,
które występują w tym procesie, nie tylko są osobami publicznymi, ale
również politycznymi. W związku z tym w tym przypadku nie jest tak łatwo
strzepać z siebie kurz polityczny. W tym znaczeniu jest to sprawa
polityczna – zaznacza Waldemar Puławski.

W ocenie
mecenasa „sprawy aneksu nie można oddzielić od reszty procesu”.
Przyznaje on, że być może nie uda się nigdy poznać autorów gry
operacyjnej, która została w tej sprawie przeprowadzona. - Nie ma
pewności, czy ona (gra – red.) była rozpisana na rolę. Nie ma również
pewności, czy te działania nie były przypadkowe – tłumaczy Waldemar
Puławski.

Również
Wojciech Sumliński uznaje, że „sprawy aneksu nie da się oddzielić od
jego procesu”. - Na początku tej gry były trzy osoby - Bronisław
Komorowski, Leszek T. i Aleksander L. Tego nie da się oddzielić –
zaznacza dziennikarz.

Decyzją
sądu następna rozprawa przeciwko L. oraz Sumlińskiemu odbędzie się 26
sierpnia. Podczas niej Wojciech Sumliński będzie zadawał pytania L. Jak
zaznacza dziennikarz, jego pytania pokażą kłamstwa byłego pułkownika. -
On się boi, on mówi, że ja jestem uczciwy, nie brałem pieniędzy, że on
był 9 lat moim informatorem, a w tej sprawie chciałem pieniędzy dla
kogoś tam. Najzwyczajniej łga. Tego typu ofert nie składałem. To była
jego gierka. On się boi, ponieważ wie, że moje pytania go pogrążą. I ja
mu je zadam – tłumaczy Sumliński. Zapowiada, że w czasie tego procesu
opowie o wielu rzeczach dotyczących specyfiki pracy służb specjalnych,
mediów i polityków. - Pokaże dużo więcej, niż którykolwiek dziennikarz
śledczy do tej pory pokazał – zapowiada Sumliński.

Stanisław Żaryn

http://www.fronda.pl/news/czytaj/tytul/osaczyc_komisje_weryfikacyjna_wsi_14474