Opinia dr Tomasza Witkowskiego do naszych wniosków w sprawie publikacji "Zdrowa paranoja" i Kodeksu Etyki

Publikujemy opinię dr Tomasza Witkowskiego z dnia 21 stycznia 2010 r., za którą bardzo dziekujemy, w odpowiedzi na nasze dwa wnioski odnośnie medialnych wypowiedzi psychologów, które poruszyły opinię społeczną :

List do stowarzyszeń psychologów w sprawie publikacji "Zdrowa paranoja"

i Złamali Kodeks Etyczny Zawodu Psychologa (Teresa Bochwic )

Tomasz Witkowski
MODERATOR S.C.
Ul. Św. Józefa 1/3
50-329 Wrocław

e-mail: moderator@moderator.wroc.pl

http://www.tomaszwitkowski.pl/page14.php
'...Wszystkich, którzy dysponują informacjami na temat nadużyć psychologii bądź psychologów akademickich i klinicznych, oszustw terapeutów i szarlatanów podszywających się pod szyld NAUKI, bardzo proszę o kontakt ze mną...."

Szanowni Państwo,

Niżej zamieszczona ocena sytuacji związana z rzekomą publiczną diagnozą Jarosława Kaczyńskiego podczas programu telewizyjnego jest wyłącznie moim osobistym stanowiskiem w sprawie i nie może być traktowana jako oficjalne stanowisko jakiejkolwiek instytucji, z którą jestem związany. Firma MODERATOR, do której Państwo się zwróciliście jest przedsiębiorstwem prywatnym i nie jest w żaden sposób zobowiązana do zajmowania stanowiska w tej sprawie. Ze względu na złożoność poruszanego problemu bardzo proszę o nie cytowanie wybranych fragmentów tej wypowiedzi ani o nie komentowanie jej poszczególnych części bez mojej zgody. Wypowiedź może być upubliczniana i rozpowszechniana wyłącznie w całości.

Poruszony przez Państwa problem łamania etyki zawodowej psychologów jest wyłącznie czubkiem góry lodowej złożonej z podobnych problemów dotykających wielu ludzi i pozostających w ukryciu, dlatego udzielenie prostej odpowiedzi nie jest w tym przypadku możliwe. Fakt, że w tym wypadku ofiarą stała się osoba publiczna umożliwia odsłonięcie przynajmniej części tych problemów.

Pierwsza część mojej wypowiedzi dotyczy analizy stanu faktycznego.

1. Obowiązywanie kodeksu etycznego-zawodowego psychologa w Polsce jest kompletną fikcją, a za taki stan rzeczy odpowiadają w znacznej mierze politycy i kolejne rządzące partie, w tym również PiS. Sam wielokrotnie powoływałem się na kodeks stworzony przez Polskie Towarzystwo Psychologiczne (PTP) zwracając uwagę na nieetyczne zachowania psychologów i psychoterapeutów. Niektórzy z nich wyśmiali mnie, a inni uświadomili mi, że nikt nie jest w stanie narzucić im jakiegokolwiek kodeksu i może on obowiązywać wyłącznie osoby stowarzyszone w PTP, a jedynym sposobem egzekwowania jego zapisów jest sąd koleżeński Towarzystwa. Niestety mieli rację. Prace nad wprowadzeniem w życie ustawy o zawodzie psychologa, która mogłaby zobowiązać do respektowania zasad prawa i etyki przez psychologów i psychoterapeutów były skutecznie blokowane przez posłów, ostatnio głównie współrządzącej wraz z PiS Samoobrony. Wbrew postulatom wielu psychologów, dla których etyka tego zawodu jest główną wartością w ich pracy, to właśnie politycy przyzwolili na sytuację braku jakichkolwiek zasad. Mogę zatem ustosunkować się osobiście (co uczynię na końcu tej wypowiedzi) do problemu przekraczania granic przyzwoitości w pracy psychologa, ale będzie to wyłącznie moje osobiste zdanie. Obowiązującego w Polsce kodeksu etyczno-zawodowego psychologa nie ma za przyzwoleniem sejmów kolejnych kadencji, dlatego, niestety, psycholog i psychoterapeuta może robić wszystko, czego nie zabraniają mu zapisy prawa obowiązujące wszystkich obywateli.
2. Respektowanie zasad, które powinny obowiązywać w pracy psychologa (w tym zasad diagnozy) również jest fikcją, także w odniesieniu do wielu psychologów, również tych stowarzyszonych w PTP. Na półce mam kilka kilogramów psychologicznych opinii sądowych, zapisów przesłuchań i innych dokumentów sądowych, z których jednoznacznie wynika, że większość tych zasad jest łamana. Psychologowie wydają diagnozy bez udziału osoby badanej w diagnozie, korzystają z pseudonaukowych metod, popełniają podstawowe błędy. W wyniku tych praktyk wiele osób trafiło do więzienia a jeszcze więcej doznało innych krzywd. Bezkarni są psychoterapeuci wyrządzający krzywdę swoim pacjentom. O tych nadużyciach mówiłem i pisałem wielokrotnie. Niestety moje prośby o interwencję w tej sprawie kierowane do Ministerstwa Sprawiedliwości nie zakończyły się jakimkolwiek działaniem. Osoby poszkodowane proszące o interwencję organy państwowe lub organy wewnętrzne PTP nie mają prawie żadnych możliwości zadośćuczynienia w swoich sprawach (przykład rozpatrywania sprawy przez PTP umieszczony na moich stronach internetowych przez poszkodowanego: http://www.tomaszwitkowski.pl/page7.php?messagePage=6). Ponadto, warto również wspomnieć, że Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej ośmieszyło zawód psychologa wpisując go na liście zawodów pokrewnych do zawodu astrologa i postanowiło te zapisy utrzymać w mocy pomimo zainicjowanego, m. in. przeze mnie, protestu (niemal 5 tys. osób) w obronie zawodów uczciwych, nie opartych na oszustwie,

Politycy, bez względu na rodzaj obecnie lub uprzednio zajmowanego stanowiska, z wyjątkiem zapisanych osobno przywilejów, mają takie same prawa jak wszyscy inni obywatele. W tej chwili stworzony przez nich samych stan prawny nie pozwala im, podobnie jak wielu innym obywatelom na uzyskanie jakiegokolwiek zadośćuczynienia na podstawie kodeksu etyczno-zawodowego.

Osobista opinia.

Ze względu na brak misji, upolitycznienie oraz wypranie z wartości i żenująco niski poziom intelektualny programów, telewizji nie oglądam, niemal zupełnie, od wielu lat. Z tego też powodu nie widziałem programu poświęconego “diagnozie” Jarosława Kaczyńskiego. Jeżeli, podkreślam, jeżeli prawdą jest, to co czytam w komentarzach, że profesor Czapiński w trakcie programu zastanawiał się jakiego spustoszenia wewnętrznego mogła dokonać w Jarosławie Kaczyńskim śmierć brata, to mogę jedynie takie zachowanie potępić z dwóch powodów. Po pierwsze jest to zwyczajnie, po ludzku niedelikatne i niegrzeczne. Po drugie, może przysparzać krzywdy osobie poddanej takiej analizie, a to jest niezgodne z przesłaniem zawodu psychologa.

Stawianie jakichkolwiek kategorycznych diagnoz psychologicznych lub lekarskich bez wystarczającej ilości danych jest sprzeczne z zasadami przeprowadzania diagnozy, choć jak pisałem wcześniej, powszechne nie tylko w programach telewizyjnych. Moim zdaniem lepiej w takiej sytuacji powstrzymać się od diagnozy, niż poprzez błędną diagnozę skrzywdzić osobę diagnozowaną.

Uważam jednak, że psycholog może, a nawet powinien komentować i wyjaśniać bieżące wydarzenia ukazując szerokiej publiczności mechanizmy psychologiczne prezentowanych w mediach wydarzeń politycznych, społecznych i innych. Takim komentarzom podlegać będą również wypowiedzi i zachowania polityków oraz innych osób publicznych, które powinny sobie z tego zdawać sprawę, jak również z konsekwencji jakie to może dla nich oznaczać. W wielu sytuacjach trudno będzie jednoznacznie rozróżnić co jest jeszcze opinią psychologa na temat motywów jakiegoś zachowania, a co już diagnozą w sensie klinicznym.

Ubolewam zawsze w sytuacji, kiedy psycholog staje się sprawcą domniemanej krzywdy. Niestety, bez przejrzystych reguł prawa obowiązujących wszystkich bez wyjątku psychologów, nie będzie możliwe ani precyzyjne określenie, czy taka krzywda miała miejsce, ani jej zadośćuczynienie.

Na zakończenie raz jeszcze chciałbym podkreślić, że ze względu na złożoność poruszanego problemu bardzo proszę o nie cytowanie wybranych fragmentów tej wypowiedzi ani o nie komentowanie jej poszczególnych części bez mojej zgody. Wypowiedź może być upubliczniana i przekazywana dalej wyłącznie w całości.

Z poważaniem,

dr Tomasz Witkowski