16 lipca prezydent Wiktor Janukowycz podpisał ustawę o rynku gazu, która formalnie jest zgodna z dyrektywami UE dotyczącymi rozdzielenia funkcji podmiotów działających na tym rynku i liberalizacji samego rynku gazu. 13 lipca zapadła też decyzja o podwyżce cen gazu, która jest pierwszym krokiem w dochodzeniu do rynkowych cen dla ludności i sektora ciepłowniczego. Równocześnie zapisy wniesione do ustawy, stan zależności podmiotów i udział państwa w bezpośrednim regulowaniu rynku oznaczają, że przyjęte rozwiązania można uznać zaledwie za pierwszy krok w kierunku liberalizacji rynku gazu.
Powyższe działania stanowią pierwszy przykład poważnych reform gospodarczych, których oczekuje się od nowego rządu Ukrainy. Zostały one podjęte pod wpływem UE (ustawa o rynku gazu) i pod presją MFW (podwyżka cen gazu).

Liberalizacja samego rynku gazu (1/3 tego rynku, czyli dostaw dla odbiorców przemysłowych) nie oznacza dopuszczenia wolnej konkurencji. Wprawdzie istnieje zapis dotyczący wolnego wyboru sprzedawcy i dostawcy gazu, ale działalność tychże jest regulowana licencjami wydawanymi przez PKRE. Przyznawanie licencji na Ukrainie jest w dużej mierze uznaniowe, a sama Komisja, choć formalnie niezależna, pozostaje całkowicie podporządkowana rządowi. Na ograniczenie konkurencji wpływa też inny przepis, który nakazuje firmom państwowym wydobywającym gaz na Ukrainie jego odsprzedaż Naftohazowi (z obowiązku tego są zwolnione tylko firmy prywatne).

Podsumowanie i wnioski
 
1. Przyjęte rozwiązania są w dużej mierze skutkiem oddziaływania UE oraz presji MFW na rząd Ukrainy. Wskazują na zainteresowanie władz podtrzymywaniem współpracy nie tylko z Moskwą i Gazpromem, ale również z Zachodem.
2. Ustawa o rynku gazu i stopniowe urynkowienie cen mogą prowadzić do liberalizacji tego rynku według rozwiązań przyjmowanych w UE. Będzie to jednak zależało od dalszych kroków na rzecz rzeczywistej restrukturyzacji Naftohazu i bardziej szczegółowych reguł gry stanowionych przez PKRE, np. przejrzystych zasad licencjonowania.
3. Przyjęte w ustawie rozwiązania mogą też prowadzić, wbrew deklarowanym celom, do ręcznego sterowania w dostępie do koncesji na wydobycie gazu dla prywatnych ukraińskich i zagranicznych inwestorów, zachowania istotnego wpływu państwa na działania głównych podmiotów i sterowania „wolną konkurencją”.
4. Z liberalizacji zasad wyboru sprzedawcy i dostawcy gazu może skorzystać Gazprom, by wzmocnić swoją obecność na ukraińskim rynku, co najmniej do wysokości posiadanej licencji.
 

Tydzień na Wschodzie OSW

50-procentowa podwyżka cen gazu dla gospodarstw domowych na Ukrainie doprowadzi również do wzrostu cen ogrzewania i ciepłej wody - oświadczył w czwartek minister gospodarki komunalnej Jurij Chiwrycz ."Prognozujemy, że opłaty za ciepło i wodę wzrosną o 20-25 procent" - powiedział.

W środę władze Ukrainy podały, że 1 sierpnia wejdzie w życie podwyżka cen gazu dla odbiorców indywidualnych. Jak tłumaczono, krok ten jest niezbędny dla uzyskania nowej pożyczki od Międzynarodowego Funduszu Walutowego (MFW).

PAP

Ministerstwo Paliw i Energetyki Ukrainy nie wyklucza kolejnej podwyżki cen dostaw gazu dla odbiorców indywidualnych i komunalnych przedsiębiorstw ciepłowniczych.

W ocenie tego resortu przeprowadzenie w 2011 r. 2-2,5-krotnej podwyżki ceny dostaw gazu ziemnego dla komunalnych przedsiębiorstw ciepłowniczych oraz 40-50% podwyżki ceny dostaw dla ludności może być konieczne w związku z potrzebą zmniejszenia deficytu budżetu NAK „Naftogaz Ukrainy" (wg słów Premiera Ukrainy M. Azarowa, tegoroczna podwyżka cen dostaw gazu dla ludności sprawi, że deficyt budżetu tego przedsiębiorstwa w 2010 r. zmaleje z 50 mld UAH do 10 mld UAH).

Kommersant Ambasada RP w Kijowie

Ugoda polityczna Ukrainy z Rosją za gwarancje gazowe pogarszające byt ludności na Ukrainie. Niech będzie przestrogą dla polskich władz przy umowie gazowej z Rosją.

 

Kejow