Kielce: wystawa „Gustaw Herling – Grudziński – związki biografii i twórczości z Kielecczyzną”
Andrzej Piskulak, śr., 20/05/2009 - 21:27
Kilkaset osób przyszło dziś po południu by obejrzeć bardzo interesujący film Andrzeja Titkowa "Dziennik pisany pod wulkanem" oraz wziąć udział w wernisażu niezwykłej wystawy pt. „Gustaw Herling – Grudziński – związki biografii i twórczości z Kielecczyzną”. I choć film, był znany dla wielu uczestników, to jednak podczas zbiorowego seansu odczuwało się potrzebę jego obejrzenia i skupienie oglądających. Potem można było nabyć pocztówki ze specjalnym datownikiem.Prezentowana dzisiaj w sali wystawienniczej Wojewódzkiej Biblioteki Publicznej wystawa przybliża zwiedzającym świat dzieciństwa i młodości Gustawa Herlinga-Grudzińskiego na tyle, na ile pozwalają zachowane i dostępne dokumenty. Składa się ona z czterech części: „Dzieciństwo i młodość”, „Kielecczyzna. Debiut. Zapisane w Pamięci”, „Powroty”, „Pisarz”.
„Nie dysponujemy na większą skalę materiałem najbardziej intymnym, dotyczącym rodziny pisarza, udało się jednak dotrzeć do prywatnych zbiorów znajomych rodziny Herlingów-Grudzińskich, sąsiadów, kolegów szkolnych Gustawa, kolekcjonerów kieleckich i suchedniowskich pamiątek oraz instytucji przechowujących dokumenty z przeszłości. Dzięki nim możecie Państwo oglądać zachowane dokumenty, zdjęcia - z epoki i współczesne, stare kartki pocztowe, wspomnienia zapisane przez ludzi, którzy zetknęli się z Gustawem Herlingiem-Grudzińskim w latach jego młodości, nawet utwory literackie napisane przez kolegów szkolnych, późniejszych literatów, dotyczące wspólnych, z reguły gimnazjalnych przeżyć, a także teksty literackie dawnych i dzisiejszych autorów poświęcone miejscom bliskim pisarzowi oraz jemu samemu” – mówiła dr Irena Furnal, współautorka wystawy.
W pierwszej części ekspozycji „Dzieciństwo i młodość” o doborze materiału zadecydowały miejsca bezpośrednio związane z kolejnymi etapami w życiu pisarza i jego rodziny. A więc: Skrzelczyce, Kielce, Suchedniów. W Skrzelczycach ojciec Jakub Józef Herling miał majątek ziemski i tam według zapisu w metryce urodzenia miał przyjść na świat przyszły pisarz.
„Wersję tę podważał jednak sam Gustaw Herling, wymieniając jako miejsce swych narodzin Kielce” – wyjaśniała dr. Furnal.
W części dotyczącej Kielc prócz zdjęć rodzinnego domu pisarza przy ul. Sienkiewicza 52 zgromadzone zostały bogate zbiory starych pocztówek, ukazujące dawne i często dziś zapomniane Kielce, widoki ulic, scenki uliczne, urokliwe zakątki parku, wyróżniające się budynki, starą i nowoczesną w owym czasie architekturę i zabudowę miasta, w którym dorastał Gustaw.
Wyjątkowo obszerne miejsce zajmują materiały związane z gimnazjum im. M. Reja (potem gimnazjum i liceum im. S. Żeromskiego), do którego uczęszczał, ze względu na rolę szkoły w formowaniu się młodzieńczego umysłu i budzeniu zainteresowań, co zaowocowało w wieku dojrzałym. Zostały tu zaprezentowane dzienniki lekcyjne, zdjęcia profesorów, przyjaciół i kolegów, pierwsze próby publicystyczno-literackie w szkolnych gazetkach „Kuźnia Młodych” i „Młodzi Idą' oraz inne materiały przedstawiające życie uczniowskie.
Kolejny dział „Kielecczyzna. Debiut. Zapisane w Pamięci” pokazuje związki pisarza z całą małą ojczyzną. Kompozycję i ramy tematyczne dyktuje tu młodzieńczy reportaż, debiut szesnastoletniego gimnazjalisty na łamach warszawskiego pisemka uczniowskiego „Kuźnia Młodych" zatytułowany Świętokrzyżczyzna, Prezentowany materiał ilustracyjny, to zdjęcia i pocztówki. Całość opatrzony jest dwojakim komentarzem: fragmentami owego reportażu i późniejszymi o lat kilkadziesiąt refleksjami pisarza z Dziennika pisanego nocą lub innych utworów.
„Dzięki temu zabiegowi powstał dwu perspektywiczny ogląd tych samych miejsc i zjawisk, typowy dla wspomnienia. Układ wspomnieniowy usprawiedliwia to, co w pierwszym momencie może widzowi wydać się brakiem konsekwencji: łączenie materiału ilustracyjnego z epoki ze współczesnym. Dzięki temu możliwa stała się konfrontacja przeszłości z teraźniejszością, pokazanie zmian i zarazem trwałości dawnego świata” – wyjaśniała dr Irena Furnal..
Trzeci dział, nosi tytuł „Powroty”. Zostały tu zgromadzone materiały poświęcone powojennym, po zmianach ustrojowych w 1989 r., kontaktom kielczan z pisarzem i pisarza z miastem rodzinnym i jego mieszkańcami. Znajdują się tu materiały związane z pobytami pisarza w Kielcach w 1991 i 1997 r. - akt nadania honorowego obywatelstwa miasta Kielce, wpisy w kronikach i księgach pamiątkowych, zdjęcia, wycinki prasowe z wywiadami i publikacjami dziennikarzy, sprawozdania z przebiegu spotkań z czytelnikami, komentarze samego pisarza zamieszczone w Dzienniku pisanym nocą, zdjęcia i artykuły poświęcone odsłonięciu upamiętniających Gustawa Herlinga-Grudzińskiego tablic - na budynku dawnego gimnazjum im. Żeromskiego w 2001 r. i na obelisku w Suchedniowie w 2005 r. Uzupełnia ten dział korespondencja pisarza z kieleckimi instytucjami oraz osobami prywatnymi.
Cześć ostatnia zatytułowana została „Pisarz”. Zgromadzone zostały utwory Gustawa Herlinga -Grudzińskiego w wyborze oraz - opracowania i publikacje poświęcone życiu i twórczości autora Wieży. Wydania utworów Herlinga-Grudzińskiego pochodzą ze zbiorów Wojewódzkiej Biblioteki Publicznej; nieznacznie tylko zostały uzupełnione pojedynczymi egzemplarzami wypożyczonymi od osób prywatnych i z innych bibliotek kieleckich.
„Żywimy nadzieję, że niniejsza wystawa nie tylko przypomni zmarłego przed dziewięciu laty wybitnego rodaka i krajana, którego los rzucił do Neapolu, ale wzbogaci wiedzę o nim i w świadomości czytelników mocniej zwiąże jego osobę i twórczość z ziemią dzieciństwa i młodości” – napisała w imieniu autorów wystawy Irena Furnal.
Wystawie towarzyszy katalog wydany w nakładzie 90 numerowanych ręcznie egzemplarzy, którego wersja elektroniczna dostępna będzie wkrótce w Świętokrzyskiej Bibliotece Cyfrowej
Scenariusz wystawy przygotowały panie: dr Irena Furnal, Magdalena Helis – Rzepka, starszy kustosz Beata Piotrowska., która też opracowała katalog. Za całość bardzo udanego i potrzebnego przedsięwzięcia odpowiada Andrzej Dąbrowski, dyrektor WBP.
W części dotyczącej Kielc prócz zdjęć rodzinnego domu pisarza przy ul. Sienkiewicza 52 zgromadzone zostały bogate zbiory starych pocztówek, ukazujące dawne i często dziś zapomniane Kielce, widoki ulic, scenki uliczne, urokliwe zakątki parku, wyróżniające się budynki, starą i nowoczesną w owym czasie architekturę i zabudowę miasta, w którym dorastał Gustaw.
Wyjątkowo obszerne miejsce zajmują materiały związane z gimnazjum im. M. Reja (potem gimnazjum i liceum im. S. Żeromskiego), do którego uczęszczał, ze względu na rolę szkoły w formowaniu się młodzieńczego umysłu i budzeniu zainteresowań, co zaowocowało w wieku dojrzałym. Zostały tu zaprezentowane dzienniki lekcyjne, zdjęcia profesorów, przyjaciół i kolegów, pierwsze próby publicystyczno-literackie w szkolnych gazetkach „Kuźnia Młodych” i „Młodzi Idą' oraz inne materiały przedstawiające życie uczniowskie.
Kolejny dział „Kielecczyzna. Debiut. Zapisane w Pamięci” pokazuje związki pisarza z całą małą ojczyzną. Kompozycję i ramy tematyczne dyktuje tu młodzieńczy reportaż, debiut szesnastoletniego gimnazjalisty na łamach warszawskiego pisemka uczniowskiego „Kuźnia Młodych" zatytułowany Świętokrzyżczyzna, Prezentowany materiał ilustracyjny, to zdjęcia i pocztówki. Całość opatrzony jest dwojakim komentarzem: fragmentami owego reportażu i późniejszymi o lat kilkadziesiąt refleksjami pisarza z Dziennika pisanego nocą lub innych utworów.
„Dzięki temu zabiegowi powstał dwu perspektywiczny ogląd tych samych miejsc i zjawisk, typowy dla wspomnienia. Układ wspomnieniowy usprawiedliwia to, co w pierwszym momencie może widzowi wydać się brakiem konsekwencji: łączenie materiału ilustracyjnego z epoki ze współczesnym. Dzięki temu możliwa stała się konfrontacja przeszłości z teraźniejszością, pokazanie zmian i zarazem trwałości dawnego świata” – wyjaśniała dr Irena Furnal..
Trzeci dział, nosi tytuł „Powroty”. Zostały tu zgromadzone materiały poświęcone powojennym, po zmianach ustrojowych w 1989 r., kontaktom kielczan z pisarzem i pisarza z miastem rodzinnym i jego mieszkańcami. Znajdują się tu materiały związane z pobytami pisarza w Kielcach w 1991 i 1997 r. - akt nadania honorowego obywatelstwa miasta Kielce, wpisy w kronikach i księgach pamiątkowych, zdjęcia, wycinki prasowe z wywiadami i publikacjami dziennikarzy, sprawozdania z przebiegu spotkań z czytelnikami, komentarze samego pisarza zamieszczone w Dzienniku pisanym nocą, zdjęcia i artykuły poświęcone odsłonięciu upamiętniających Gustawa Herlinga-Grudzińskiego tablic - na budynku dawnego gimnazjum im. Żeromskiego w 2001 r. i na obelisku w Suchedniowie w 2005 r. Uzupełnia ten dział korespondencja pisarza z kieleckimi instytucjami oraz osobami prywatnymi.
Cześć ostatnia zatytułowana została „Pisarz”. Zgromadzone zostały utwory Gustawa Herlinga -Grudzińskiego w wyborze oraz - opracowania i publikacje poświęcone życiu i twórczości autora Wieży. Wydania utworów Herlinga-Grudzińskiego pochodzą ze zbiorów Wojewódzkiej Biblioteki Publicznej; nieznacznie tylko zostały uzupełnione pojedynczymi egzemplarzami wypożyczonymi od osób prywatnych i z innych bibliotek kieleckich.
„Żywimy nadzieję, że niniejsza wystawa nie tylko przypomni zmarłego przed dziewięciu laty wybitnego rodaka i krajana, którego los rzucił do Neapolu, ale wzbogaci wiedzę o nim i w świadomości czytelników mocniej zwiąże jego osobę i twórczość z ziemią dzieciństwa i młodości” – napisała w imieniu autorów wystawy Irena Furnal.
Wystawie towarzyszy katalog wydany w nakładzie 90 numerowanych ręcznie egzemplarzy, którego wersja elektroniczna dostępna będzie wkrótce w Świętokrzyskiej Bibliotece Cyfrowej
Scenariusz wystawy przygotowały panie: dr Irena Furnal, Magdalena Helis – Rzepka, starszy kustosz Beata Piotrowska., która też opracowała katalog. Za całość bardzo udanego i potrzebnego przedsięwzięcia odpowiada Andrzej Dąbrowski, dyrektor WBP.
PS
Foto Andrzej Piskulak
1. Dr. Irena Furnal wraz dyrektorem Andrzejem Dąbrowskim zapraszali licznych kielczan do zwiedzania wystawy.
2. Kielczanie i zaproszone osoby podczas wernisażu.
3. Cztery pocztówki wraz z datownikami. Na jednej z nich jest przyklejony znaczek z podobizną Jerzego Giedroyca
- Andrzej Piskulak - blog
- Zaloguj się, by odpowiadać
napisz pierwszy komentarz