„Operacja polska” NKWD rozkaz nr 00485 z 11 sierpnia 1937 r.

200 tysięcy Polaków zabitych na mocy jednego rozkazu. "Operacja polska" w ZSRR

Rozkaz NKWD nr 00485, nakazujący rozpoczęcie operacji polskiej w ZSRR
/ Wikimedia Commons)

W ramach „operacji polskiej” zginęło dziesięć razy więcej ludzi, niż
wynosi liczba ofiar zbrodni katyńskiej. W kraju Stalina każdy Polak był
szpiegiem. Rosyjski historyk Nikołaj Iwanow w książce „Zapomniane
ludobójstwo” przypomina kulisy wielkiej akcji NKWD, która kosztowała
życie nawet 200 tys. osób polskiej narodowości. „Bardzo dobrze! Kopcie i czyśćcie nadal ten polsko-szpiegowski brud. Niszczcie go w interesie Związku Sowieckiego” – napisał odręcznie Józef Stalin na raporcie ludowego komisarza spraw wewnętrznych Nikołaja Jeżowa dotyczącym postępów w przeprowadzaniu „operacji polskiej”. Funkcjonariusze NKWD gorliwie wykonywali zalecenia Stalina.(..)

Dokument ten rozpoczynał ciąg represji, znany w historii jako „operacja polska”.
Dołączono do niego 30-stronnicowe uzasadnienie, które ostrzegało, że
Polacy inwigilują służby, a nawet komunistyczną partię Związku
Sowieckiego, przygotowując spisek mający na celu obalenie władzy
ludowej.

Pierwsze skrzypce w tej dywersji mieli grać agenci Polskiej Organizacji Wojskowej. Jak nietrudno zgadnąć, według NKWD wspierani przez mniejszość polską.

Ta fantastyczna teoria wystarczyła, by przeprowadzić falę masowych aresztowań.

(...) polscy szpiedzy i dywersanci, przerzucani na terytorium ZSRS jako zbiegowie,
bez względu na własne drogi utrzymywania łączności z Polską, w szeregu
przypadków kontaktowali się na naszym terytorium z członkami POW,
działali pod ich kierownictwem; masa zbiegów była w całości źródłem
aktywnych kadr dla organizacji. Wielu wykwalifikowanych polskich agentów
przerzuconych na teren ZSRS jako zbiegowie żołnierze, którzy
zdezerterowali z polskiej armii, osiadło w obwodzie saratowskim, gdzie
działali polscy agenci PILAR i SOSNOWSKI
– napisano w dokumencie NKWD rozesłanym do placówek bezpieki.(...)

Represjom poddawano nawet dzieci. Mówił o tym specjalny rozkaz 00486:

Niebezpieczne
społecznie dzieci skazanych, w zależności od wieku, stopnia
niebezpieczeństwa i możliwości poprawy, zostają uwięzione w obozach albo koloniach pracy NKWD lub w domach dziecka o specjalnym reżymie prowadzonych przez Ludowe Komisariaty oświaty republik… Oskarżone żony zdrajców ojczyzny, które nie zostały aresztowane z powodu choroby
i chorych dzieci, po wyzdrowieniu należy aresztować i skierować do
obozu. Żony zdrajców ojczyzny, które karmią piersią, po wydaniu wyroku
bezzwłocznie należy aresztować i skierować bezpośrednio do obozu. Tak też należy postępować z żonami skazanych, które są w podeszłym wieku.

Spirala zbrodni nakręcała się bardzo szybko. Skala czystek przerosła oczekiwania samych autorów „operacji polskiej”.
Nikołaj Iwanow, „Zapomniane ludobójstwo”, Wydawnictwo Znak, 2015
http://wiadomosci.dziennik.pl/historia/ksiazki/artykuly/483418,operacja-...

80
lat temu, 11 sierpnia 1937 r., szef NKWD Nikołaj Jeżow wydał rozkaz
numer 00485 nakazujący „całkowitą likwidację polskich siatek
szpiegowskich”. Ze 143 tys. osób aresztowanych w ZSRS pod zarzutem
szpiegostwa na rzecz Polski w latach 1937-38 stracono 111 tysięcy osób, w
większości Polaków.

Szef IPN zaapelował o o budowę pomnika poświęconego ofiarom NKWD 1937-1938: "Stwórzmy wielką koalicję pamięci"

"Stwórzmy wielką koalicję pamięci, wielką koalicję, która
spowoduje, że w przyszłym roku spotkamy się pod pomnikiem operacji
polskiej".

W Żytomierzu uczono ofiary NKWD z lat 1937-1938. Ze 111 tys. osób, które zamordowano, większość stanowili…

"W latach 30. ubiegłego wieku znajdowała się tu kopalnia gliny, w której dokonywano egzekucji i chowano rozstrzeliwanych ludzi".

Prezes IPN: w 1937 r. Polacy byli mordowani, tylko za to, że byli Polakami

Jarosław Szarek w „Gość Wiadomości”.

Konferencja prasowa IPN i MEN na temat „Operacji polskiej" NKWD oraz teki edukacyjnej IPN

– Przypadająca w 2017 r. 80. rocznica „operacji polskiej” NKWD była dla Instytutu Pamięci Narodowej wyzwaniem, by przywrócić pamięć o tym ludobójstwie – podkreślił prezes IPN dr Jarosław Szarek w czasie konferencji prasowej Instytutu i Ministerstwa Edukacji Narodowej, która odbyła się w Przystanku Historia IPN w Warszawie. Podczas spotkania zaprezentowano najnowszą tekę edukacyjną IPN, poświęconą sowieckim zbrodniom z lat 1937-1938.
Na mocy rozkazu z 11 sierpnia 1937 r. skazano i zamordowano co
najmniej 111 tys. Polaków – słowo „skazanie” nie miało jednak nic
wspólnego z praworządnością, to był wykonywany od razu wyrok śmierci –
powiedział dr Szarek, przypominając zbrodnicze skutki rozkazu wydanego
ponad 80 lat temu przez szefa NKWD Nikołaja Jeżowa. Jak mówił prezes
IPN, w latach 1937-1938 „nasi rodacy ginęli tylko dlatego, że byli
Polakami”. – Aby zginąć, czasami wystarczyło tylko kilka zdań
wypowiedzianych w języku polskim, czasami polskie nazwisko… – tłumaczył.

Pomimo tak ogromnego bilansu ofiar – według niektórych szacunków
sięgającego nawet 200 tys. zamordowanych – ludobójstwo dokonane przez
NKWD na polskich obywatelach Związku Sowieckiego wciąż jest
niewystarczająco znane. – Ta zbrodnia została zupełnie zapomniana. Nie
funkcjonuje w świadomości społecznej – zbrodnie II wojny światowej
przykryły ludobójstwo końca lat 30. W czasach komunizmu nie można było o
tym mówić, pamięć trwała tylko w rodzinach ofiar – przypomniał prezes
IPN.

Aby upowszechnić wiedzę na temat „operacji polskiej” NKWD, a także właściwie upamiętnić jej ofiary, powstała „koalicja pamięci”,
zrzeszająca – obok MEN i IPN – m.in. Kancelarię Prezydenta, Pocztę
Polską SA, Urząd do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych, Centrum
Polsko-Rosyjskiego Dialogu i Porozumienia.

Efektem tej współpracy było m.in. zorganizowane 11 sierpnia 2017 r. w
Warszawie pierwszych państwowych obchodów rocznicy sowieckiego
ludobójstwa na Polakach, wypuszczenie do obiegu (w nakładzie 30 mln
egzemplarzy) okolicznościowego znaczka pocztowego, uruchomienie strony
internetowej w całości poświęconej „operacji polskiej” NKWD (www.operacja-polska.pl),
a także organizacja konferencji naukowych, publikacja wydawnictw czy
ekspozycja w różnych miastach Polski wystawy prezentującej twarze ofiar
stalinowskich represji. Ich pamięć uczczono też odsłonięciem przez IPN
okolicznościowej tablicy w Krakowie.

Ważnym elementem działalności edukacyjnej dotyczącej sowieckich
zbrodni na Polakach sprzed ponad 80 lat były zorganizowane przez IPN i
MEN warsztaty dla nauczycieli przedmiotów humanistycznych „Polski wiek
XX – losy państwa i narodu”. Cykl nosił tytuł „Między dwoma
totalitaryzmami” i obejmował sześć tematów dotyczących historii w latach
1937-1948. W szkoleniu, przeprowadzonym do tej pory w 19 miastach,
wzięło udział 848 nauczycieli.

Wyrazem przywracania polskiemu społeczeństwu zapomnianej zbrodni z
lat 1937-1938 jest teka edukacyjna, przygotowana przez Biuro Edukacji
Narodowej IPN. Materiały te, w tym m.in. teksty źródłowe i gotowe
scenariusze lekcji, trafią do polskich szkół ponadpodstawowych. Temat
„operacji polskiej” NKWD, jako przykład zbrodni w czasach stalinowskich,
będzie obecny na lekcjach historii – zapowiedział podsekretarz stanu w
MEN Maciej Kopeć.

Upowszechnieniu wiedzy na temat sowieckich zbrodni na Polakach służą
także wyjazdy edukacyjne, organizowane przez IPN. – Młodzież wyjeżdża do
miejsc pamięci narodowej, także na cmentarze na Wschodzie, gdzie
pochowane są ofiary sowieckich zbrodni z lat 30. i 40. Dla młodych ludzi
to jest coś niezwykłego, to dotknięcie historii w sposób bezpośredni,
namacalny, które pozostawia ślady nie do zatarcia – mówił podczas
konferencji dyrektor BEN IPN Adam Hlebowicz.

Stan prowadzonego od stycznia 2017 r. śledztwa Instytutu w sprawie
„operacji polskiej” NKWD przedstawił prokurator Robert Osiński. –
Zgłaszają się do nas osoby i rodziny osób bezpośrednio pokrzywdzonych,
dzielą się, tym co sami ustalili, dokumentami, jak i szukają losów
swoich bliskich. Wiele z tych osób zostało już przesłuchanych – mówił
przedstawiciel szczecińskiego pionu śledczego, zajmujący się sprawą
sowieckich zbrodni z lat 1937-1938.

Elementem śledztwa jest uzupełnianie bazy danych – tworzone są
biogramy ofiar, jak i sprawców, czyli funkcjonariuszy NKWD i osób na
szczeblach sowieckiej władzy, bezpośrednio odpowiadających za masowe
zbrodnie na Polakach. Sporządzane są też wnioski do Rosji i Ukrainy w
sprawie podjęcia współpracy międzynarodowej w celu wyjaśnienia tej
zbrodni.

Działania IPN upamiętniające ofiary „operacji polskiej” NWKD

https://www.ipn.gov.pl/pl/aktualnosci/47119,Konferencja-prasowa-IPN-i-ME...

W lewym dolnym rogu wyretuszowana wersja zdjęcia, na którym Jeżowa już nie ma.

W tej jednej operacji Rosjanie wymordowali więcej Polakówm niż zrobili to Ukraińcy w latach 1943-44.
Bardzo poważna akcja informacyjna IPN zasługuje na najwyższą pochwałę. Na marginesie: IPN wydał też metalowy znaczek pamiątkowy, niezbyt jednak udany graficznie (brzoza jest mało rozpoznawalna).

Na
mocy rozkazu nr 00485 z 11 sierpnia 1937 r., wydanego przez ludowego
komisarza spraw wewnętrznych ZSRS (szefa NKWD) Nikołaja Jeżowa, pod
zarzutem przynależności do fikcyjnej Polskiej Organizacji Wojskowej
(POW) prowadzącej rzekomo działalność szpiegowsko-wywrotową na rzecz
Polski, poddano represjom nie mniej niż 139 835 osób, z czego
zamordowano – najczęściej strzałem w tył głowy – nie mniej niż 111 091
aresztowanych.

Antypolska operacja przeprowadzona przez NKWD wyróżniała się skalą
zbrodni i okrucieństwem. Polacy ginęli prawie czterdziestokrotnie
częściej niż inni obywatele ZSRS. Dodatkowo, na podstawie rozkazu nr
00486 z 15 sierpnia 1937 r., wydanego również przez Jeżowa, represjom
poddano żony i dzieci skazanych „zdrajców Ojczyzny”.

„NKWD przeprowadzało aresztowania według specjalnych list,
przygotowanych przez lokalne organa. Cień podejrzenia – jakikolwiek
związek z Polską, najdrobniejszy przejaw przywiązania do polskości czy
religii – w zupełności wystarczały do tego, aby ktoś został uznany za
winnego. Listy były zatwierdzane przez Jeżowa i głównego prokuratora
Związku Sowieckiego Andrieja Wyszynskiego. Było to jednak tylko
formalnością, wiemy bowiem z zachowanej dokumentacji, że takich
zatwierdzeń wydawano i dwa tysiące dziennie. (…) Opisy aresztowań niczym
się nie różnią od relacji z przebiegu niemieckich pacyfikacji wsi w
okupowanej Polsce” – pisał prezes IPN dr Jarosław Szarek we wstępie do
publikacji „Operacja antypolska NKWD 1937–1938”, wydanej przez Instytut w 2017 r.

Jak przypomniał, o przebiegu antypolskiej akcji Jeżow na bieżąco
informował Józefa Stalina, który na przekazane wieści zareagował
słowami: „Bardzo dobrze! Wykopujcie dalej i usuwajcie ten polski brud”.

Mimo tak olbrzymiej skali zbrodni, „operacja polska” NKWD z lat
1937–1938 do dziś nie zaistniała w masowej wyobraźni. W okresie PRL
temat terroru lat 30 XX w. został sprowadzony jedynie do „okresu
stalinowskich błędów i wypaczeń”, kiedy to ofiarami byli członkowie
Komunistycznej Partii Polski. Z kolei w pamięci Zachodu Wielki Terror
jest utożsamiany wyłącznie z nagłośnionymi procesami pokazowymi
czołowych przywódców bolszewickich.

Działania podjęte przez IPN mają za zadanie zmienić ten stan rzeczy i
przyczynić się do przywrócenia tej masowej zbrodni na polskim narodzie
należytego miejsca w świadomości i pamięci społecznej. „Jesteśmy winni
to naszym przodkom, którzy stali się ofiarami sowieckiego ludobójstwa w
końcu lat trzydziestych XX w. Nie mają nawet grobów, a jedynym śladem po
nich są coraz szerzej odkrywane dokumenty, w beznamiętny sposób
odnotowujące wyroki, które zapadały w kilka minut: „rozstrzelać,
osobisty majątek skonfiskować”. Instytut Pamięci Narodowej uczyni
wszystko, aby te ofiary znalazły swoje miejsce na polskiej Golgocie XX
w.” – zapowiedział prezes IPN.

11 sierpnia 2018 roku prezes
IPN dr Jarosław Szarek złoży hołd ofiarom sowieckich represji pod
pomnikiem Poległym i Pomordowanym na Wschodzie (przy ul. Muranowskiej w
Warszawie). Uroczystość organizuje IPN wspólnie z Urzędem do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych. Podczas
uroczystości, na pomniku upamiętniającym Ofiary NKWD, zostanie
poświęcony nowy element dedykowany Ofiarom „operacji polskiej” 1937–1938.

IPN upamiętni ofiary „operacji polskiej” NKWD także w innych miastach:

BIAŁYSTOK

• 12 sierpnia 2018, godz. 11.00
  – Spotkanie upamiętniające ofiary tzw. operacji polskiej. W programie
  projekcja filmów dokumentalnych: „Rozstrzelać Polaków” (scen. Tomasz
  Sommer, reż. Mirosław Majeran) i „Operacja polska” (reż. Sofio
  Torczinawa)

DZIAŁDOWO

• 8 sierpnia 2018, godz. 17.00
  – Artur Chomicz z IPN Gdańsk wygłosi prelekcję pt. „Operacja antypolska
  NWKD 1937-1938” (siedziba Stowarzyszenia Odnowy Chrześcijańskiej
  „Pamięć i Tożsamość”, Plac Biedrawy 1). Po prelekcji odbędzie się pokaz
  filmu „Ojcu”. To historia Kresowianina Adama
  Bandrowskiego, nauczyciela z Winnicy, widziana oczyma jego trzyletniej
  córki Aliny. Bandrowski był jedną z ponad 100 tys. ofiar ludobójczej
  „operacji polskiej” NKWD 1937–1938. Organizatorem spotkania jest
  Stowarzyszenie Odnowy Chrześcijańskiej „Pamięć i Tożsamość” w Działdowie.

KATOWICE

• 16 sierpnia 2018
  – prelekcja Ryszarda Mozgola (naczelnika OBEN IPN Katowice):
  „Stalinowska geneza operacji narodowościowych w ZSRS na przykładzie
  Operacji Polskiej NKWD”

KRAKÓW

• 10 sierpnia 2018 – uroczystość upamiętniająca ofiary operacji polskiej NKWD

ŁÓDŹ

• 23 czerwca 2018 – odbyły się warsztaty: Wielki Terror 1937-1938 i „Operacja Polska” NKWD w edukacji szkolnej

NAKŁO nad NOTECIĄ

• 11-31 sierpnia 2018
  – prezentacja wystawy „Operacja antypolska NKWD”. Wystawa będzie
  prezentowana na Starym Rynku. Wernisaż przygotowany przy współpracy
  Muzeum Ziemi Krajeńskiej w Nakle nad Notecią.

***

11 sierpnia 2017 r. w Warszawie po raz pierwszy odbyły się państwowe
obchody rocznicy sowieckiego ludobójstwa na Polakach. W związku z
przypadającą wtedy 80. rocznicą rozpoczęcia masowych mordów na polskich
obywatelach ZSRS, IPN przygotował specjalny portal edukacyjny operacja-polska.pl w
całości poświęcony ofiarom zbrodni NKWD. Strona została przygotowana we
współpracy z Centrum Polsko-Rosyjskiego Dialogu i Porozumienia.
Zamieszczono na nim m.in. relacje świadków, filmy dokumentalne, artykuły
popularnonaukowe, dokumenty z sowieckich archiwów, kalendarium zbrodni,
mapę miejsc pamięci, a także bazę ofiar – Instytutowi zależy na
udokumentowaniu z imienia i nazwiska możliwe jak największej liczby osób
rozstrzelanych w ramach „operacji polskiej” NKWD.

Nakładem wydawnictwa Instytutu ukazały się dwie edycje źródeł poświęconych pomordowanym Polakom: z archiwów ukraińskich pt. „Wielki Terror: operacja polska 1937–1938” oraz gruzińskich – „Wielki Terror w sowieckiej Gruzji 1937–1938. Represje wobec Polaków”. IPN wydał okolicznościową broszurę „Operacja antypolska NKWD 1937–1938”, temu tematowi poświęcono w całości numer 7-8/2017„Biuletynu IPN” oraz dodatki historyczne w prasie. W 2017 IPN wydał tekę edukacyjną „Operacja polska NKWD 1937-1938". Pakiet
edukacyjny został przygotowany w Oddziałowym Biurze Edukacji Narodowej
IPN w Krakowie. Dzięki wsparciu Ministerstwa Edukacji Narodowej ponad 5
tys. egzemplarzy teki trafiło do szkół ponadpodstawowych. Ważnym
elementem działalności edukacyjnej dotyczącej sowieckich zbrodni na
Polakach sprzed ponad 80 lat były zorganizowane przez IPN i MEN
warsztaty dla nauczycieli przedmiotów humanistycznych „Polski wiek XX –
losy państwa i narodu”. Cykl nosił tytuł „Między dwoma totalitaryzmami” i
obejmował sześć tematów dotyczących historii w latach 1937-1948.
Upowszechnieniu wiedzy na temat sowieckich zbrodni na Polakach służą
także wyjazdy edukacyjne, organizowane przez IPN.

Instytut przygotował także wystawę „Ofiary Zbrodni. Operacja antypolska NKWD 1937–1938”,
na której ukazane zostały ofiary sowieckich represji. Ekspozycję
pokazywano w Sejmie i placówkach dyplomatycznych poza granicami kraju
oraz w całej Polsce. Wystawa pokazywana była także w gmachach Poczty
Polskiej w Warszawie, Krakowie, Katowicach, Poznaniu, Gdańsku i
Białymstoku. W 2017 r. do obiegu trafił (w nakładzie 30 mln egzemplarzy)
okolicznościowy znaczek pocztowy wydany we współpracy z Pocztą Polską
oraz specjalna przypinka.

W 80. rocznicę
wydania ludobójczego rozkazu przez szefa NKWD w stołecznym Centrum
Edukacyjnym IPN „Przystanek Historia” odbyła się premiera albumu pt. „Zginęli, bo byli Polakami. Koszmar »operacji polskiej« NKWD 1937–38”, połączona z debatą historyczną
z udziałem szefa Instytutu oraz prof. Nikołaja Iwanowa, autora
publikacji, rosyjskiego historyka od lat badającego sowieckie zbrodnie
na Polakach sprzed 80 lat.

We wrześniu 2017 roku w Belwederze odbyła się międzynarodowa konferencja „»Operacja polska« NKWD 1937–1938 ”.
Dwudniową sesję zorganizowały wspólnie Instytut Pamięci Narodowej,
Kancelaria Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej i Centrum
Polsko-Rosyjskiego Dialogu i Porozumienia.

20 września w warszawskim kinie Luna, przy ul. Marszałkowskiej 25, odbył się pokaz filmu „Rozstrzelać Polaków”.
Film dotyczy operacji antypolskiej, przeprowadzonej przez sowieckie
NKWD w czasie Wielkiego Terroru w latach 1937–1938 – ludobójstwa
popełnionego na Polakach, obywatelach ZSRS. Autorami filmu są Tomasz
Sommer (scenariusz) i Mirosław Majeran (reżyseria). Konsultantem
historycznym filmu z ramienia Archiwum IPN był dr Marcin Majewski.

8 stycznia 2018 r., staraniem IPN, w Krakowie została odsłonięta tablica ku czci ofiar „operacji polskiej” NKWD.

W styczniu 2017 roku Oddziałowa Komisja Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu w Szczecinie wszczęła śledztwo
w sprawie zbrodni komunistycznych, wyczerpujących znamiona zbrodni
przeciwko ludzkości, polegających na zabójstwach 111 091 osób oraz
pozbawieniu wolności, połączonym ze szczególnym udręczeniem, 28 744 osób
narodowości polskiej, zamieszkałych na terenie ZSRS, dokonanych od 15
sierpnia 1937 r. do 15 listopada 1938 r. przez funkcjonariuszy NKWD.
Zbrodnie popełniono na podstawie Rozkazu Operacyjnego nr 00485 Komisarza
Narodowego Spraw Wewnętrznych ZSRR Nikołaja Jeżowa z 11 sierpnia 1937
roku.

http://ipn.gov.pl/pl/aktualnosci/55747,IPN-uczci-ofiary-operacji-polskie...

W Warszawie upamiętniono ponad 111 tys. Polaków – ofiar sowieckiego ludobójstwa z lat 1937-38

Ponad 111 tys. Polaków, którzy zostali zamordowani w wyniku tzw.
operacji polskiej NKWD z lat 1937-38, upamiętniono dziś w Warszawie.
Hołd pomordowanym oddali weterani walk o niepodległość, Sybiracy, a
także przedstawiciele prezydenta, premiera, Instytutu Pamięci Narodowej i
Urzędu ds. Kombatantów.

„Zostali
bestialsko zamordowani za to, że mówili po polsku, za to, że byli
wierni religii chrześcijańskiej”. Upamiętniono dziś 111 tys. polskich
istnień – ofiar ludobójstwa.

Ponad 111 tys. Polaków, którzy
zostali zamordowani w wyniku tzw. operacji polskiej NKWD z lat 1937-38,
zostało dziś upamiętnionych w Warszawie. W pięk ...

P. Szubarczyk: Sytuacja Polaków z czasów tzw. operacji polskiej NKWD jest porównywana do sytuacji Żydów w czasach Holokaustu

Zarzuca
się czasami polskim historykom, że przesadzają i nazywają ludobójstwem
wydarzenia, które nim nie były. Posłuchajmy, co pisał prof. Norman
Naimark z uniwersytetu Stanforda. W książce „Zbrodnie Stalina” porównuje
sytuacje Polaków pod panowaniem Sowieckim do sytuacji Żydów w czasach
Holokaustu – mówił red. Piotr Szubarczyk, pracownik gdańskiego IPN, w
sobotnich „Aktualnościach dnia” na antenie Radia Maryja.

IPN, dzięki współpracy z ukraińskimi archiwami, otrzymał do tej pory ok. 60 tys. stron dokumentów dotyczących sowieckich represji wobec Polaków w latach 30. - mówi dyrektor Archiwum IPN Marzena Kruk. Materiały te są weryfikowane, będą dostępne na początku przyszłego roku.

"To niesamowite materiały"

"Tym razem mamy zeznania ofiar i cały udokumentowany proces ich aresztowania, a następnie skazania. To są niesamowite materiały i nie tylko dla historyków, ale też dla rodzin ofiar, ponieważ do Instytutu Pamięci Narodowej nieustannie zwracają się krewni z trzeciego, czasem czwartego pokolenia, którzy szukają informacji o swoich przodkach. Do tej pory nie mogliśmy im pomóc, teraz będziemy mogli" - dodała dyrektor Archiwum IPN.

Przekazanie do zasobu IPN materiałów w postaci kopii cyfrowych to rezultat porozumienia, które Instytut zawarł z ukraińskimi Państwowymi Archiwami Obwodowymi - w Odessie, Winnicy i Chmielnickim. "Do tej pory te trzy archiwa ukraińskie przekazały nam około 60 tysięcy stron dokumentów. Większość stanowią dokumenty przekazane przez Państwowe Archiwum Obwodu w Chmielnickim" - mówiła Kruk, dodając, że IPN na bieżąco uzgadnia z ukraińskimi archiwistami możliwość przekazywania materiałów także z okresu poprzedzającego sowieckie ludobójstwo na Polakach z lat 1937-38 oraz z lat późniejszych.

Delegacja IPN na Ukrainie

"W tej chwili trwa proces weryfikacji tych dokumentów, które udało nam się zeskanować i jak tylko on się zakończy, to najdalej na początku przyszłego roku trafią one do ogólnie dostępnego zasobu Archiwum IPN" - zapowiedziała Kruk.

Na Ukrainie od środy przebywa delegacja IPN na czele z prezesem Instytutu Jarosławem Szarkiem; celem wizyty jest podsumowanie dotychczasowej współpracy z ukraińskimi archiwami, a także otwarcie wystawy "Rozkaz nr 00485. Antypolska operacja NKWD na sowieckiej Ukrainie 1937-1938".

Czytaj więcej na https://fakty.interia.pl/polska/news-ukraina-przekazala-ipn-60-tys-stron...,

dziś 82. rocznica rozpoczęcia operacji antypolskiej NKWD. „Ok. 200 tys. Polaków zostało zamordowanych”

82 lata temu, 11
sierpnia 1937 roku, za zgodą Józefa Stalina szef NKWD Nikołaj Jeżow
podpisał rozkaz nr 00485, który rozpoczął tzw. operację polską. Mimo że
była to największa ludobójcza akcja w czasie „wielkiego terroru”,
wymierzona w konkretną grupę etniczną, do niedawna wiedza o niej
ograniczała się do grona specjalistów. Naszym obowiązkiem jest
przywrócić ponad 110 000 ofiar tej zbrodni należne miejsce w polskiej
pamięci narodowej.

Polecamy najnowszą publikację IPN

 

Zagłada Polaków w Związku Sowieckim. Od przewrotu bolszewickiego do „operacji polskiej”

Anna Zechenter, Zagłada Polaków w Związku Sowieckim. Od przewrotu bolszewickiego do „operacji polskiej”, Warszawa 2019, 416 s., ISBN: 978-83-8098-551-3

Seria Wydawnicza „Biblioteka Biuletynu IPN”, t. 5

Książka
popularnonaukowa o losach Polaków w Związku Sowieckim w okresie od
rewolucji październikowej 1917 roku do tzw. operacji polskiej NKWD,
przeprowadzonej w latach 1937–1938 przez państwo Stalina w ramach
Wielkiego Terroru. Autorka przedstawia kolejne etapy szykanowania i
eksterminacji rzeczywistych i domniemanych wrogów nowego ustroju, dzieje
różnych środowisk społecznych i zawodowych, m.in. ziemian, chłopów i
duchowieństwa, obficie cytując świadectwa uczestników wydarzeń, a także
dokumenty archiwalne (publikowane w Rosji, a ostatnio przez IPN) oraz
materiały z ówczesnej prasy.  Poszczególne partie tekstu ilustrowane są
zdjęciami katów i ofiar, miejsc pamięci o popełnionych masowych
zbrodniach, reprodukcjami plakatów propagandowych, rozkazów i artykułów.
Książka zawiera indeks osób i indeks miejscowości.

Instytut Pamięci Narodowej upamiętnia ofiary tzw. operacji polskiej NKWD 1937–1938

►Zobacz więcej
►Zobacz więcej		►Zobacz więcej		►Zobacz więcej
►Zobacz więcej		►Zobacz więcej		►Zobacz więcej
				►Zobacz więcej
►Zobacz więcej		►Zobacz więcej		►Zobacz więcej
►Zobacz więcej		►Zobacz więcej		►Zobacz więcej
		►Zobacz więcej

IPNtv: Film dokumentalny „Rozstrzelać Polaków” – reż. Mirosław Majeran

Przywracanie
pamięci to obowiązek wobec tych, którzy ponieśli śmierć, bo mówili po
polsku i nosili polskie nazwiska – podkreślił prezydent Andrzej Duda w
liście do uczestników warszawskich niedzielnych uroczystości ku czci
ofiar tzw. operacji polskiej NKWD przeprowadzonej w ZSRS przed 82 laty.

Witek: wzbogaceni o dramatyczne doświadczenia minionych dekad, mocniej czujemy więź z przeszłością

W piątek odsłonięcie nowego upamiętnienia na Pomniku Poległym i Pomordowanym na Wschodzie