Societies towards settlement of the crimes committed by totalitarian regimes in the years 1939-1956 – Warsaw, 2-3 October 2014

ENGLISH

Czy totalitaryzmy mogą poddać się rozliczeniom? Popełnionych przez nazistów i komunistów zbrodni nie da się ani cofnąć, ani wymazać. W świadomości społecznej na całym świecie funkcjonują obecnie najróżniejsze stanowiska odnoszące się do dziedzictwa totalitaryzmów, doświadczanego bezpośrednio lub pośrednio. Do dziś wiele państw boryka się także, mimo narastającego dystansu czasowego, z rozliczeniem przeszłości, rzutującym nieraz bardzo wyraźnie na bieżące życie polityczne i społeczne. Próby podobnych rozliczeń podejmowano zarówno zaraz po zakończeniu działań wojennych, jak i w ograniczonym zakresie po 1956 r.

Koncepcja konferencji została stworzona w oparciu o dwa porządki czasowe. Pierwszym jest czas zbrodni, popełnionych przez hitlerowskie Niemcy i ZSRS w okresie II wojny światowej oraz przez władze komunistyczne od zakończenia wojny do roku 1956 – momentu częściowego odejścia od stalinowskich opresji. Drugi, ważniejszy porządek czasowy obejmuje dłuższy okres całej powojennej historii Europy (i świata), aż po dzień dzisiejszy. To w nim rozgrywały się rozliczenia z owymi zbrodniami i w nim kształtowała się społeczna świadomość dziedzictwa totalitaryzmów.

Dwoistość porządków czasowych znajduje swoje odzwierciedlenie w układzie tematycznym konferencji. Dlatego byłoby pożądane, by przewidziane w każdym module rozważania i analizy, wychodząc od logiki chronologicznej i geograficznej, zostały poprowadzone aż do sytuacji dzisiejszej.

Zasadniczym celem konferencji jest stworzenia charakterystyki rozliczeń zbrodni popełnionych przez hitlerowską Rzeszę i ZSRS – niemniej te dwa państwa nie staną się jedynym przedmiotem analiz. Z oczywistych względów zbrodnie przez nie popełnione oddziaływały na inne kraje: od państw bałtyckich po Francję. W ramach porównania warto byłoby pokusić się o zasygnalizowanie kwestii rozliczeń z wojenną przeszłością reżimów, którym bliżej było do autorytaryzmu niż do totalitaryzmu: Japonii i Włoch.

Realizacja powyższych zamierzeń wymaga interdyscyplinarnego ujęcia, możliwego dzięki skompletowaniu międzynarodowego zespołu badaczy różnych specjalności: historyków, politologów, socjologów czy antropologów.

Moduły:

1. Cień wojny: Rzesza

proponowane zagadnienia: rozliczenia z nazistowską przeszłością: RFN, NRD, Niemcy; kontekst międzynarodowy (procesy norymberskie); rozliczenia z okupacją niemiecką (różne państwa); rozliczenia z kolaboracją (różne państwa); rozliczenia z neutralnością (Szwecja).

2. Cień wojny: ZSRS

proponowane zagadnienia: rozliczenia z komunistycznymi zbrodniami wojennymi: wymiar rosyjski i międzynarodowy; działania komunistycznej partyzantki (Jugosławia, Włochy, Francja).

3. Cień wojny: dyktatury

proponowane zagadnienia: rozliczenia z włoskim faszyzmem; japoński militaryzm.

4. Cień komunizmu (1945–1956)

proponowane zagadnienia: rozliczenia ze stalinizmem (ZSRS, państwa okupowane/kontrolwane przez ZSRS); relacje zachodnich intelektualistów z komunizmem

Konferencja, organizowana przez Biuro Edukacji Publicznej i Oddziałowe Biuro Edukacji Publicznej Instytutu Pamięci Narodowej w Warszawie, będzie prowadzona w języku polskim i angielskim (z tłumaczeniem symultanicznym). Zgłoszenia prosimy nadsyłać w jednym z tych języków.

Wszystkich zainteresowanych serdecznie zapraszamy do udziału w konferencji – zarówno w charakterze referentów, jak i uczestników dyskusji. Autorom referatów organizatorzy pokryją koszty pobytu (zakwaterowanie, posiłki) oraz zrefundują koszty podróży.

Organizatorzy nie przewidują opłaty konferencyjnej.

Zgłoszenia udziału w konferencji (na załączonym formularzu) osób pragnących wygłosić referat przyjmowane będą do 31 sierpnia 2013 r. Wraz ze zgłoszeniem prosimy przesłać abstrakt referatu (500–700 słów) w języku polskim/angielskim oraz kopię jednego opublikowanego tekstu naukowego (do 6000 słów z przypisami) lub link, jeśli artykuł jest dostępny online.

Program konferencji zostanie ustalony do końca września 2013 r.

Zgłoszenia prosimy nadsyłać na adres:

patryk.pleskot@ipn.gov.pl

lub:

Patryk Pleskot
Oddziałowe Biuro Edukacji Publicznej IPN
ul. Stawki 2
00-193 Warszawa

POLAND

„Konferencja 2014”
fax: +48.22.860.70.39

Informacje dodatkowe:
Patryk Pleskot – patryk.pleskot@ipn.gov.pl