Kolejna opinia Stowarzyszenia Blogmedia24.pl do zmian w ustawie radiofonii i telewizji (usługi audiowizualne na żądanie)

ul. Stefana Batorego 5
02-591 Warszawa

Przesyłamy nasze uwagi do projektu zmian w ustawie o radiofonii i telewizji z dnia 20.06.2012 r.,
zamieszczonego na stronie internetowej Rządowego Centrum Legislacji:

1) Proponowana definicja audiowizualnej usługi medialnej na żądanie („usługa medialna świadczona w ramach prowadzonej w tym zakresie działalności gospodarczej lub zarobkowej polegająca na publicznym udostępnianiu audycji w ramach usługi medialnej (…)”) pozostawia wątpliwości, czy mimo wcześniejszych deklaracji ustawa nie będzie mimo wszystko (niezgodnie z pkt. 21 i 22 preambuły do dyrektywy 2010/13/UE) stosowana do niektórych treści audiowizualnych
rozpowszechnianych niekomercyjnie (choć przez podmioty prowadzące działalność gospodarczą) lub
stanowiących jedynie bezpłatny dodatek lub reklamę w ramach działalności gospodarczej polegającej na uzyskiwaniu przychodów ze źródeł innych, niż dostarczanie tych treści. W szczególności nie wyklucza jednoznacznie z zakresu stosowania ustawy internetowych gazet i czasopism zawierających obok treści tekstowych również treści audiowizualne (np. reportaże czy wywiady). Zgodnie z punktem 28 preambuły do dyrektywy 2010/13/UE zakres stosowania tej dyrektywy „nie powinien obejmować elektronicznych wersji gazet i czasopism”.

Również niekomercyjne treści wideo nadawane w Internecie „na żywo”, w technice streamingu (np.
w ramach serwisu www.popler.tv) - jako usługi w postaci programów telewizyjnych
rozpowszechnianych wyłącznie w systemie teleinformatycznym – nadal wydawałyby się nie podlegać wyłączeniu z zakresu stosowania ustawy. W tym przypadku dotyczy to również treści udostępnianych przez osoby nieprowadzące działalności gospodarczej, ponieważ definicja „programu” nie zawiera zastrzeżenia, że jest on rozpowszechniany w ramach działalność gospodarczej.

W związku z tym uważamy, że należy wprowadzić ogólne wyłączenie w samej definicji „usługi
medialnej” (a nie tylko w definicji „audiowizualnej usługi medialnej na żądanie”), uzupełniając ją o
wyraźny zapis precyzujący, że chodzi tylko o usługi, których świadczenie stanowi bezpośrednie źródło dochodu dla podmiotów je świadczących – np. sformułowanie, że jest to usługa świadczona w ramach działalności gospodarczej i za wynagrodzeniem. Byłoby to zgodne z zapisami dyrektywy
2010/13/UE, która definiuje „audiowizualną usługę medialną” zgodnie z art. 57 Traktatu o
funkcjonowaniu Unii Europejskiej, czyli jako „świadczenie wykonywane zwykle za wynagrodzeniem”.
Wnosimy również o wyłączenie wprost z zakresu stosowania ustawy treści audiowizualnych
dostarczanych przez podmioty wpisane do rejestru dzienników i czasopism.

2) Nie zostaje wprowadzona definicja „audialnych usług na żądanie” (do których zgodnie z już
obowiązującym tekstem ustawy o radiofonii i telewizji nie stosuje się tej ustawy), natomiast
proponowana definicja „audiowizualnej usługi medialnej na żądanie” jest sformułowana w sposób
dający podstawy do interpretacji, że jest nią także taka usługa, która umożliwia zarówno odbiór
audycji audiowizualnych, jak i radiowych na żądanie (np. ze strony internetowej zawierającej oba
typy audycji, choćby nawet audycje radiowe stanowiły tam zdecydowaną większość). Przy takiej
interpretacji audycje radiowe (podcasty) dostępne w ramach tej usługi podlegałyby rygorom ustawy
o radiofonii i telewizji. Wydaje się to być niezgodne z zamiarem wyłączenia „audialnych usług na
żądanie” (a więc prawdopodobnie właśnie radiowych podcastów) z zakresu stosowania ustawy.

W związku z tym wnosimy o takie sprecyzowanie ustawowych definicji, aby w sposób nie budzący
wątpliwości wyłączyć audycje radiowe dostępne na żądanie (podcasty) z zakresu stosowania ustawy.

3) Proponowana definicja „audiowizualnej usługi medialnej na żądanie” jest sformułowana w sposób dający podstawy do interpretacji, że jest nią także usługa polegająca na udostępnianiu gier online - zarówno gier dla jednego gracza (np. www.gry.pl, www.giercownia.pl), jak i gier sieciowych (np.www.the-west.pl, www.plemiona.pl, www.metin2.pl, serwery gier stawiane przez operatorów sieci).
Pojedyncza gra flashowa lub pojedyncza rozgrywka w grze sieciowej spełnia bowiem definicję
„audycji audiowizualnej” („ciąg ruchomych obrazów z dźwiękiem lub bez niego (…) stanowiący, ze
względu na treść, formę, przeznaczenie lub autorstwo, odrębną całość w stworzonym przez dostawcę usługi medialnej (…) katalogu audycji udostępnianych publicznie w ramach audiowizualnej usługi medialnej na żądanie”) oraz jest dostępna w wybranym przez odbiorcę momencie i na jego
zamówienie. Wydaje się to być niezgodne z intencją dyrektywy 2010/13/UE, która wyraźnie definiuje „audycję” jako coś mającego „formę i treść porównywalną z formą rozpowszechniania
telewizyjnego”.

W związku z tym wnosimy o takie sprecyzowanie ustawowych definicji, aby w sposób nie budzący
wątpliwości wyłączyć gry z zakresu stosowania ustawy.

4) Niezależnie od proponowanych zmian, zapisy ustawy o radiofonii i telewizji można interpretować
w ten sposób, że „programem telewizyjnym rozpowszechnianym wyłącznie w systemie
teleinformatycznym” są również treści rozpowszechniane w sieciach digital signage (np. Carrefour
TV, sieci monitorów reklamowych w hotelach, bankach, centrach handlowych). Wydaje się to być
niezgodne z intencją dyrektywy 2010/13/UE, która „powinna mieć zastosowanie tylko do
audiowizualnych usług medialnych, które mogą być odbierane bezpośrednio lub pośrednio za
pomocą standardowych urządzeń konsumenckich” (pkt. 39 preambuły do ww. dyrektywy), a także
która powinna obejmować tylko te usługi, „które są usługami masowego przekazu, to znaczy są
przeznaczone do odbioru przez znaczną część ogółu odbiorców” (pkt. 21 preambuły). Według
informacji dostępnej w Internecie obecnie (http://buscando.pl/reklamodawcy/rynek-digital-signage-
w-polsce) istnieje w Polsce blisko 100 sieci digital signage. Są one bardzo zróżnicowane pod
względem liczby oraz rodzaju nośników. Największe z sieci liczą ponad 1000 ekranów
zlokalizowanych w setkach obiektów. Na drugim biegunie znajdują się firmy, które posiadają kilka lub wręcz pojedyncze ekrany. Szczególnie dla tych ostatnich spełnianie wymogów przewidzianych przez ustawę (zgłoszenie do rejestru, utrwalanie i przechowywanie przekazów) byłoby uciążliwe i
niecelowe.

W związku z tym wnosimy o jednoznaczne wyłączenie sieci digital signage z zakresu stosowania
ustawy, np. przez wprowadzenie odpowiedniej definicji „standardowego urządzenia
konsumenckiego” i zdefiniowanie „programu telewizyjnego” jako programu odbieranego za pomocą
takiego urządzenia.

5) Mimo iż zakłada się wprowadzenia do ustawy o radiofonii i telewizji nowego rozdziału 6a
dotyczącego audiowizualnych usług na żądanie (przewidującego węższy zakres regulacji niż w
przypadku programów radiowych i telewizyjnych), to pozostaje wątpliwość, czy do audycji
udostępnianych w ramach tych usług nie stosowałby się mimo wszystko również art. 18 ustawy,
przewidującego szerszy zakres ograniczeń – jako że artykuł ten (mimo iż zawarty w rozdziale 3:
„Programy radiowe i telewizyjne”) mówi ogólnie o „audycjach”, nie zaś jedynie o audycjach w ramach programów radiowych i telewizyjnych.

W związku w tym wnosimy przynajmniej o doprecyzowanie art. 18 tak, aby nie pozostawić
wątpliwości, że stosuje się on jedynie do programów radiowych i telewizyjnych. Jednak naszym
zdaniem nie ma powodu, by do tych ostatnich stosował się szerszy zakres ograniczeń niż do
audiowizualnych usług na żądanie (proponowane art. 47a – 47e), zwłaszcza, że są to ograniczenia
nieprecyzyjne, mogące podlegać różnej interpretacji i być wykorzystywane do np. cenzury politycznej (jak zakaz propagowania działań sprzecznych „z polską racją stanu”). Dlatego też wymogi dotyczące programów radiowych i telewizyjnych nie powinny wykraczać poza te zaproponowane dla audiowizualnych usług medialnych na żądanie.

Stowarzyszenie Blogmedia24.pl