Energetyczne zaleznosci niemieckiej gospodarki na tle wojny rosyjsko-ukrainskiej (I)

Dysponowanie zasobami surowcowymi prowadzi do powstawania zaleznosci ekonomicznych a co za tym idzie tez politycznych. Historia ta jest stara jak swiat i kazdy zna te problemy. Pozadanymi surowcami moga byc metale, wegiel, ropa naftowa, gaz, woda i inne. Tak stalo sie i teraz. Niemcy i inne kraje europejskie wpadly w pulapke zaleznosci od surowcow energetycznych dostarczanych przez najwieksze panstwo swiata – Rosje. Socjaldemokracja niemiecka za rzadow bossa bossow Schödera oraz potem wraz z chadecja pod kierunkiem zielono-socjaldemokratycznej kanclerzowej znalazla tanie i rzekomo pewne zrodla energii w Rosji. Ten zacofany technologicznie kraj czerpie przygniatajaca wiekszosc swoich przychodow z eksportu surowcow i broni. Niemieckim politykom wydawalo sie, ze zaleznosc gospodarczo-polityczna jest latwa do kontrolowania. Rosja potrzebuje pieniedzy i musi sprzedawac surowce – czyli nie moze podskoczyc. Wszyscy byli zadowoleni, a gospodarka niemiecka profitowala z tanich surowcow i kontaktow gospodarczych.

1. Strategiczny blad: Ogromna i zawiniona przez rzady niemieckie niepotrzebna zaleznosc energetyczna od Rosji

Waznosc handlu z Rosja nie byla az tak wielka. Stanowil on tylko 2,3% calego handlu zagranicznego Niemiec w roku 2021. Rosja zajmowala dopiero 15 pozycje na liscie niemieckich partnerow gospodarczych. W tymze roku import wynosil tylko 33,1 mrd € a eksport 26,7 mrd €. Wartosc importu w 2021 wzrosl gwaltownie w porownaniu z poprzednim rokiem (21,5 mrd) z powodu wzrostu cen surowcow, przede wszystkim cen surowcow energetycznych. Tylko gaz i ropa naftowa obejmowala sume 19,4 mrd € a metale 4,5 mrd €. Wydawaloby sie, ze Rosja jest malo znaczacym partnerem handlowym dla Niemiec. Caly volumen handlu z tym krajem wynosil tylko 60 mrd €, czyli byl dwa i pol raza mniejszy niz handel Niemiec z Polska (147 mrd). Problemem stala sie jednak struktura tego handlu. Tylko gaz i ropa stanowily az 59% calego niemieckiego importu z Rosji. Nastepne pozycje to metale (7,5%), wegiel (3,7%). Raptem proporcje te zmienily sie z powodu gwaltownego wzrostu cen w stosunku do roku 2020. Ceny wegla wzrosly w przeciagu roku o ponad 150%, gazu i ropy o 50%. w rezultacie wzrostu cen, import z Rosji wzrol o jedna trzecia w przeciagu jednego roku. W tej dziedzinie rzady niemieckie popelnily ogromny i niewybaczalny blad strategiczny. Niemcy staly sie zalezne od Rosji, ktora dostarczala bezposrednio przed rozpoczeciem wojny rosyjsko-ukrainskiej az 55% gazu, 50% wegla oraz 35% ropy naftowej. Wpadly wiec w pulapke, ktora byla zaleznosc energetyczna od wschodniej dyktatury. Nie jest latwo teraz uzyskac niezaleznosc od Rosji. Taka mala pozycja w handlu zagranicznym, mozna powiedziec – peanuts, jaka jest obrot gazu, stala sie pieta Achillesowa dla niemieckiej gospodarki i polityki. O ile dostawy ropy i wegla mozna po jakims czasie zastapic dostawami od innych panstw, to jednak najwiekszy problem powstal z gazem. Ten plynie ze Wschodu rurociagami, glownie Nord Stream 1. W dodatku gaz i wegiel to nie tylko zrodla energii, ale tez surowce przetworcze dla poteznego przemyslu chemicznego. Gigant BASF, najwieksze przedsiebiorstwo chemiczne swiata zatrzyma produkcje, gdy dostawy gazu dla niego zmniejsza sie o 50%. Firma ta ma znaczenie systemowe dla calego niemieckiego przemyslu. Bez gazu na przyklad nie moze ona produkowac amoniaku, ktory stanowi 70% calej niemieckiej produkcji tego srodka. Bylby to np. cios w produkcje nawozow.

Do tego wszystkiego swiatla pani kanclerz, ktora dbala glownie o utrzymanie swojej wladzy, zapoczatkowala rewolucje energetyczna, aby uzdrowic klimat niemiecki i swiatowy oraz wygrac nastepne wybory. Nastapilo pozbawione wszelkiego zdrowego rozsadku zamykanie elektrowni atomowych, kopalni i elektrowni wegla kamiennego oraz brunatnego, bez zapewnienia bezpieczenstwa energetycznego. Skonczyla ta pani fizyke, wiec nawet, gdyby miala choc troche pojecia o gospodarce, moglaby wziac kalkulator i policzyc, ile energii potrzebuje gospodarka a ile posiada. Nie byla madrzejsza od swiatlego Mao-tse-Tunga, ktory zainicjowal swoj morderczy dla gospodarki chinskiej „Wielki skok“. Kanclerzowa tez zrobila tez taki wielki skok i tez do tylu. Nie sluchala rad D.Trumpa o glupocie przedsiewziecia Nord Stream 2, grajac role obrazonej, mobilizowala UE przeciwko USA. Moze miala wtedy w glowie nowych sojusznikow - Rosje i Chiny? Na koniec zostaly juz tylko 3 elektrownie atomowe, ktore dostarczaja prad dla 10 milionow gospodarstw domowych, ale i one maja byc z ideologicznych powodow zamkniete w tym roku. Obecna koalicja nie zamierza ich bronic.

Jezeli SPD bedzie nadal zbyt pasywna w kwestii dostaw broni dla Ukrainy, moze dojsc do tarc w ramach obecnej koalicji. Na to tylko czeka nowy szef CDU Friedrich Merz, ktory moglby zostac kanclerzem. Mogloby to odbyc sie szybko, chadeccy ministrowie zastapiliby tych socjaldemokratycznych. Bylby to pierwszy szef panstwa po H.Kohlu z formaten i kwalifikacjami kanclerza. Merkel z jej „kwalifikacjami“ popelnila niestety zbyt duzo bledow, ktore zawazyly negatywnie na historii i pozycji Niemiec.

Juz po wojnie Rosji z Gruzja 2008 powinno nastapic przeorientowanie niemieckiej polityki gospodarczej. Najpozniej jednak po zajeciu Krymu w 2014, Niemcy powinne w szybkim tempie uniezaleznic sie od rosyjskich dostaw gazu. To byl juz ostatni dzwonek. Jednak interesy gospodarcze polaczone z glupota i naiwnoscia polityczna sprawily, ze Niemcy poglebialy uzaleznienie od rosyjskich surowcow energetycznych, glownie gazu. Kilka tygodni po zajeciu Krymu, firmy niemieckie i rosyjskie podpisaly umowe o budowie pipline Nord Stream 2, mimo ze istnial juz wylacznie dla Niemiec Nord Stream 1. Projekt ten byl nazywany prywatnym, mimo ze wiedziano jakie negatywne strategiczne znaczenie ma on dla Ukrainy i innych krajow postsocjalistycznych. C.Heusgen, wieloletni doradca Merkel ds bezpieczenstwa wyjasnil teraz, ze za prorosyjskimi projektami energetycznymi stali koalicjanci z SPD. Oni wprowadzali je do obrad rzadu. Tutaj dzialaly stare polaczenia Schrödera, Steinmeiera i innych z Putinem. Doradca ten wyjasnial, ze koalicjanic uzyskiwali porozumienie czyli consens w tej sprawie. Teraz Niemcy staly sie bezbronne energetycznie. Zamkniecie kurka gazowego byloby ogromnym ciosem w gospodarka niemiecka. Od Niemiec wymaga sie, aby zrezygnowaly z rosyjskiego gazu. Moze to tez nastapic tylko przymusowo, gdy rosyjski niedzwiedz rozjuszy sie i sam zakreci tenze kurek. Bez tego, Niemcy nie zrezygnuja same z gazu, gdyz groziloby to ogromna recesja i milionami bezrobotnych. Doprowadziloby to takze do destabilizacji gospodarki europejskiej. Wyjsciem jest teraz import gazu skroplonego LNG, ale nie ma dla niego terminali odbiorczych. Takich specjalnych portow nie budowano, a jak zaczynano (np. w Brunsbüttel), to niezastapiona organizacja ekologiczna Deutsche Umwelthilfe zaskarzyla do sadu cale przedsiewziecie z uwagi na zanieczyszczenie srodowiska naturalnego (szkodliwy fracking) i sadownie budowe wstrzymano. Teraz dopiero ruszy budowa tego terminalu i dodatkowo w Wilhemshaven, gdyz nowa koalicja poparla projekty. Mimo to, aktywisci ekologiczni protestuja nadal caly czas w tych miastach przeciwko przedsiewzieciu.

W nastepnej czesci przedstawie pulapki prawne wynikajace z umow Take-or-pay contract, zaleznosc energetyczna Ukrainy, cele i potencjany przebieg wojny rosyjsko-ukrainskiej.

Cdn