Szachy 1: Szachistki przeciwko szachistom – panie gromia panow

Kiedys wydawalo sie, ze gra w szachy to glownie meska domena. Kobiety nie mogly nalezec do stanu rycerskiego, a jak wiadomo do siedmiu glownych wymaganych umiejetnosci rycerskich nalezala gra w szachy, obok strzelania z luku, walki na miecze, jazdy konnej, lowiectwa, polowania, plywania oraz poetyki. Powoli na pola szachowych bitew zaczely wkraczac panie, ktore czesto gromily mezczyzn. Obecnie mamy duzo szchowych arcymistrzow obydwu plci, nadal jednak przewazaja mezczyzni. Rozgrywane sa oddzielnie mistrzostwa dla mezczyzn i kobiet na roznych poziomach, wlacznie z mistrzostwami swiata, kontynentow czy poszczegolnych krajow. Sa tez szachistki, ktore zawziecie startuja w turniejach meskich i sa wysoko kllasyfikowane tak jak znana szachistka wegierska Judith Polgar. O siostrach Polgar napisze artykul, gdyz jest to niesamowita historia. Teraz pokaze jednak w kilku filmach video, jak malo znana szachistka kanadyjska, piekna Alexandra Botez ogrywa calkiem niezlych szachistow w parku miejskim.

Zanim przedstawie urocza Alexandre Botez, wspomne troche o koszmarze i strachu mezczyzn w grze z kobietami. Tutaj od razu nasuwa mi sie nazwisko slynnej szachistki angielskiej pochodzenia czeskiego Very Menchik (Vera Mencikova), 1906-1944. Ta corka Angielki i Czecha, mieszkajaca od 15-roku zycia w Wielkiej Brytanii, zdobyla w 1927 w Londynie jako pierwsza kobieta tytula mistrzyni swiata kobiet. W walce o mistrzostwo wygrala 10 partii remisujac tylko jedna! Tytul ten obronila jeszcze szesciokrotnie i posiadala go az do jej smierci w 1944 roku. W latach 1927-1944 byla najsilniesza szachistka swiata. Jej trenerem byl wybitny arcymistrz wegierski Geza Maroczy.

Co ciekawe grala czesto w turniejach wraz z mezczyznami. I tutaj dala sie poznac jako pogromczyni wielu znanych szachistow, arcymistrzow, ktorych otwarcia i obrony maja stale miejsce w podrecznikach gry w szachy. Jej najwiekszy sukces w turniejach meskich mial miejsce w 1929 roku, w Ramsgate, gdzie podzielila drugie miejsce wraz z jednym z najsilnieszych szachistow tego okresu Akiba Rubinsteinem. Zwyciezyl wtedy z roznica tylko 0,5 punkta byly mistrz swiata Jose Raul Capablanca, (mistrz swiata w latach 1921-1927).

Tak mocno dawala lanie mezczyznom, ze nawet pewien znany austriacki szachista Albert Becker, wiedzac, ze V.Menchik bierze udzial w turnieju w Karlowych Varach w 1929, zaproponowal kpiarsko, aby utworzyc tzw. Klub Very Menchik. Do tego klubu mieliby wejsc wszyscy szachisci, ktorych pokona ta wtedy panujaca mistrzynia swiata kobiet w szachach. Ironia losu on sam zostal pierwszym czlonkiem tego klubu. Do pokonanych przez nia mistrzow-mezczyzn, a tym samym do tego slynnego klubu naleza m.in. Max Euwe (mistrz swiata 1935, pogromca Alexandra Alechina), Jacquees Mieses, Mir Sultan Khan (najlepszy wtedy szachista w Azji, poza ZSRR), Samuel Reshewsky, cudowne dziecko szachow, arcymistrz amerykanski polskiego pochodzenia czy Frederik Yates, wielokrotny mistrz Anglii.

Mysle, ze dostatecznie przedstawilem ogromny talent, sukcesy i slawe Very Menchik. Zrobilem to po to, aby pokazac jak kobieta szachistka wygrywala z meskimi mistrzami. Uwaza sie, ze jej osoba posluzyla prawdopodobnie jako pierwowzor dla genialnej, ale fikcyjnej postaci - szachistki Elizabeth „Beth” Harmon z niezwykle popularnego ostatnio filmu produkcji Netflix „Damengambit“/“Gambit krolowej“, w ktorym gra tez polski aktor Marcin Dorocinski. Zanim pojawila sie w filmie Elizabeth Harmon krolowala na prawde na swiecie wylacznie V.Menchik. Taka polska Elizabeth Harmon byla swietna polska arcymistrzyni Agnieszka Brustman, ktora przez wiele lat toczyla boje przeciwko faworyzowanym i popieranym organizacyjnie i materialnie szachistkom radzieckim.

Mezczyzni szachisci popadaja w zdenerwowanie, gdy graja przeciwko kobietom. Boja sie przegrac i narazic sie na kpiny kolegow. Z drugiej strony mlode ladne szachistki zawracaja w glowach mlodych szachistow. Tak bylo w naszym regionalnym klubie, na poziomie ligi okregowej. Kilka razy gralismy przeciwko pewnej druzynie, w ktorej graly dwie mlode ladne dziewczyny, siostry ze znanej szachowej rodziny. Moj mlody kolega, zostal pokonany dwa razy przez mlodsza 18-letnia siostre Kathrin. Nasz prezes klubu zartowal z niego mowiac, ze zauroczyla go. Nie wiem czy spowodowala to jej uroda, ale wiem na pewno, ze swietnie grala. Mi tez dostalo sie od niej jeden raz. Zagrala gambit krolewski, ktorego nie lubilem grac i stad niezbyt dobrze znalem - zle bronilem sie i przegralem. Mozna powiedziec, ze wszedlem tez do klubu mezczyzn pokonanych przez mloda szachistke Kathrin. Po porazce zainteresowalem sie mozliwosciami obrony w tym gambicie. Czekalem jakis czas, aby sie odegrac, Przygotowalem pewna malo znana obrone (tzw. kontrgambit Falkbeera) przeciwko gambitowi krolewskiemu, ktorym ona znow rozpoczela wtedy nasza druga partie i wygralem. Moglem potem spac spokojnie – moj meski honor szachisty zostal uratowany.

I tutaj docieramy do do mlodej utalentowanej kanadyjskiej szachistki, urodzonej w 1995 roku w Dallas w rodzinie emigrantow rumunskich - Alexandry Botez. Obecnie mieszka w Kanadzie, Vancouver. W turniejach zaczela grac od osmego roku zycia. Byla pieciokrotna mistrzynia Kanady w kategorii dziewczat. Zostala tez mistrzynia USA w kategorii dziewczat do 15 lat. Studiowala stosunki miedzynarodowe na Uniwersytecie w Stanford, ktore ukonczyla w 2017. Jest reprezentantka Kanady w druzynie kobiet. W wieku 15-tu lat zdobyla razem z reprezentacja Kanady medal na mistrzostwach swiata. Jako ze jej notowanie ELO wynosilo prawie 2100 punktow, FIDE przyznaalo jej tytul mistrza krajowego. Tutaj mloda kobieta przedstawia siebie i swoja dzialanosc:

https://www.youtube.com/watch?v=cylFdbgqkvQ

Prowadzi wraz z siostra Andrea (ELO duzo mniejsze 1600 pkt.) kanal na YouTube, gdzie w formie rozrywkowej popularyzuje szachy (Botez Twitch-Kanal). Czesto graja ze slluchaczami tanczac. Maja ponad 700 tysiecy fanow, ktorzy sledza jej programy. Ich videos byly wyswietlone ponad 30 milionow razy. Na ich kanale w YouTube maja az 200 tysiecy abonentow. Mozna powiedziec, ze zyja z rozrywki i z szachow. Najlepsi szachisci swiata w przeszlosci mieli ciagle finansowe problemy. Teraz tez nie jest im latwo. A nasze dwie dziewczyny, laczac szachy z rozrywkowymi programami w internecie buduja niezla fortune. Jej fani porownuja ja z bohaterka serialu „Gambit Krolowej“, ale daleko jej do umiejetnosci Very Menchik czy siostr Polgar. Jednak jest milo popatrzec, gdy sliczna Alexandra mloci szachistow dobrej klasy w grach blyskawicznych w parku miejskim. Partie sa na dobrym poziomie, gracze sa slabsi niz nasza szachistka, ale widac po ich zachowaniu, ze sa to stare wygi z klubow szachowych. Ich ELO ocenialbym na ca. 1600. Sa wprawieni w grze blyskawicznej z zegarami szachowymi a reka i glowa porusza sie u nich tez w blyskawicznym tempie. Chcieli wygrac przeciwko mlodej atrakcyjnie kobiecie, no i zawiedli sie...

Tutaj przedstawiam 2 videos, w ktorym pokonuje w szybkim tempie calkiem dobrych graczy. Tutaj pierwszy szachowy wyga odprawiony z kwitkiem:

https://www.youtube.com/watch?v=k3eEwYI6awM&list=RDCMUCAn8NrZ-J4CRfwodajqFYoQ&index=3

A tutaj dostalo sie drugiemu:

https://www.youtube.com/watch?v=mh9bZCKG-CM

A tutaj siostrzyczki graja przeciwko sobie. Oczywiscie mlodsza Andrea miala malo szans:

https://www.youtube.com/watch?v=6Catqs6_Ct4