Pluralizm mediów na Węgrzech, w Polsce i we Francji

Działające w Polsce media, należące do Discovery oraz KKR & Co. Inc., mają wartość wyłącznie jako antypisowskie i antyprawicowe.

W przestrzeni
publicznej w Polsce wiele jest pobożnych życzeń, a także złudzeń
i niedorzeczności dotyczących tego, co można zrobić z telewizją TVN
(z jej wszystkimi kanałami) oraz z mediami należącymi do Ringier Axel
Springer Polska. TVN należy w 100 proc. do amerykańskiej firmy
Discovery, Inc., którą rządzą Robert Miron i David M. Zaslav. Działające
w Polsce media spod znaku Ringier-Springer kontroluje z kolei (jako
największy udziałowiec – 47,6 proc.) amerykański fundusz inwestycyjny
KKR & Co. Inc. Nie interesują mnie w tym
momencie kwestie dekoncentracji czy repolonizacji mediów należących
do tych firm, tylko to, dlaczego są takie, jakie są.

Firma Discovery jest dobrze znana (działa od 1985 r.), natomiast amerykański fundusz inwestycyjny KKR &
Co. Inc. mniej, więc przyda się kilka informacji. Założyli go w 1976 r.
Jerome Kohlberg Jr. oraz jego kuzyni Henry Kravis, i George R. Roberts
(wszyscy wywodzą się z globalnego banku inwestycyjnego Bear Stearns). KKR &
Co. Inc. to globalna firma inwestycyjna, więc ma w portfelu mydło
i powidło: od energetyki, infrastruktury i nieruchomości po handel
detaliczny, kredyty, medycynę, kosmetyki i media.

W sierpniu
2019 r. fundusz kupił za 2,9 mld euro 43,54 proc. udziałów w koncernie
medialnym Axel Springer SE i stał się największym udziałowcem tej spółki
(obecnie ma już 47,6 proc. udziałów). I zamierza odkupić pozostałe
udziały, głównie od członków rodziny Springerów, a 42,6 proc. z nich
ma wdowa po Axelu - Fride Springer, 5 proc. wnuk Axel Sven Springer,
2,8 proc. prezes i dyrektor generalny Axel Springer SE Mathias Doepfner,
1 proc. wnuczka Ariane Melanie Springer i 0,9 proc. inni udziałowcy.

Axel
Springer SE i szwajcarska spółka Ringier AG mają po 50 proc. udziałów
w holdingu Ringier Axel Springer Media AG, do którego należy spółka
Ringier Axel Springer Polska, właściciel m.in. Onet.pl, „Faktu”,
„Newsweek Polska”, Business Insider, „Forbes”, Noizz, Ofeminin, Medonet,
Plejada, „Przegląd Sportowy”, „Auto Świat”, Verdykt, AGD lab, NK.pl,
VOD.pl, Zumi, skapiec.pl, Gratka.pl, sympatia.pl, jakdojade.pl,
Morizon.pl, Lendi.pl, Literia.pl.

Skoro sprawy własności
oraz kontroli zostały wyjaśnione, przejdźmy do wielkiego zdziwienia,
że amerykańscy właściciele są tacy sami jak rodzimi (gdy chodzi
o początki TVN) lub niemieccy (media Springera). A przecież USA
to najważniejszy sojusznik, zaś prezydent Donald Trump to wielki
przyjaciel Polski. Wielu ludzi w Polsce oczekiwało, że amerykańscy
właściciele zmienią profil stacji, portali i gazet, że przede wszystkim
w części informacyjnej, publicystycznej czy reporterskiej przestaną one
być „wściekle” antypisowskie czy szerzej antyprawicowe.

Zasadnicze
nieporozumienie i złudzenie polega na tym, że w tej części, która budzi
największe emocje kanały TVN oraz portale i gazety Ringier-Springer
(obecnie, bo wcześniej różnie bywało) mają wartość, przede wszystkim
handlową, tylko i wyłącznie jako antypisowskie i antyprawicowe. Te media
wychowały sobie i przywiązały do siebie widza, czytelnika i użytkownika
uważającego się za najlepszy możliwy model współczesnego obywatela
takiego kraju jak Polska, a w istocie będącego mieszanką leminga,
pretensjonalnego Europejczyka, pseudonowoczesnego postępowca, lewicowego
tolerancjonisty, pensjonarskiego światowca, progresywnego
koniunkturalisty, politpoprawnego oportunisty czy też antyklerykała.

Widz,
czytelnik i użytkownik to największy skarb mediów należących obecnie
do amerykańskich firm. Ten widz, czytelnik i użytkownik przekłada się
na wysokie udziały w tzw. komercyjnej grupie, czyli przekłada się
na reklamy, a zatem na pieniądze. Idealny odbiorca tych mediów
ma być mieszanką tego, co zostało wymienione w poprzednim akapicie, gdyż
ktoś taki ma dla nich i ich właścicieli największą wartość.
Z biznesowego punktu widzenia zmiana profilu stacji, portali, gazet
i serwisów jest praktycznie niemożliwa, niezależnie od tego, jacy będą
właściciele. Nawet gdyby inne ich medialne przedsięwzięcia, szczególnie
poza Polską, miały bardziej bądź mniej konserwatywny charakter. Zmiana
profilu mogłaby zająć lata i nie przynieść żadnego pozytywnego
efektu biznesowego.

W dającej się przewidzieć przyszłości profil
kanałów TVN oraz portali, gazet i serwisów spod znaku Ringier-Springer
się nie zmieni, niezależnie od tego, czy właściciel miałby lewicowe czy
prawicowe poglądy. Chyba że ten właściciel chciałby przeznaczyć miliardy
euro (dolarów) na pewien projekt ideowy, będący przeciwieństwem
dotychczasowego profilu, co jest oczywiście możliwe, ale bardzo mało
prawdopodobne. Na takie ekstrawagancje pozwala sobie właściwie tylko
miliarder George Soros, ale on jest opętany misją przerobienia całych
społeczeństw na postępowy nawóz historii.

Amerykańscy
właściciele kanałów TVN oraz portali, gazet i serwisów ani nie
prezentowali chęci realizowania jakiegoś wielkiego projektu ideowego,
ani nie wykazywali objawów opętania w stylu Sorosa. Uznali,
że tylko na takim widzu, czytelniku czy użytkowniku, jaki jest, mogą
zarobić, a wszelka zmiana byłaby biznesowo bardzo ryzykowna. Nie
ma w tym żadnych wielkich idei. Jest pragmatyzm, nawet gdy wielu może
się on bardzo nie podobać - ze względów moralnych, politycznych
czy estetycznych.

Nie ma żadnych przesłanek, by oczekiwać,
że w przekazie kanałów TVN oraz portali, gazet i serwisów
Ringier-Springer coś się zmieni, dopóki ich widz, czytelnik i użytkownik
„łyka” to, co jest i to „łykanie” przynosi dochody. Apelowanie
do amerykańskich właścicieli czy do samego prezydenta USA, że nie
powinni tolerować telewizji będącej tym, czego Donald Trump nie cierpi
we własnym kraju, jest stratą czasu. To nic nie da.

Nie
da się odwieść ambasadora USA (nawet gdyby nie była to Georgette
Mosbacher) od obrony amerykańskich firm działających w Polsce.
Niezależnie od tego jak bardzo niezgodny z preferencjami czy ideałami
obecnego prezydenta USA byłby profil działalności tych firm, szczególnie
tych medialnych. Zmiana mogłaby nastąpić tylko wtedy, gdyby
obecny profil biznesowo się nie opłacił. Co można oczywiście wspomagać
czy też inspirować różnymi sposobami, ale nie ma żadnej gwarancji,
że z sukcesem. Tym bardziej że trudno byłoby przekonać właścicieli
do inwestycji w mogący trwać wiele lat proces zmiany widza, czytelnika,
użytkownika czy jakiejś jego ewolucji. To byłoby drogie,
a skutek niepewny.

Jeśli media należące obecnie do amerykańskich
właścicieli łamią standardy, przepisy prawa, normy moralne czy warunki
koncesji, trzeba na to reagować. Reagować powinni też oczywiście
amerykańscy właściciele. Ale nie warto oczekiwać, że ktoś coś zrobi
z kanałami TVN (Discovery, Inc.) oraz portalami, gazetami serwisami
należącymi obecnie do KKR & Co. Inc., gdyż
wielu ludziom w Polsce ich profil oraz konkretne „kampanie wojenne”
bardzo się nie podobają lub wręcz wywołują odruch wymiotny. Innym
się podobają.

Rozwiązaniem jest przede wszystkim
tworzenie konkurencji, co najmniej tak samo atrakcyjnej i na podobnym
poziomie technicznym, co wymaga oczywiście dużych pieniędzy.
Ale można zacząć od niewielkich pieniędzy i inicjatyw takich jak
telewizja wPolsce.pl, portal wPolityce.pl czy tygodnik „Sieci”. Tylko
trzeba uporządkować przede wszystkim zarządzanie rynkiem reklamy, a tam
jest nawet gorzej niż na rynku mediów.

Odbiorcy działających w Polsce mediów należących do Discovery oraz KKR &
Co. Inc. istnieją i nie widać szans, żeby chcieli się zmienić.
I właśnie ci odbiorcy są ich kapitałem, czyli także kapitałem ich
właścicieli. Wielu może to drażnić, irytować czy nawet wściekać, ale
to niewiele zmienia. Są ludzie wybierający TVN, Onet, „Fakt” czy
„Newsweek Polska”, tak jak są wybierający Platformę Obywatelską. Trzeba
im przedstawić konkurencyjną ofertę, zamiast mieć złudzenia czy
oczekiwać czegoś, co jest niemożliwe. Co nie oznacza przymykania oczu
na „numery” łamiące standardy, zasady, wartości czy po prostu prawo.
I nie oznacza bezradności w kwestii monopolu.

Autor