Wakacje na Wyspie Ksiecia Edwarda - III

Przerozne sa zadziwiajace cuda techniki. Mnie wystarczy poziom trudnosci budowy takiego mostu jak The Confederation Bridge laczacego Wyspe Ksiecia Edwarda (PEI) z ladem stalym. Budowa byla bardzo skomplikowana i trwala bardzo krotko.

Wyspa polozona jest u wschodnich wybrzezy kanady w Zatoce Swietego Wawrzynca. Ma powierzcnie 5 660 kilometrow kwadratowych (wielkosc malego powiatu w Polsce)  i ciagnie sie przez 225 km. przy szerokosci 3-65 km.Zamieszkuje ja dzis okolo 150 tys. ludzi. Przez setki ksztaltowal sie wyspiarski sposob bycia, ktory mial swoje dobre i zle strony. Z czasem zaczal coraz bardziej  doskwierac problem komunikacji z ladem stalym. Cywilizowanym ludziom nie wystarczaly indianskie "canoes". Tak wiec, gdy w 1876 r. PEI dolaczyla do lewie utworzonej Konfedercji tworzacej pierwociny panstwa kanadyjskiego, wsrod ustalen znalazla sie obietnica, ze federalni beda pomagac w "utrzymaniu stalych srodkow komunikacji pomiedzy PEI i ladem stalym". Nie bylo to proste. Najpierw padl pomysl, by zrobic podmorski tunel. Technicznie bylo to mozliwe, choc trudne i kosztowne. Nawiasem mowiac, ciagle mam w glowie obraz londynskiego metra budowanego w czasie, gdy u nas powstancy styczniowi walczyli z Ruskimi. Tam Rewolucja Przemyslowa, u nas nahajka kozaka.

Pomysl zniknal i komunikacja odbywala sie statkami. Pasazerowie dostawali znzke jesli zima pomagali zalodze bosakami odpychac kry od burt statku. Od 1917 r. zaczal kursowac prom-parowiec opalany weglem noszacy nazwe "S.S.Prince Edward Island". Laczyl Borden-Carleton na Wyspie z Cape Tormentine na kontynencie. Taki stan rzeczy mial sie utrzymywac jeszcze przez 80 lat. Osttani prom nosil nazwe CN "Abigweit".

W 1957 r. powstal koncept budowy grobli z obu stron polaczonych w srodku mostem dlugosci 300 m. pozwalajacym na przeplyw stakow. To nie wypalilo. Natomiast zrealizowany zostal pomysl budowy mostu laczacego Wyspe z ladem w najwezszym miejscu ciesniny Northumberland Straight. W 1988 r przeprowadzono na Wyspie plebiscyt, w wyniku ktorego 60% populacji opowiedzialo sie z budowa mostu. Przeciwni byli ludzie skupieni w stowarzyszeniu "Przyjaciele Wyspy" skupiajacym kilkuset pracownikow linii promowej wraz  z rodzinami, rybacy i inni. Prace przygotowawcze trwaly w latach 1988-1992. Trzeba bylo zbadac przerozne czynniki, oczywiscie wlacznie z ochrona srodowiska naturalnego.

Budowa mostu o nazwie The Confederation Bridge trwla od X 1993 r. do XI 1996 r. Prace wykonalo iedzynarodowe kanadyjsko-francusko-holenderskie konsorcju noszace nazwe Strait Crossing Joint Venture. Calosc miala byc ukonczona do maja 1997 r., ale ukonczono ja wczesniej. W przedsiewzieciu wzielo udzial okolo 6 000 budowniczych:inzynierow, projektantow, robotnikow, naukowcow. 90% robotnikow pochodzilo z prowicji atlantyckich.Rzeczywisty koszt wyniosl $1 mld. Jednak wedlug umowy rzad ma placic po $41.9 mld. rocznie przez okres 35 lat, czyli wyjdzie okolo poltora miliarda dolarow. Budowniczowie zajmuja sie obsluga mostu.

Most ciagnie sie 12.9 km. Przy jego budowie nusiano uwzglednic caly szereg warunkow, ktore wszystkie trudno wymienic. Podam tylko, ze wzieto pod uwage zmeczenie kierowcow jadacych monotonna trasa przez okolo 10 minut. By zmniejszyc prawdopodobienstwo wypadkow  most jest garbaty i krzywy. Gora-dol-gora  i po luku.

Glowna gwiazda budowy byl statek HLV (Statek Ciezkiego Udzwigu) SVANEN". Przyholowano go z danii. Wazy 9 305 t., ma dlugosc 102 m., szerokosc 71.8 m., wysokosc dwoch wiez - 102 m. Udzwig- 8 200 t. Mniej efektowni byli dwaj inni robotnicy, pojazdy nazywane sankami zakupione w Holandii za $8 mln. kazdy. Pracusie nosily nazwy: "Turtle" i "Lobster" ("Zolw" i "Rak"), mialy udzwig 8 200 t. i pracowaly na ladzie w bazach przygotowawczych. Uzupelnialy je barki. Barka "Buzzard" sluzyla do zalewania betonu pod woda, zas barka "Betty L." poglebiajaca dziury pod slupy.  A do tego barki: "The Weeks 750 Barge" i "The Weeks 526 Barge".

Precyzyjne umieszczanie elemntow mostu bylo mozliwe dzieki geodezyjnej robocie 18 amerykanskich satelitow wojskowych pracujacych 20 km. nad ziemia.glowna strukture mostu stanowi 45 slupow oddzielonych od siebie srednio 250 m. Poza tymi, ktore znajduja sie tuz przy brzegach osadzone sa one po prostu na dnie wykorzystujac sile ciezkosci. Wolna przestrzen pod mostem ma srednio 28 m. wysokosci i 220 m. szerokosci, zas w miejscu przeznaczonym na przeplyw statkow wysokosc wynosi 49 m., a szerokosc 172 m. Wzdluz calego mostu ciagnie sie dziura o wymiarach 2m.X2 m., przez ktora biegna rozne instalacje.

Zywotnosc mostu przewidziana jest na 100 lat.