Ptaki zawrocily

Zawracanie ptakow lecacych na wiosne z cieplych krajow na polnoc jest zjawiskiem bardzo rzadkim. W tym roku sie to jednak zdarzylo. Na poczatku kwietnia nastapil w niektorych regionach Kanady atak zimy. Takze w Ontario,gdzie mieszkam. Bylo zimno i zaczal padac snieg. Kilka dni pd rzad. Ktorejs nocy napadalo w szybkim tempie 30 cm. sniegu, co nawet zima jest rzadko spotykanym uderzeniem. Ptactwo kierowane swoimi zmyslami dostrzeglo te niekorzystna dla sibie okolicznosc i zawrocilo w kierunku rejonow gdzie sie wygrzewalo w czasie naszej zimy. Najsilniejsze dowody tej anomalii dotycza gesi snieznych zyjacych na polnocy kontynentu amerykanskiego.

 Najpierw obserwatorzy w amerykanskim stanie Arkansas  (Cache River National Wildlife Refuge) zarejestrowali przelot stad gesi na polnoc. Potwierdzili to obserwatorzy z Illinois, stanu polozonego na polnoc od Arkansas. Wygladalo na to, ze wszystko jest w porzadlu. Jednak kilka dni pozniej badacze z Nebraski i Poludniowej Dakoty zaobserwowali powrot ptasich stad.

Trzeba wiedziec, ze setki milionow ptakow Ameryki Polnocnej dokonuje corocznie dwie migracje. Najpierw, wiosna,  z poludnia na polnoc, a jesienia, z polnocy na poludnie. Z 650 ptasich gatunkow tak lata polowa. Wieksze ptaki, np. orly czy bociany leca blizej, do poludniowych stanow USA. Ges sniezna tez do nich nalezy. Mniejsze ptaki leca do Ameryki Centralnej i Ameryki Poludniowej. Lot trwa kilka dni z przerwami. Najbardziej znanymi przystankami sa Point Pelee w Ontario i Florida Keys.

Powstaje pytanie dlaczego ptactwo nie pozostaje na stale w cieplych krajach. Po co sobie zadawac trud ryzykowania dwukrotnego  lotu na dystansie kilku tysiecy kilometrow? Okolo 1 miliona ptakow ginie, glownie na skutek dzialania farm wietrznych produkujacych energie elektryczna, uderzen w wieze i kable, takze w oswietlone budynki i lotniska (male ptaki leca noca, duze-za dnia). Otoz na poludniu nie ma wystarczajacej ilosci zywnosci oraz dobrych miejsc na zakladanie gniazd. Na Polnocy wystarczy zywnosci na odchodowanie miotu 4-6 pisklat, podczas gdy na Poludniu tylko 2-3 (u tych samych gatunkow ptakow).

Od tysiecy lat dziala mechanizm genetyczny sklanaiajcy do migracji. Nawet ptaki, ktore nigdy jeszcze nie migrowaly, gdy przychodzi czas, wiedza co do nich nalezy. Robia to nawet rekordzisci, czyli niezbyt duze ptaki szlamniki zwyczajne z Alaski wyrozniajace sie cienkimi, dlugimi dziobami. Ptaszki te za jednym zamachem przelatuja  w osiem dni ponad 11 000 km.  na Nowa Zelandie. Z powrotem jest latwiej, gdyz pozwalaja sobie na jeden przystanek na Morzu Zoltym. Lot odbywa sie na wysokosci 7 km. 

Ten fenomen wyczynowy polega na tym, ze szlamniki wylatuja z nadwaga. Po drodze spalaja tluszcz i nastepnie bialka z miesni. Ich zoladki sie kurcza, a serca powiekszaja o 33%.

Malo tego, sa ptaki, ktore migrujac, przelatuja nawet 18 000 km., tyle, ze robia to z przerwami.

Gesi sniezne oczywiscie powroca. Tyle, ze bedzie juz za pozno na zakladanie gniazd, rodzenie malych i ich odchowywanie. A po drodze przez Stany Zjednoczone i Kanade, wiel tysiecy zostanie odstrzelonych przez mysliwych w ramach sezonu lowieckiego. Biorac to pod uwage, kilkadziesiat tysiecy gesi zawracajac, przedluzylo swoje zycie o kilka dni, a moze tygodni.

Tym razem groza globalnego ocieplenia dotarla do ptakow.

Videos#3 i 4, pokazuja migrowanie szlamnikow. Videos#5 i 6 - migrowanie snieznej gesi.