Karanie Niemiec (IV) - (Reparacje wojenne)
Odszkodowania wojenne nie sa zadnym kuriozum, to normalnosc po zakonczonej wojnie. Francja po klesce 1871 r. splacila zwycieskim Niemcom ciezkie pieniadze w ciagu 3 lat. Po II wojnie swiatowej:Wlochy, Rumunia, Bulgaria i Finlandia splacily nalezne reparacje. Zobaczmy jak Niemcy traktowali swoje zobowiazania reparacyjne. Czeka nas szok!
Zawarty z Niemcami rozejm w dniu 11 XI 1918 r. w sposob oczywisty oznaczal, ze nadszedl czas ukarania Niemiec oraz nalozenia na nie zobowiazan splaty odszkodowan wojennych. Takie byly reguly gry znane Niemcom. Wszak kilka miesiecy wczesniej dwukrotnie znalazly sie po drugiej stronie, czyli bioracej. W dniu 3 III 1918 r. wraz z Austria, Bulgaria i Turcja zawarly w Brzesciu Litewskim pokoj z Rosja Radziecka. Wedlug jego postanowien Rosja stracila: Krolestwo Polskie, Litwe, Lotwe, Estonie, Zachodnia Bialorus, Finlandie z Wyspami Alandzkimi, okregi Karsu, Ardahanu i Batumi (Zakaukazie). A do tego pokazne sumy w zlocie. Zaraz potem, Niemcy wraz z Wegrami, Turcja, Austria i Bulgaria przygniotly Rumunie i na zasadzie postanowien pokoju w Bukareszcie (7 V 1918) wziely co chcialy. Na przyklad Niemcy wypozyczyly sobie zaglebie naftowe na 90 lat. Jasne wiec bylo, ze odszkodowania musza nastapic, ustalic tylko nalezy jak duze, komu i w jakim terminie.
Czesc VIII Traktatu Wersalskiego poswiecona zostala wlasnie odszkodowaniom wojennym. Art.231 glosil: "Rzady sprzymierzone i stowarzyszone oswiadczaja, zas Niemcy przyznaja, ze Niemcy i ich sprzymierzency, jako sprawcy, sa odpowiedzialni za wszystkie szkody i straty poniesione przez Rzady sprzymierzone i stowarzyszone oraz przez ich obywateli na skutek wojny, ktora zostala im narzucona przez napasc ze strony Niemiec i ich sprzymierzencow". Zas Art.232 jeszcze podkreslil "szkody wyrzadzone ludnosci cywilnej, jak rowniez jej majatkowi".
Sytuacja rozliczen finansowych pomiedzy potegami byla dosc skomplikowana. W najlepszej sytuacji byly Stany Zjednoczone, ktore pozyczyly Francji $4 miliardy i Zjednoczonemu Krolestwu $4.7 mld. W najgorszej sytuacji byla Francja, ktora do tego zapozyczyla sie u Anglii na $3 mld. Ale to nie wszystko, bo bylo jeszcze gorzej - otoz Anglia i Francja udzielily duzych pozyczek Rosji, ktora jako Radziecka, odmowila splat. Zas Wlochy i Rumunia, ktore tez dostaly pozyczki, nie byly w stanie ich splacic. Krotko mowiac, potrzebujacych bylo duzo, a mozna bylo liczyc tylko na Niemcy. Na ich barki to spadlo. Calkiem slusznie premier UK, D.Lloyd George stwiedzil, ze przez dwa pokolenia Niemcy beda niewolnikami Aliantow.
Najbardziej zniszczona byla Belgia oraz polnocna Francja (10 000 mil kwadratowych). We Francji w wyniku dzialan wojennych zniszczeniu uleglo 250 000 budynkow, w tym 1 500 kosciolow.Byla pelna zgoda na to, ze nalezy zaczac od rekompensaty za zniszczenia materialne dla tych krajow. Na drugim miejscu beda inne odszkodowania, np. ponoszenie kosztow rent i emerytur. I jednym i drugim Niemcy oblozono.
Art.232 dotyczyl Belgii. Niemcy za pogwalcenie Traktatu z 1839 r. zostaly zobowiazane do odbudowy io restytucji. Nalozono na nie obowiazek "zwrotu wszystkich sum, jakie Belgia pozyczyla od Rzadow sprzymierzonych i stowarzyszonych az do 11 II 1918 r., lacznie z 5% od tych sum w stosunku rocznym. Wysokosc tych sum zostanie okreslona przez Komisje Odszkodowan i Rzad Niemiecki zobowiazuje sie dokonac natychmiast odpowiedniej emisji specjalnych bonow na okaziciela, platnych w zlotych markach 1 maja 1926 r. lub tez wedlug uznania Rzadu Niemieckiego, 1 maja kazdego roku przed 1926 r."
Art.233 stanowil, ze zostanie utworzona miedzysprzymierzencza "Komisja Odszkodowan", ktora zbierze wszystkie roszczenia i poda je Rzadowi Niemieckiemu w dniu 1 maja 1921 r. "Komisja ustali wielkosc wyplat, ustalajac ich terminy oraz sposob splacania przez Niemcy dlugu w okresie 30 lat, poczynajac od 1 maja 1921 r.. W razie jednak, gdyby w ciagu tego okresu Niemcy nie dopelnily splaty dlugu, przeniesienie nieuregulowanego salda bedzie moglo byc przeniesione na lata nastepne, wedlug uznania Komisji lub tez bedzie mogla byc przedmiotem oddzielnego postepowania na warunkach okreslonychy przez Rzady sprzymierzone i stowarzyszone, ktore beda dzialaly stosownie do przepisow przewidzianych w niniejszej czesci tego Traktatu".
Art.234 ustalal, ze co jakis czas beda badane zasoby i zdolnosci platnicze Niemiec, a Art. 235 nakazywal Niemcom wyplate zaliczki o lacznej wartosci 20 mld. marek w zlocie (zloto, okrety, towary., itd.) Dzieki niej pokryte mialy byc koszty wojsk okupacyjunych w latach 1919-1920 oraz 4 miesiecy 1921 r.
Wedlug Art.237 ustali sie proporcje wyplat dla wszystkich panstw sprzymierzonych i stowarzyszonych oparte "na slusznosci i na prawach kazdego".
Poczatkowo szlo nawet niezle. Alianci konfiskowali co nalezy i korzystali. Na przyklad zabrano Niemcom najwieksze statki, by sluzyly transportowi wegla z Niemiec do Francji, Belgii i Wloch. Optymistycznie wygladaly szczegolowe wyliczenia ile koni, krow, owiec i koz maja dostarczyc Niemcy Francji i Belgii w okreslonych terminach.
Konferencja Wersalska trwala dosc dlugo i malala zacietosc spoleczenstw, przede wszystkim angielskiego i amerykanskiego. Zal im bylo glodujacego spoleczenstwa niemieckiego. Nie tylko liberalna prasa, ale nawet wojskowi przywolywali glodujace dzieci niemieckie. Skorzystalo na tym panstwo niemieckie.
Wbrew zapowiedziom, finalna suma odszkodowan nie zostala ustalona. Poczatkowo Alianci pod naciskiem opinii publicznej swoich krajow podawali gigantyczne sumy reparacyjne. Wedlug Francuzow powinno to byc $220 mld., wedlug Anglikow - $120 mld. Z czasem okazywalo sie to nierealistyczne, wojska alianckie wracaly do domu i Niemcy bezczelnieli. Francuzi obnizyli sume do $40 mld., a Anglicy do $47 mld. Uczestniczacy w Konferencji brytyjski ekonomista M.Keynes ocenil zdolnosc splacenia odszkodowan przez Niemcy na $10 mld. W koncu Komisja Czterech Mocarstw ustalila, ze maja byc 34 mld. dolarow. Niemcy zgodzili sie na $25 mld, ktora to suma zmalala w wyniku roznych kombinacji do $7 mld. Tyle, ze to jeszcze nie koniec. Sa rozne wyliczenia. Wedlug jednego ze zrodel, Niemcy zaplacily reparacje wielkosci 36 mld. marek w zlocie. Pieniadze te uzyskaly dzieki pozyczkom wynoszacym 33 mld. marek w zlocie. To tez jeszcze nie koniec, otoz te pozyczki zostaly splacone tylko czesciowo.
Dla mnie najbardziej wiarygodny jest W.Churchill, ktory w w obradach bral udzial. W pierwszym tomie swojego dziela na temat II wojny swiatowej ("The Gathering Storm", Houghton Mifflin Company, Boston 1946, str.9) premier UK podal, ze w ciagu kilku lat Alianci przejeli od Niemcow 100 mln. funtow szterlingow. Jednoczesnie udzielili Niemcom 1.5 mld. frankow pozyczek. Amerykanie odzyskali w latach 1926-1929 okolo 20% udzielonych pozyczek. Anglia tez sie zalapala. Udzielila pozyczki na wysoki procent w wysokosci 200 mln. funtow szterlingow, a odzyskala tylko 100 mln., czesciowo dzieki przejeciu kapitalu Niemiec z bankow. I tak to skonkludowal: "Historia oceni te wszystkie transakcje jako szalone". Krotko mowiac, dzieki temu szalenstwu Niemcom udalo sie uniknac sprawiedliwosci.
dr Edward Soltys
- Tymczasowy - blog
- Zaloguj się, by odpowiadać
2 komentarze
1. https://youtu.be/74-HkCRozls
https://youtu.be/74-HkCRozls
2. der Dziennik
Windykacja reparacji. Nawet Wielkiej Brytanii i Francji nie udało się wymusić na Niemczech wypłaty odszkodowań wojennych
wypłaty odszkodowań wojennych. "Rzeczypospolitej przysługują wobec RFN
roszczenia odszkodowawcze, a
twierdzenie, że roszczenia te wygasły lub uległy przedawnieniu, jest
nieuzasadnione" – brzmi końcowy wniosek dokumentu przygotowanego przez
Biuro Analiz Sejmowych na zlecenie posła PiS Arkadiusza Mularczyka.
Maryla
------------------------------------------------------
Stowarzyszenie Blogmedia24.pl