Norymberga - miejsce parteitagow

A.Hitler po dojsciu do wladzy dzialal z bardzo duzym rozmachem. Dotyczy to takze partyjnych spedow nazywanych kongresami. Na ich miejsce wybral stare miasto Norymberge. W calosci zachowalo ono sredniowieczna Starowke wlacznie z murami obronnymi, a w niej zamek Kaiserburg, bedacy kiedys siedziba wladcow Swietego Cesarstwa Rzymskiego. Od XV wieku do 1806 r. nosilo ono nazwe Cesarstwa Rzymskiego Narodu Niemieckiego. Po zajeciu Austrii kazal przeniesc z Wiednia do Norymbergi reglia cesarstwa pochodzace jeszcze z czasow panowania Karolingow. Mowilo sie o Norymberdze jako najbardziej niemieckim z miast niemieckich.

W Norymberdze (450 tys. ludnosci) odbylo sie 6 kongresow partyjnych (1933-1938). Trwaly one okolo tygodnia. Kongres w 1934 r. zostal utrwalony w wybitnym filmie Leni Riefenstahl pt. Triumf Woli (zalaczam go w video nr 1). Zjazd w 1939 r. mial nosic nazwe Kongresu Pokoju. Zostal w ostatniej chwili odwolany.

Tereny na ktorych odbywaly sie Kongresy Partii Rzeszy  (Reichsparteitagsgelande) znajdowaly sie w pd.-wsch. czesci Norymbergi. Byl to kompleks obiektow zajmujacych 11 km. kwadratowych. Caly uklad mozna sobie zobaczyc na zalaczonym pod spodem video nr 3.

Pierwszy obiekt, Ehrenhalle, nie zapowiadal, co bedzie zbudowane pozniej. Byl to pomnik ku czci zolnierzy z Norymbergi poleglych w I wojnie swiatowej. NSDP dolaczylo do tych bohaterow osobnikow, ktorych nazywala meczennikami. Szlo o 16 zabitych towarzyszy partyjnych w czasie puczu faszystowskiego w Monachium w dniu 9 XI 1923 r.  Czterech policjantow, ktorzy stracili zycie w walce z zamachowcami nie uczczono. Sam Hitler przy tej okazji zostal ranny i aresztowany. Za zdrade dostal wyrok 5 lat wiezienia, z ktorych odsiedzial 9 miesiecy piszac 'Mein Kampf".

Tuz obok znajdowala sie stosunkowo nowa Luitpoldhalle (hala wystawowa). zburzono ja i na jej miejscu wzniesiono wiekszy obiekt o podstawie 180x50 m. Umieszcono w niej najwieksze w Niemczech organy i zamontowano 76 glosnikow oraz 42 reflektory. Hala miala pojemnosc 16 000 miejsc. W porownaniu z innymi obiektami wybudowanymi w okolicy, mozna by powiedziec, ze byla to sala kameralna. Odbywaly sie w niej zjazdy czysto partyjne.

Do Ehrenhalle "dolaczono" Luitpoldarene - duzy obieky mogacy pomiescic 150 tys. ludzi. Od Ehrenhalle szla granitowa droga dlugosci 240 m. Konczyla sie na gigantycznej trybunie glownej mogacej pomiescic 500 dygnitarzy. Po bokach Ehrentribune staly dwa zlote lwy o wysokosci 6 m.

Inny obiekt znajdujacy sie tuz przy Wielkiej Drodze, a jednoczesnie nad wielkim Stawem nosil nazwe Kongresshalle. Hala miala pomiescic 50 000 ludzi. byla polozona na planie litery "U". Wzorem bylo rzymskie Kolosseum. Wysokosc 39 m., srednica - 250 m. Budowa  nie zostala zakonczona. Brak jest dachu.Obiekt zachowal sie do dzis.

Luitpoldarena byla zakonczeniem Grosse Strasse dlugiej na 2 km. i szerokiej na 40 m. Wylozona byla granitowymi plytami.Na drugim koncu znajdowalo sie Marzfeld (Pole Marsowe) o rozmiarach 955x610 m. Wzorowano sie na atenskim Panathenaic Stadium. Mialo miec trybuny na 160 000 miejsc. wokolo zaplanowano 24 granitowych wiez, z ktorych ukonczono 11.

Za Marzfeld znajdowal sie oboz (Zeltlager), w ktorym goscili: wojsko, SS,SA i Hitler Jugend. Po wybuchu wojny w obozie umieszczono 30 tys. jencow wojennych. SS mialo jeszcze inne koszary (SS-Kaserne), ktore znajdowaly sie blisko Luitpoldarena. Duzy kompleks budynkow z czerwonej cegly. Budowe zakonczono w 1939 r. Jakos nie zostaly zbombardowane i po wojnie przydaly sie U.S. Army. Amerykanie przebywali tam do 1992 r.

No i na koniec pozostala waga zupelnie ciezka, czyli stadion o nazwie Zeppelinfeld. Odbywaly sie tam spedy na 300 000 uczestnikow. Na calym obwodzie znajdowaly sie solidne budynki kamienne wcale nie wygladajace na kibelki, ktorymi w istocie byly. Na dachu kazdego z 34 budyneczkow umieszcono gigantyczne maszty z flagami. Po szesc na kazdym dachu.

Wokolo Zeppelinfeld zamontowano 150 reflektorow przeciwlotniczych. We wlasciwym momencie, snopy swiatel tworzyly Katedre Swiatla. Na plycie stadionu mogli paradowac nie tylko ludzie (przede wszystkim wojsko), ale takze jezdzic czolgi. Bywaly tez pokazy sprawnosci dziala przeciwlotniczego 88 mm, zwanego Acht komma Acht. bylo tez uzywane jako dzialo przeciwpancerne, jakkolwiek wiesci o jego takim wlasnie uzyciu  przez Afrika Korps byly prawdziwe, ale przesadzone. Mniej wiecej w tym samym miejscu  splonal amerykanski "Sherman", ktory nie wiadomo po co wjechal na tak otwarta przestrzen w czasie zdobywania Norymbergi.

Zaprojektowano tez stadion gigant o nazwie Deutsches Stadium, ktory mial byc ukonczony w 1945 r. Mial miec ksztalt podkowy o 800 m. dlugosci, 450 m. szerokosci i 100 m. wysokosci. Akurat na 400 tys. ludzi. Wzorem byl atenski Panathenaic Stadium.

Wiekszosc obiektow byla projektowana przez arcitekta Alberta Speera, z ktorym Hitler trzymal sztame. Czesto cichcem przemykal w Berlinie do jego biu, gdzie sobie kombinowal przy projektowaniu gigantycznych obiektow nie tylko w Norymberdze, ale i w samym Berlinie. Uwazal sie za uzdolnionego malarza i architekta. Mozna uznac, ze wklad Hitlera w projektowanie Reichsparteitagsgelande byl duzy.

Samo miejsce, tlumy ludzi, przemarsze wojska, liczne flagi, pochodnie, muzyka i gra swiatel wytwarzaly bardzo emocjonalna atmosfere. Na jednym z takich zjazdow byl sluzbowo pulkownik polskiego wywiadu. Mimo profesjonalnego dystansu nie mogl powstrzymac lez plynacych mu z oczu. A co dopiero mowic o odpornosci mlodych ludzi, Niemcow? W duzych spedach uczestniczylo okolo 50 000 chlopcow i dziewczat z calych Niemiec. Dwa tysiace najbardziej oddanych uczestniczylo w "Marszu Adolfa Hitlera", czyli piechota kilkaset kilometrow do Norymbergi.

W dniu 2 I 1945 r. Norymberga zostala zbombardowana; 90% miasta zostalo zniszczone. Twierdzi sie, ze tylko Drezno zostalo bardziej zniszczone. Myslalem, ze moze Hamburg albo Berlin.Ocalal jednak duzy, masywny kompleks budynkow Palacu Sprawiedliwosci. Znajac symboliczne znaczenie Norymbergi dla hitlerowskich Niemiec, Alianci wybrali ten Palac na miejsce Trybunalu, ktory osadzil niemieckich zbrodniarzy.

Kilka dni po zdobyciu miasta Amerykanie zwolali horde dziennikarzy i na ich oczach wysadzili ogromna swastyke gorujaca nad Zeppenfeld. Pokazuje to nizej zalaczone video nr 4. Nie musieli ogladac calej reszty. Miasto zostalo opanowane przez bylych wiezniow przymusowych, takze Polakow. Bano sie ich jak Ruskich. To towarzystwo rabowalo wszystko co pod reka i gwalcilo. Amerykanskie wladze wojskowe uczynily z dwustu tramwajarzy tymczasowa sluzbe policyjna. Kropla w morzu. Rabowal kto mogl. Kobiety niemieckie, dzieci i starcy, bo reszta byla na froncie, w niewoli lub PRZEDE WSZYSTKIM zabita. Z olbrzymiego magazynu win polozonego w centrum Norymbergi, niemieccy chlopcy wytaczali beczki wina.Kto mogl, pil na umor. Nawet do konca, czyli na smierc.

A GI's przeszukiwali ruiny pieknego niegdys miasta. W podziemnej fabryce czolgow (znanej Aliantom) oraz 18 duzych schroniskach podziemnych dogorywaly tysiace zolnierzy niemieckich. Tuz w sasiedztwie licznych trupow.