Do 85 kresowych miejscowości rozsianych na terenach województw:
lwowskiego, stanisławowskiego, wołyńskiego i tarnopolskiego wyruszyło
532 wolontariuszy. Do 18 lipca będą pracować przy porządkowaniu i
odnawianiu mogił Polaków. Uczestnikami akcji są młodzi ludzie, uczniowie
z dolnośląskich szkół oraz ich nauczyciele i opiekunowie, którzy
wywodzą się z rodzin kresowych. Swój wakacyjny wypoczynek poświęcają,
aby pracować na rzecz pielęgnowania historycznej pamięci swoich
przodków.

Jak powiedział NaszemuDziennikowi.pl Artur Sułkowski z Młodzieżowej Rady
Kresowej, lider Akcji „Mogiłę pradziada ocal od zapomnienia”, poprzez
zaangażowanie młodzieży na przestrzeni pięciu ostatnich lat udało się w
mniejszym lub większym stopniu uporządkować, a często też przeprowadzić
renowację około stu kresowych nekropolii.

– To ogromnie ważne, bo w wielu wypadkach nekropolie te poszłyby w
zapomnienie. Polacy, którzy kiedyś opiekowali się tymi grobami, powoli
niestety odchodzą, a wraz z nimi pamięć o tych miejscach. Dzięki naszej
akcji miejsca i ludzie, którzy tworzyli kiedyś historię Kresów,
pozostają, a świadectwem tego, że wciąż żyją w naszej pamięci, są
zadbane groby – podkreśla Artur Sułkowski.

Dotychczas udało się uratować m.in. cmentarze w Berdyczowie,
Bohorodyczynie, Drohobyczu, Lubarze, Tuligłowach i Żytomierzu. Obok prac
porządkowych i renowacyjnych na cmentarzach i wokół nich młodzież ma za
zadanie również sporządzenie dokumentacji blisko 200 kresowych
cmentarzy. W ten sposób powstanie baza pamięci, w której docelowo ma się
znaleźć większość zapomnianych kresowych cmentarzy.

Obok porządkowania kresowych nekropolii młodzież, która będzie w tym
czasie mieszkać u rodzin z polskimi korzeniami, chce także pomóc tym
ludziom, których sytuacja materialna jest często nie do
pozazdroszczenia. Dlatego zabrała ze sobą paczki m.in. z żywnością i
odzieżą.

– To obopólna korzyść, bowiem Polacy, którzy pozostali na Kresach, mają
możliwość porozmawiania z młodzieżą w języku polskim, z kolei nasza
młodzież obcuje ze świadkami historii, poznając ich losy, a jednocześnie
wyrabia w sobie poczucie odpowiedzialności za dziedzictwo pozostawione
na Kresach – uważa Artur Sułkowski. Przyjacielem i osobą wspierającą
akcję jest pochodzący z Wileńszczyzny ks. kard. Henryk Gulbinowicz.

Mariusz Kamieniecki

– Trudno jest porównywać wydarzenia, gdzie w grę wchodzi martyrologia i
ofiary liczy się nie w dziesiątkach lecz w dziesiątkach tysięcy, a skala
tego była potworna. Należy pamiętać, że 11 lipca 1943 roku to jest data
umowna. Wtedy to nastąpiło nasilenie eskalacji terroru. Eksterminacja
zaczęła się już jesienią 1942 r. i trwała do początku lat 50., czyli
bardzo długo. Natomiast tego szczególnego dnia UPA, czyli organizacja
nazistowska, bo ich pion polityczny wchodził w skład międzynarodówki
faszystowskiej, i to już przed wojną, ustaliła, że ten dzień będzie
wyjątkowo krwawy dla Polaków. To było jednoczesne uderzenie w bardzo
wielu miejscach. Jednorazowe zbrodnie pochłaniały kilkaset, czasami
jeszcze więcej ofiar. Krwawa Niedziela nie jest wydarzeniem wyjątkowym i
jedynym w swoim rodzaju. Pamiętamy o niej dlatego, że cechuje ją
olbrzymia skala zbrodni popełnionych jednego dnia. Po tym dniu w wielu
miejscowościach te zbrodnie dalej trwały.
Jak długo?

– Na ziemiach Polski Ludowej do początku lat 50. To samo działo się na
terenach zabranych nam przez Stalina i oddanych komunistycznej Ukrainie,
której spadkobiercą jest dzisiejsza Republika Ukraińska. Wszędzie tam,
gdzie można było spotkać jednostki i patrole UPA, dokonywano zbrodni.
Nie mówi się o tym, ale zbrodnia wołyńska jest także pasmem zbrodni
wcześniejszych.

– Dokładnie tak. W 1918 r., gdy powstawała II Rzeczpospolita, także
mieliśmy do czynienia ze zbrodniami ludobójstwa ze strony ukraińskiej,
które zostały zapomniane. Z kolei 17 września 1939 r., a nawet do dwóch
dni wcześniej, bojówki sowieckie, które tworzyli także ukraińscy
zbolszewizowani bandyci wykorzystywali wydarzenia na Kresach do
mordowania Polaków. Wtedy także zginęło kilkadziesiąt tysięcy ofiar.
Wreszcie 22 czerwca 1941 r. Ukraińcy razem z Niemcami weszli na
terytorium województwa lwowskiego. Tam dokonywali eksterminacji wspólnie
z Niemcami.
Dlaczego ta część polskiej martyrologii jest znana najmniej?

– Państwo polskie traktuje ten temat tak, jakby chciało Wołyń wyprzeć z
naszej świadomości. Jest lansowana polityka przyjaźni i w związku z tym
zbrodniarzom się odpuszcza. Wyobraźmy sobie taką samą politykę wobec
nazistów niemieckich. Jest to nie do przyjęcia i nie do pomyślenia. W
przypadku Wołynia mamy z tym do czynienia. To jest nasza tragedia, że
ekipy rządowe się zmieniają, natomiast polityka historyczna w tym
zakresie, zmienia się niewiele albo nie bardzo.
Niemcy oficjalnie przeprosili za zbrodnie III Rzeszy oraz odcięli się od
nich. Dlaczego tego samego nie robią Ukraińcy?

– Nie robią, bo się obawiają konsekwencji. Uważają także, że to oni są
ofiarami. Niektórzy politycy ukraińscy są na tyle bezczelni, że mówią:
„a dowody macie?”. Tym samym śmieją się nam w twarz. Polska po roku 1989
nie zamknęła żadnego śledztwa w sprawie zbrodni dokonanych przez
Ukraińców. W ciągu ostatnich 25 lat nie postawiono żadnego oskarżenia,
nie wskazano sprawców, a w niektórych przypadkach można było ująć
sprawców i ich osądzić. To nie jest tak, że nie mamy danych i
informacji. Świadomie i celowo robi się to, aby śledztwa przedłużać w
nieskończoność, a następnie umarzać z powodu śmierci sprawców. Gdyby
była bardzo ostra polityka w tym zakresie, niezależna od polityki
bieżącej, to być może dużą część tych zbrodni można byłoby na tyle
ujawnić i ukarać sprawców, że to by wreszcie do Ukraińców dotarło.
W dniu wizyty Bronisława Komorowskiego w ukraińskim parlamencie Ukraińcy
uznali członków UPA za „bojowników o wolność” i nadali im szczególne
przywileje. Prezydent nie protestował. Interesy są ważniejsze niż honor?

– Prezydent Bronisław Komorowski jest szczególnym przypadkiem, który
zapisze się najgorzej w naszej historii. Nawet na tle tego, co robił
Lech Wałęsa, będzie to traktowane zupełnie inaczej i to jeszcze gorzej.
Wałęsie się dużo wybacza, bo się go traktuje jako prostego człowieka,
który ma proste podejście do wszystkiego i dał się manipulować.
Komorowski jest jednak człowiekiem, za którym ktoś i coś stoi. To nie
jest jego własna działalność i polityka. To widać jak na dłoni.
I w tę politykę wpisuje się udział w uroczystościach na cześć płk.
Clausa von Stauffenberga?

– Jego wystąpienia w obronie Clausa von Stauffenberga, pokazywanie jako
bohatera II wojny światowej, porównywanie tego, co robiła mizerna
opozycja niemiecka, do działań Armii Krajowej, to jest skandal! To jest
człowiek, który działa przeciwko nam. Jest pozbawiony godności i honoru.
Von Stauffenberg był obrońcą tego, co na Niemcy zdobyli na Wschodzie.
On chciał zgładzić Hitlera, aby dogadać się z Zachodem. Co do Polaków i
Żydów jego polityka nie różniła się od tej prowadzonej przez Hitlera. To
była polityka ludobójcza. Polacy dalej byliby traktowani jako
podludzie, a Żydzi byliby przeznaczeni do zagłady. Jaki to jest bohater?
Jak można porównywać do Armii Krajowej, która stawiała opór Hitlerowi
przez tyle lat, nazistowskiego bandytę? Pułkownik von Stauffenberg był
tym, który wykonywał rozkazy 1 września 1939 r. i był bezpośrednio
odpowiedzialny za ludobójczy i barbarzyński atak na Wieluń. To było
jeszcze przed Westerplatte. To jest znane, tylko komu? Jeżeli to jest
bohater, to jaką organizacją jest Armia Krajowa? Polacy bronili
godności, wolności i życia nie tylko swojego. To było poświęcenie za
całą Europę. To my pierwsi przeciwstawiliśmy się zbrodniom niemieckim.
Gdy prezydent Rzeczypospolitej uczestniczy w takiej szopce, to znaczy,
że działa przeciwko nam. I robi to jawnie i otwarcie.
Prymas Wyszyński powiedział: „Naród bez dziejów, bez historii, bez
przeszłości, staje się wkrótce narodem bez ziemi, narodem bezdomnym, bez
przyszłości”. My ciągle nie potrafimy zadbać o pamięć o pomordowanych…

– Jak się sami za to nie weźmiemy, nie będziemy wymuszać na każdej
władzy, obojętnie jaka będzie, to te słowa się ziszczą. Jak już mówiłem,
ekipy się zmieniają, a polityka wobec Wołynia różni się jedynie w
szczegółach. Jak sami tego nie wyszarpiemy, to nikt nam tego nie
załatwi. Musimy zrozumieć, że trzeba walczyć o swoje sprawy za każdym
razem. Nawet w przypadkach, które wydają się beznadziejne. Spotykamy się
z postawą: „Co ja mogę zrobić? Oni mają media, polityków, banki, a my
co?” A my mamy siebie! Naród ma większość! Wystarczy tylko tę większość
uruchomić, zorganizować i wymuszać na władzy, żeby robiła to, co my
chcemy. Ministrowie to nie są ludzie, których upoważniamy do tego, żeby
się objadali ośmiorniczkami, popijali drogie wino i śmiali się nam w
nos, opowiadając skrajne wulgarne dowcipy i rechocząc przy tym jak
barbarzyńcy spod budki z piwem. Minister to jest sługa. To jest człowiek
powołany do tego, żeby się wsłuchiwać w to, co my chcemy, i taką
politykę ma realizować, jaką chce większość Polaków. Do tej pory nie
mamy z tym do czynienia. Mam nadzieję, że to się zmieni.
Dziękuję za rozmowę.

Rafał Stefaniuk

Nie pada w nim jednak słowo ludobójstwo, ale jak w przyjętej dwa lata
temu uchwale, zbrodnia wołyńska została określona mianem czystki
etnicznej, mającej znamiona ludobójstwa.

Żaden z projektów nie został jednak wczoraj poddany pod głosowanie.
Zdaniem ks. Isakowicza-Zaleskiego niechęć polskich władz do
jednoznacznego określenia zbrodni wołyńskiej mianem ludobójstwa i
przypominania o tym wydarzeniu jest wynikiem mylnie rozumianej
poprawności politycznej.

Czytaj
więcej:
http://www.dziennikpolski24.pl/artykul/3932805,polityka-zamyka-oczy-polakow-na-problem-klamstw-o-wolyniu,id,t.html?cookie=1

W Przemyślu 72. rocznicę zbrodni wołyńskiej i pamięć zamordowanych
uczczono ofiarą Mszy św. w kościele Ojców Karmelitów. Następnie
uczestnicy uroczystości: rodziny wymordowanych na Wołyniu,
przedstawiciele organizacji kresowych i kombatanckich oraz młodzież,
przeszli w Marszu ku pamięci ofiar rzezi wołyńskiej 1943-1944 ulicami
miasta na cmentarz wojskowy, gdzie na symbolicznym grobie ofiar tragedii
wołyńskiej złożono wieńce i kwiaty oraz zapalono znicze.

Poprzez marsz mieszkańcy Przemyśla chcieli też zamanifestować przeciwko
bezczynności polskich władz. Rodziny ofiar zbrodni wołyńskiej mają
bowiem żal do państwa, że zbrodnia wołyńska do dziś nie dość, że nie
została sprawiedliwie rozliczona, to wciąż zbyt mało jest nagłaśniana w
podręcznikach i w mediach. Sprzeciw budzi też tolerowanie przez władze w
Kijowie odradzającego się nacjonalizmu i gloryfikacja zbrodniarzy
OUN-UPA. Dopełnieniem sobotnich uroczystości w Przemyślu było
przedstawienie teatralne „Ballada o Wołyniu” na Zamku Kazimierzowskim.

W Stalowej Woli obchody 72. rocznicy rzezi wołyńskiej odbyły się pod
hasłem „Nie o zemstę, lecz o pamięć wołają ofiary”. Głównym punktem
uroczystości zorganizowanych przez Fundację „Przywróćmy Pamięć” była
Msza św. w intencji ofiar zbrodni wołyńskiej w bazylice konkatedralnej
pw. Matki Bożej Królowej Polski. Wspomnieniem tragedii sprzed 72 lat
była projekcja filmu dokumentalnego pt. „Kryptonim »Pożoga«. Dramat
wołyński (1939-1945)” w reżyserii Wincentego Ronisza. Obraz przez
pryzmat działalności okręgu wołyńskiego AK kryptonim „Pożoga” ukazuje
dramatyczne wydarzenia na Wołyniu z perspektywy doświadczeń tych, którzy
ocaleli dzięki działalności ośrodków samoobrony ludności polskiej,
wreszcie formowanie się i aktywność bojowych sił zbrojnych 27.
Wołyńskiej Dywizji AK – największej zwartej jednostki sił zbrojnych
Polskiego Państwa Podziemnego. Męczeństwo Polaków na Wołyniu i
Małopolsce Wschodniej ukazuje też wystawa, która opowiada historię
powstania i zbrodniczą działalność OUN-UPA przeciwko Polakom, którą do
końca lipca można oglądać w parafialnym Domu Katechetycznym przy parafii
pw. Matki Bożej Królowej Polski w Stalowej Woli.

Mariusz Kamieniecki

Tu była chata stareńka, to Polaków. Była
tam dziewczynka, razem się bawiłyśmy. O tak, na drodze, jak dzieci. Tu
byli Polacy i tam byli Polacy, i w każdej chacie były dzieci takie jak
ja. I my wszystkie razem, nie było że: "Ty Polka", "Ty Ukrainka". Żadnej
różnicy nie było ( Kateryna Jakubeczko z Hanyczówki, lat 91 ).


Bardzo zgodnie - że tak powiem - żyliśmy. Na zabawy chodzono
razem, tańczono, flirty nawet były. Ja miałem taką sympatię na przykład,
córkę popa. Nadia miała na imię. Ukraińcy też chodzili do kościoła, bo
im się podobały śpiewy, w ogóle obrządek katolicki. Często nawet
przyjmowali katolicyzm, nasze zwyczaje i stroje. Nie było wielkiej
miłości, ale zajść i krwawych awantur też nie było. I żadnej waśni pod
tytułem "narodowa" ( Tadeusz Wolak z Taraża, obecnie mieszka w Warszawie, lat 93 ).