Setna rocznica bitwy pod Konarami
PiotrJakubiak, pon., 27/04/2015 - 15:44
O nie zamarło plemię rycerzy,
Głowy przed wrogiem nie zgina,
Lecz po zwycięstwo do boju bieży
Pod dzielną wodzą Herwina.
Pieśń o Herwinie napisana 11 maja 1915
W maju będziemy obchodzili setną rocznicę bitwy pod Konarami, zwanej też bitwą pod Klimontowem. Nazwę Konary unieśmiertelnił Juliusz Kaden-Bandrowski w swojej książeczce „Bitwa pod Konarami”. Główne uroczystości będą miały miejsce 17 maja (niedziela) w na tzw. Stoku w Konarach (województwo świętokrzyskie).
Na początku maja 1915 roku, na skutek przełamania frontu pod Gorlicami, ruszyła ofensywa państw centralnych, a Rosjanie rozpoczęli ogólny odwrót. 11 maja opuścili okopy nad Nidą. Pierwsza Brygada Legionów Polskich sforsowała rzekę, przeszła do natarcia i szybkim marszem posuwała się naprzód w kierunku Sandomierza, śladami swoich bojów z roku poprzedniego.
16 maja zatrzymana została rozwijającą się bitwą pod Konarami. W Konarach stanął sztab Brygady. Z podstaw wyjściowych w Kujawach i Pokrzywiance Brygada atakowała oboma pułkami na Kozinek – Beradz -Włostów. Wydzielony VI batalion atakował na Żerniki – Modliborzyce. Celem natarcia było osiągnięcie szosy Opatów – Sandomierz. Bataliony były rozdzielone pomiędzy dywizje austriackie, co dało fatalny skutek, bo sąsiadujące pułki czeskie poddawały się masowo Rosjanom i powodowały ekstremalnie niebezpieczne załamanie skrzydeł. Dzielnie wspomagały Polaków jedynie pułki węgierskie. Rosjanie stawili zaciekły opór, co spowodowało ich duże straty. Najcięższe boje toczyły się o lasek kozinkowski, który przechodził kilkakrotnie z rąk do rąk. Dowodził tu natarciem mjr „Śmigły”.
26 maja Brygada wycofała się na pozycje wyjściowe na linii Kujawy - Konary - Pokrzywianka. Obie strony przeszły do walk pozycyjnych, które trwały aż do początku następnej ofensywy 23 czerwca.
Brygada poniosła pod Konarami największe straty od czasu bitwy pod Łowczówkiem. Od 15 do 26 maja straciła (łącznie z chorymi) 709 żołnierzy, w tym 149 zabitych. W ciągu następnego miesiąca w walkach okopowych, na patrolach i wypadach poległo jeszcze około 40 żołnierzy. Polegli w bitwie pod Konarami pochowani zostali na polu walki lub na wielu okolicznych cmentarzach (Baćkowice, Bidziny, Beradz, Bogoria, Gliniany, Iwaniska, Jędrzejów, Jurkowice-Samotnia, Klimontów, Kurów, Obrazów, Opatów, Płaczkowice, Przepiórów, Staszów, Włostów). „Lista Strat” NKN wymienia ich także jako poległych pod Sandomierzem, Konarami i Kujawami oraz zmarłych z ran w Krakowie i Ostrowcu.
Wielką stratą była śmierć dziewięciu wybitnych oficerów. Wśród nich polegli dwaj wręcz legendarni: kpt. „Grudziński” i kpt. „Herwin”. Kpt. „Grudziński” - Franciszek Pększyc był harcerzem, ascetą i abstynentem. Swoje życie, zgodnie z Prawem i Przyrzeczeniem, poświęcił wyłącznie Bogu i Polsce. Ciężko ranny 3 VI pod Modliborzycami, strzelił sobie w serce, aby nie dostać się do niewoli rosyjskiej. Kpt. „Herwin” – Kazimierz Piątek, dowódca pierwszej kompanii kadrowej w okresie kieleckim, kolejno dowódca batalionów, ciężko ranny 19 maja pod Kozinkiem, zmarł następnego dnia. „Grudziński” i „Herwin” byli kawalerami Znaku Oficerskiego ZWC. Zajmują dwa pierwsze miejsca na liście bohaterów Wojska Polskiego w Księdze Chwały Piechoty (wbrew słowom znanej piosenki, płk. „Kula” – Leopold Lis zajmuje dopiero dziesiąte miejsce).
Konary odegrały wielką rolę w formowaniu się tradycji Pierwszej Brygady jako Wojska Polskiego. Wyrazem uznania Piłsudskiego za przywódcę narodu i Wodza Legionów było wręczenie mu wspaniałego sztandaru z Orłem Białym, wykonanego w Chicago przez Polski z Ameryki. Uroczystego wręczenia dokonał przywódca Polaków amerykańskich, Aleksander Dębski, 9 czerwca 1915, w Konarach, przed frontem III batalionu i plutonu służbowego kawalerii. Ten sztandar, nazywany potem sztandarem pierwszego pułku Legionów lub sztandarem Pierwszej Brygady, był w zamiarze fundatorów i w istocie sztandarem Legionów Polskich. Aktualna informacja WCEO zupełnie mylnie mówi o pierwszym sztandarze 1 pułku Legionów w roku 1917 (!)
8 września 1929 odsłonięto pod Kozinkiem, na Górach Pęchowskich, Pomnik Czynu Legionów. Od końca 1938 roku tworzono wokół niego cmentarz poległych w bitwie konarskiej, ekshumowanych z okolicznych cmentarzy. Po II wojnie światowej cmentarz został całkowicie zniszczony przez komunistów. Potężny pomnik oparł się dewastacji, zdołali rozbić tylko tablice.
W maju 1978 roku poprowadziłem pierwszy w historii rajd harcerski do tego pomnika i na pole bitwy pod Kozinkiem. W kilka miesięcy potem miałem pierwsze zatrzymanie przez ubecję, poprzedzone rewizją w domu. W czasie rewizji zabrali mi mapy i szkic przewodnika turystycznego „Szlakiem I Brygady LP”, który zacząłem opracowywać. W mojej teczce w IPN znajduje sią zapis, że byłem „podejrzany o zamiar zorganizowania Rajdu Szlakiem Pierwszej Brygady”. Widocznie nie mieli informacji, że rajd odbył się już dużo wcześniej.
Po roku 1989 cmentarz i pomnik pod Kozinkiem, wysiłkiem miejscowego społeczeństwa i NSZZ Solidarność, został odnowiony i uroczyście ponownie odsłonięty. W latach późniejszych ustawiono też pamiątkowy kamień z tablicą w samych Konarach.
- PiotrJakubiak - blog
- Zaloguj się, by odpowiadać
10 komentarzy
1. @Piotr Jakubiak
podlinkuję zaproszenie
Wójt i Rada Gminy w Klimontowa oraz Mieszkańcy Klimontowa, Konar i
Konary-Kolonia zapraszają na uroczystości z okazji 100. rocznicy Bitwy
pod Konarami
W programie obchodów m.in.
uroczysta Sesja Rady
Gminy Klimontów, uroczyste złożenie wieńców i wiązanek na cmentarzu
wojennym w Górach Pęchowskich, nadanie imienia „Bohaterów Bitwy pod
Konarami” szkole podstawowej w Konarach, uroczysty capstrzyk na Rynku w
Klimontowie z udziałem Grup Rekonstrukcji Historycznych, odsłonięcie pamiątkowej
tablicy na Pomnik Legionistów Józefa Piłsudskiego w Konarach,
uroczysta msza święta z udziałem wojskowej asysty honorowej i władz
państwowych, wytęp orkiestry wojskowej z Radomia, widowisko historyczne
pn. pn. „Konary – miejsce chwały odrodzonego oręża polskiego”.
Honorowy patronat nad obchodami 110. rocznicy Bitwy pod Konarami objął Prezydent RP Bronisław Komorowski.
Już dziś serdecznie zapraszamy Grupy Rekonstrukcji Historycznej do
udział w uroczystościach. Zgłoszenia proszę kierować na adres e-mail:
rotmistrz@onet.eu
https://www.facebook.com/pages/Bitwy-pod-Konarami/714436598672799
Maryla
------------------------------------------------------
Stowarzyszenie Blogmedia24.pl
2. Góry Pęchowskie. Cmentarz
Na obelisku położonym w centralnej części cmentarza widnieje inskrypcja:
BOHATERSKIEJ PAMIĘCI
LEGJONISTÓW POLEGŁYCH
W BITWIE POD KONARAMI
STOCZONEJ W 1915 ROKU
POD WODZĄ
JÓZEFA PIŁSUDSKIEGO
Cmentarz
założono na planie prostokąta o wymiarach ok. 20 x 40 m. wokół
istniejącego pomnika. Ekshumacje i powtórne pogrzeby odbywały się w 1938
i 1939 roku. Pochowano prawdopodobnie 112 legionistów ekshumowanych z cmentarzy wojennych w Glinianach, Kurowie, Samotni, Bogorii, Iwanisk, Staszowa, Ostrowca, Bidzin, Włostowa, Obrazowa i Beradzi I (Kozinek).
Cmentarz
został zniszczony po 1945 r. Ogrodzony i odrestaurowany w latach
dziewięćdziesiątych XX w. Brak zarysów mogił i pól grobowych. U podstawy pomnika umieszczono tablicę z nazwiskami legionistów pochowanych pierwotnie w Beradzi-Kozinku.
Spis poległych:(...)
http://www.jpilsudski.org/artykuly-historyczne-pilsudski/memorabilia-pam...
Maryla
------------------------------------------------------
Stowarzyszenie Blogmedia24.pl
3. Klimontów
http://klimontow.pl/odkryj-klimontow/958-bitwa-pod-konarami.html
Program obchodów
Szczegóły
Utworzono: wtorek, 14, kwiecień 2015 08:44
Wstępny program obchodów
100. rocznicy Bitwy pod Konarami
15 maja 2015 r. (piątek)
godz. 1000 - Uroczysta Sesja Rady Gminy Klimontów z okazji 100. rocznicy Bitwy pod Konarami.
godz. 1030 - Wykłady naukowe: Bitwa pod Konarami maj 1915
Pani dr hab. Urszula Oettingen - Instytut Historii Uniwersytetu Jana Kochanowskiego w Kielcach
Pan Krzysztof Jaraczewski Dyrektor Muzeum Józefa Piłsudskiego w Sulejówku - wnuk Marszałka Józefa Piłsudskiego
godz. 1230 - Modlitwa, złożenie wieńca i zapalenie zniczy na cmentarzu wojennym Legionistów Józefa Piłsudskiego w Górach Pęchowskich
Wystawa pn. Legiony Józefa Piłsudskiego 1914
godz. 1330 - Szkoła Podstawowa Konary
odczytanie aktu nadania imienia Szkole Podstawowej w Konarach
16 maja 2015 r. (sobota)
XX Marsz Szlakiem Walk Legionów Polskich Józefa Piłsudskiego po Ziemi Sandomierskiej „Konary 2015” - Związek Strzelecki „Strzelec” im. Oddziału Partyzanckiego AK Jędrusie z Tarnobrzegu
Rozbijanie obozowisk Grup Rekonstrukcji Historycznych (Stok w Konarach)
godz. 2030 - Uroczysty Capstrzyk na Rynku Klimontowie z udziałem Orkiestry Dętej Grupy Azoty KiZCHS Siarkopol Grzybów
17 maja 2015 rok (niedziela)
godz. 1030 - Spotkanie zaproszonych gości w Urzędzie Gminy w Klimontowie (Sala Plenarna)
godz. 1130 - Wyjazd Uczestników na miejsce Uroczystości do Konar
godz. 1200 - Uroczysta Msza Święta pod przewodnictwem J.E. ks. biskupa Edwarda Frankowskiego
godz. 1305 - Odegranie Hymnu Państwowego i podniesienie flagi na maszt
wystąpienia okolicznościowe
odsłonięcie i poświęcenie tablicy upamiętniającej 100-rocznicę Bitwy pod Konarami
uroczyste odczytanie aktu nadania sztandaru Szkole Podstawowej w Konarach
przekazanie sztandaru Szkole w Konarach
poświęcenie sztandaru
wbijanie gwoździ
Wojskowy Apel Pamięci, salwa honorowa - Centrum Przygotowań do Misji Zagranicznych w Kielcach
złożenie wieńców, zapalenie zniczy
godz. 1500 - Przemarsz uczestników na - Stok Narciarski w Konarach
godz. 1530 - Poczęstunek żołnierską grochówką
godz. 1600 - Konarski Piknik Legionowy w programie
Koncert Orkiestry Reprezentacyjnej Sił Powietrznych Wojska Polskiego z Radomia
Rozstrzygnięcie Konkursu - I Wojna Światowa na Ziemi Klimontowskiej - zorganizowanego przez Klimontowskie Stowarzyszenie „Zawsze Razem” w trzech dziedzinach:
plastyczny
historyczny
pieśni patriotycznej i żołnierskiej
Koncert Chóru AL LIBITUM z Miejskiego Centrum Kultury w Ostrowcu Św. przy akompaniamencie uczniów Niepublicznej Świętokrzyskiej Szkoły Rozrywki i Jazzu im. M. Kubasińskiej
Widowisko Historyczne pn. „Konary – miejsce chwały odrodzonego Oręża Polskiego” - pokaz wyszkolenia kawaleryjskiego Kieleckiego Szwadronu
Koncert Zespołu Wiarus Gminny Ośrodek Kultury w Klimontowie
godz. 2000 - Zakończenie imprezy
http://klimontow.pl/bitwa-pod-konarami.html
Maryla
------------------------------------------------------
Stowarzyszenie Blogmedia24.pl
4. Szanowny Panie Piotrze
Przy okazji przypomnial mi Pan o roznicy intensywnosci walk (i strat) w prawdziwych wojnach. Prosze popatrzec na wysokosc strat w obecnej/ych wojnie/ach w Iraku czy Jemenie, a nawet na Ukrainie.
Kiedys jedna nawala artyleryjska zasypywala doszczetnie batalion zolnierzy (700 osob), Forsujacy Wisle pulk I Armii WP czyli okolo 2000 zolnierzy zostal zniszczony w mgnieniu oka. A w Stalingradzie w ciagu jednej doby mielona byla doszczetnie jedna dywizja, czy to sowiecka, czy to niemiecka. To okolo 10 000 ludzi.
Gdzie sa chlopcy z dawnych lat? Gdyby zyli i walczyli, to nie byloby problemu z Boko Haram, Panstwem Islamskim, a nawet tzw. ukrainskimi separatystami.
Pozdrawiam.
PS Musze przyznac, ze podziwiam Panskie zaangazowanie w sprawy podtrzymywania pamieci o Legionach. Mam na mysli takze pomnik Bitwy pod Rokitna. Ciagle jednak nie moge sie oprzec wrazeniu, ze jednak istnieje wolne panstwo polskie i ma ono rozne obowiazki (odpowiedzialnosc) za pamiec historyczna.
Podobnie nie podzielalem zapalu mojego kolegi Michala Lutego z Katowic, ,ktory bardzo sie staral, by wybudowano pomnik Polaka, ktory ratowal zycie dzieciom zydowskim.
5. @ Tymczasowy
Wydaje się, że dzisiejsi Polacy są tchórzami i egoistami. Nie rozumieją, że to ostatecznie obróci się przeciwko im. Nie ma już takich ludzi jak strzelcy-legioniści. Może dlatego chciałbym o nich przypominać z tą nadzieją, że to ma sens i ktoś się obudzi. Jest nas, mimo wszystko, kilku (kilkoro) na świecie. Zapewne Polski nie uratujemy wbrew woli większości Polaków, ale może uratujemy pamięć historyczną. Pomnik hetmana Zółkiewskiego w Mołdawii stoi do tej pory.
Dlatego chcę, żeby pod Rokitną był pomnik. To jest miejsce, które powinno być zaznaczone na mapie świata, na Google Earth itd. Natomiast pomysłu Michała Lutego nie popieram. Trzeba mieć jakąś hierarchię wartości.
Jeżeli chodzi o to państwo, to staramy się je zmusić, żeby wypełniało swoje obowiązki, ale na razie jest to bardzo trudne.
Serdeczne pozdrowienia.
Piotr Wiesław Jakubiak
6. A jezeli jeszcze
wbrew oczywistosci, wrecz samobojczo, wybiora ponownie Komorowskiego, to przyjdzie czas na bardzo powazne przemyslenia na temat stanu polskiego spoleczenstwa. Podobno ma byc reczne liczenie, wiec serwery ruskie nie beda "rasowaly" wynikow.
A gdyby tak stalo sie zle, a potem wygrala PO, to staloby sie oczywiste, ze sie zabetonowalo jak przez dziesiatki lat w Korei Poludniowej czy Meksyku.
Serdecznie pozdrawiam.
7. Pamięć trwa. W setną rocznicę Bitwy Gorlickiej
Dziś odbędą się obchody związane z setną rocznicą
słynnej Bitwy Gorlickiej. Uroczystości patriotyczno-religijne na
cmentarzu Żołnierskim nr 123 na wzgórzu Pustki w Łużnej upamiętnią
ofensywę, która miała przełomowe znaczenie dla losów I wojny światowej
na froncie wschodnim.
W 1915 r. toczyły się zacięte walki o wzgórze. Z uwagi na liczbę
ofiar bitwa została nazwana „małym Verdun”. Mieszkańcy Łużnej odnowili
cmentarz, na którym spoczywają ofiary walk: żołnierze armii
austro-węgierskiej, z których blisko połowa to Polacy, żołnierze
niemieccy oraz żołnierze armii rosyjskiej. Niedawno staraniem władz
samorządowych oraz wojewódzkich odbudowana została też Gontyna – kaplica
cmentarna na wzgórzu Pustki, która spłonęła w 1985 r.
Dzisiejsze uroczystości przy pomniku upamiętniającym ofiary walk
sprzed stu lat rozpoczną się o godz. 15.40 wystawieniem posterunku
honorowego, wprowadzeniem wojskowej asysty honorowej. Zebrani:
przedstawiciele władz państwowych i samorządowych, delegacje
zagraniczne, kombatanci, młodzież oraz mieszkańcy Łużnej usłyszą też
krótką historię bitwy.
O godz. 16.00 odbędzie się Apel Poległych. Przed pomnikiem zostaną
złożone wieńce, a na mogiłach zapłoną znicze. Uroczystości
upamiętniające setną rocznicę bitwy w rejonie Łużnej zakończy o godz.
19.00 uroczysty koncert w Europejskim Centrum Muzyki Krzysztofa
Pendereckiego w Lusławicach.
Mariusz Kamieniecki
Państwa centralne dysponowały tam 217 tys. żołnierzy i 1000 dział. Wojska carskie mogły im przeciwstawić 80 tys. żołnierzy i 200 dział.
Po obu stronach walczyli Polacy. Dominowali w pułkach austriackich. W niektórych stanowili 80-90 proc. stanu osobowego. W 55 pułku piechoty walczył Karol Wojtyła - ojciec papieża Jana Pawła II.
Bitwa rozpoczęła się rano 2 maja. Przez cztery godziny 1000 dział, w tym moździerze o kalibrze 305 mm, prowadziły ostrzał pozycji rosyjskich.
Po natarciu piechoty wojska austriacko-węgierskie i niemieckie przełamały pozycje rosyjskie. W kilka dni później wkroczyły do Jasła, Krosna, Sanoka, prąc na wschód. W rezultacie w ciągu kilku tygodni armie państw centralnych zajęły tereny od Zatoki Ryskiej przez Pińsk aż do Tarnopola. Rosjanie stracili całe b. Królestwo Polskie, Litwę, Łotwę, część Białorusi i Ukrainy. Linia ta zasadniczo utrzymała się do 1917 roku.
Gontyna – kaplica cmentarna na wzgórzu Pustki
Maryla
------------------------------------------------------
Stowarzyszenie Blogmedia24.pl
8. 100-lecie Bitwy Gorlickiej.
100-lecie Bitwy Gorlickiej. Wielka rekonstrukcja w Sękowej, znów zagrzmiały działa! [ZDJĘCIA, WIDEO]
Kilka tysięcy ludzi obserwowało ponad półtoragodzinne widowisko rekonstrukcji Bitwy pod Gorlicami na sękowskich polach. To już piąta taka inscenizacja w Sękowej, ale pierwsza z takim rozmachem. W widowisku wzięło udział kilkanaście grup rekonstruktorów z Polski i Europy.
Czytaj więcej: http://www.gazetakrakowska.pl/artykul/3845683,100lecie-bitwy-gorlickiej-...
Maryla
------------------------------------------------------
Stowarzyszenie Blogmedia24.pl
9. 16 maja 1915 – I wojna
16 maja 1915 – I wojna światowa: rozpoczęła się bitwa pod Konarami
Bitwa stoczona w dniach 16 maja – 23 maja 1915 pomiędzy wojskami austro-węgierskimi a rosyjskimi. W skład sił austro-węgierskich wchodziła I Brygada Legionów Polskich pod dowództwem brygadiera Józefa Piłsudskiego. Boje konarskie były częścią większej operacji znanej jako bitwa pod Opatowem i Klimontowem. Ze strony austro-węgierskiej atakowała 1 Armia pod dowództwem Wiktora Dankla w składzie Korpusu I i II Korpusu. Ze strony rosyjskiej walczyły XXV Korpus gen. Aleksandra Ragozy oraz XXXI Korpus gen. Pawła Miszczenki. Bitwa z największym nasileniem toczyła od 16 do 25 maja 1915 r. Później obydwie walczące strony przeszły do działań pozycyjnych do 23 czerwca. Linię frontu na znacznej długości stanowiła rzeka Koprzywianka.
Maryla
------------------------------------------------------
Stowarzyszenie Blogmedia24.pl
10. Obchody setnej rocznicy bitwy pod Konarami
Beliniacy na rynku w Klimontowie. Mundury wydają się bardzo udane. Tylko proporczyk absolutnie nie z tego czasu.
Piotr Wiesław Jakubiak