♦ Andrzej Edward Busse i znaczki Kwidzyńskie cz. 1

W wielu obozach internowania działały „oficyny” wydawnicze. Na przykładzie obozu internowania w Kwidzynie przybliżę proces powstawania znaczków, które wykonał Andrzej Edward Busse. Andrzej Busse założył NSZZ Solidarność w  energetyce zielonogórskiej oraz aktywnie pomagał w zakładaniu związków w innych zakładach pracy.

Po wprowadzeniu stanu wojennego został zaaresztowany i przeszedł cały „szlak” aresztów i obozów internowania. Ponieważ jest to niezwykła historia poświęcę temu specjalny, oddzielny wpis.

Po przewiezieniu do obozu internowania w Kwidzynie rozpoczął min. wydawanie znaczków obozowych. Projekty serii znaczków MIASTA powstawały na podstawie widokówek i obrazków przedstawiających ciekawe budynki charakterystyczne dla danego miasta. Ideą przewodnią było zrobienie znaczków przedstawiających miasta z których pochodzili osadzeni w obozie internowania w Kwidzynie. Pan Andrzej Busse robił kilka projektów, które były oceniane przez „konsultantów” czyli osadzonych razem z nim w celi. Po gorących dyskusjach wybierano jeden z projektów, który był zaakceptowany i szedł do dalszej obróbki.

Na wykonany rysunek była naklejana folia i następowało jej dziurkowanie przy pomocy igły tak aby powstała matryca. Zajęcie to było żmudne i niełatwe ponieważ jeśli nakłucie jest za słabe tusz nie przejdzie przez otwór, a jeżeli za duże to tusz się rozmaże i powstanie plama. Aby wykonać jedną matrycę należało zużyć nawet do 5 projektów.

Na dwóch pierwszych zdjęciach pokazano projekty wykonane „w ołówku”, poniżej zaś już „wydziurkowane” folie, a w ostatnim rzędzie gotowy efekt na kopertach.

Nakłady znaczków wahały się od 200 do 400 sztuk wliczając w to odbitki wykonane na kopertach, znaczki cięte oraz w bibliach i  obrazkach dostarczanych przez internowanych. Ograniczeniem ilości wykonanych znaczków było to, że jedna matryca mogła wytrzymać maksymalnie 400-500 sztuk odbitek.

Ponieważ były to warunki więzienne należało zadbać o odpowiednie farby a raczej kolorowe tusze. Tym zajmowała się żona p. Andrzeja Busse, która przemycała je do obozu w sposób przemyślny. Mianowicie należało wylać kompot i osuszyć słoik a następnie do jego dna przykleić tusz. Teraz z powrotem do słoika wlać kompot i przewieść do Kwidzyna, gdzie strażnik otwierał słoik i sprawdzał „nosem” czy nie ma tam alkoholu. Alkoholu nie było, ale był tusz. Tym sposobem do obozu dostarczano bezcenne surowce do produkcji. Koperty można było mieć w obozie pod dostatkiem, ale nie tusze. Ponieważ tusze były bezcenne to skrytka znajdowała się nie w celi ale przed celą, gdzie nigdy strażnicy nie robili przeszukania. Przeszukania były robione jedynie w celach.

Tak powstała seria 16 a właściwie 17 znaczków „Miasta”, ponieważ Gdańsk był zrobiony dwukrotnie.

Jeżeli ktoś z Państwa ma informacje dotyczące wydawców, projektantów i drukarzy bardzo proszę o kontakt.  pocztapodziemna@op.pl

Autor: Henryk Mruk