Coraz więcej wiem... (9)

            W czasach nieustannych trudności z zaopatrzeniem się w cokolwiek problemem jest także kupienie benzyny. Za dnia po mizerne kartkowe przydziały trzeba stać kilka godzin w kilometrowych kolejkach. Nocą kolejki są o wiele krótsze, więc od czasu do czasu wyprawiamy się z Wandą dwoma samochodami razem po benzynę. Czas oczekiwania na benzynowy przydział można było wykorzystać na rozmowy, tyle tylko, że gdy kolejka posuwała się, trzeba się było szybko przesiadać i przestawiać pojazdy.

Pewnej jeszcze zimowej nocy 1985 roku wyprawiłyśmy się na stację benzynową na Służewiec. Opowiedziałam Wandzie zachwycającą mnie od kilku dni kwestię, wygłoszoną w jakimś filmie przez angielskiego arystokratę. Gdy kamerdyner lekko poruszył aksamitną kotarą, on drgnął, syknął i wygłosił protest mniej więcej takiej treści: „ - Ach, proszę, ciszej! Straszliwe dźwięki tej kotary przyprawiają mnie o nieopisane męczarnie!”

      Śmiejemy się, ale przecież wiemy, że wcale nie jest nam obcy stan, w którym dźwięki aksamitnej kotary słyszy się z odległości kilku tysięcy kilometrów. Teorię, wedle której łopot skrzydeł motyla w Afryce może spowodować trzęsienie ziemi w Azji, my znamy z własnego doświadczenia. Ja przynajmniej codziennie słyszę trzepot skrzydeł jakichś motyli.

         Nagle Wanda poważnie i ze smutkiem mówi: - Pamiętaj, że to, co w tej chwili najważniejsze, to język. Nasz, polski język..... Dzieje się z nim coś bardzo złego...

Jestem zdziwiona, że mówi to z taką powagą jakby powierzała mi ważne zadanie. Wygląda na to, że przywiązuje do sprawy naprawdę ogromne znaczenie. Dowodem mojego zdumienia, jest fakt, że zapamiętałam tę, zdawałoby się błahą, wypowiedź. Trzeba to sobie wyobrazić. Stacja benzynowa nie taka jakie są dzisiaj... ponura, z jednym okienkiem kasowym, do niej kolejka trzydziestu samochodów z wygaszonymi światłami a tu Wanda zaczyna rozmowę o pięknie polskiego języka i o jego zagrożeniu.

Zaskoczyła mnie wtedy bardzo ta sugestia akcji ratunkowej dla polszczyzny. Po pierwsze – ona sama mówi pięknym, polskim językiem, powoli i wyraźnie. Dobiera słów najtrafniejszych i najwłaściwszych, które docierają do sedna sprawy. Nie dziwię się. Ktoś, kto naprawdę wszedł na Mount Everest, kto o kulach dotarł pod K2, kto naprawdę wielokrotnie walczył z własną słabością i zmęczeniem ten zna wagę każdego kroku - i każdego słowa. Dywagacje przy kawiarnianych stolikach nie miały dla Wandy żadnej wartości.

Wtedy, na Służewcu rozmawiamy o języku polskim przez chwilę. Zgadzam się z nią, oczywiście, że to ważna sprawa, ale zupełnie nie dostrzegam prawdziwej skali niebezpieczeństwa.

W roku 1995 - przerażona repertuarem propagandowych manipulacji - zaczynam bardziej interesować się metodami propagandy. Wtedy pojmuję jak przemożny wpływ na ludzkie postawy może mieć manipulacja znaczeniem słów.

Wraca wspomnienie rozmowy z Wandą - i zaskakuje niezwykła trafność jej ostrzeżeń. Zastanawiam się: czy ona sama dostrzegała tendencje? Czy po prostu w jakiś sposób dotarły do niej już wtedy konkretne wiadomości o planach „restrukturyzacji” polskiej mowy i świadomości? Spotykała się z różnym ludźmi, także wpływowymi - i dziwnymi. Może była świadkiem czyichś rozmów na ten temat? Może już wtedy wiedziała, że istnieje program niszczenia polskiego języka – ten właśnie, z którym dzisiaj mamy do czynienia? Bo przecież to, co obserwujemy dzisiaj, to już nie herbertowska „zapaść semantyczna”, spowodowana nakładaniem na nasze znaczenia słów znaczeń utworzonych w innej cywilizacji. Po roku 1990 zaczęła się świadoma semantyczna napaść, frontalny atak na słowa.

Pamiętam z jakim zdumieniem przeczytałam dawno temu w „Życiu” artykuł „Wszystko dla szarego – jak działa cenzura w kraju, w którym nie ma cenzury”. Jednym przykładów tej cenzury miała być postawa Wojciecha Reszczyńskiego, który nie chciał w radiu WAWa emitować piosenki Big Cyca „Załóż gumę na instrument”. No i komentarz: „Bardzo dużo zależy od uczciwości nadawcy - mówi - usłyszysz to w RAM-ie i Radiu Zet, ale na pewno nie w WAW-ie, w której Reszczyński oficjalnie nas blokuje.” Słowo „uczciwość” znaczy tutaj: emitować w eter ohydne knoty.

Można spytać - czy to nie zbytnia drobiazgowość?

Nie. Otóż wszystkie formy uczenia się wywołują w mózgu zmiany, polegające na wzmacnianiu istniejących połączeń między neuronami, albo tworzeniu nowych połączeń. Złożone procesy myślowe uruchamiają połączenia między miliardami neuronów uaktywniających się w tym samym momencie we wspólnym rytmie. Gdy mamy do czynienia z przemyślanymi wcześniej, znanymi problemami, działalność mózgu staje się szybsza i sprawniejsza - z czasem odruchowa.

               Dlatego każda próba zmiany naszych przyzwyczajeń wywołuje opór: nasze neurony muszą wytworzyć nowe połączenia - tym więcej połączeń, im bardziej skomplikowanego procesu myślowego zmiany dotyczą. Gdyby ten człowiek utrzymywał, że to przepiękna piosenka i wszyscy powinni ją nadawać, to – jeszcze wtedy – wywołałby u większości Polaków śmiech i pukanie w czoło. Gdy tych, którzy nadają to paskudztwo nazwał ludźmi uczciwymi – no, bo uczciwe jest dać zarobić „artyście” - to tylko „poszerzył” znaczenie tego słowa... Trochę nowych połączeń.... A zamieszanie w hierarchii wartości – ogromne. No, bo skoro tak, to może prawie tak samo "uczciwe" będzie prezentowanie pism pornograficznych w kioskach i na plakatach...

          W czerwcu 2002 roku na deski krakowskiego teatru imienia Juliusza Słowackiego trafiła obsceniczna sztuka brytyjskiego autora wystawiona przez niemieckiego reżysera.

17 czerwca 2002 roku „Gazeta Wyborcza” zamieszcza recenzję, w której m.in. czytamy: Po spektaklu Ostermeier spotkał się z publicznością. Przyznał, że obawiał się w Krakowie linczu. Honoru dawnej stolicy Polski bronił dyrektor Teatr im. Słowackiego Krzysztof Orzechowski: - Opinia o Krakowie jako o ciemnym grajdole Europy jest przesadzona! - huknął. (...) Zabawną kropkę nad „i” postawił w podsumowaniu spotkania dyrektor Orzechowski, który wypowiadającym się tego dnia delikatnym krytykom drastyczności i obsceniczności zarzucił niestosowność.

„Honoru dawnej stolicy Polski bronił...” „Honor” - dawniej nakazujący – miedzy innymi - obronę uszu dam przed wulgarnością i chamstwem – tutaj oznacza nie krytykowanie tych, co chamstwo i wulgarność prezentują. Przeciwnie. Oznacza ich akceptację. „Niestosownością” jest zaś przeciwstawienia się ohydzie prezentowanej na scenie.

           Mam jeszcze wiele przykładów, ale nie nadają się na niedzielne popołudnie. Trzeba jeszcze tylko przypomnieć, że zbitka słów: „polskie obozy koncentracyjne” działa w ten sam dokładnie sposób.

       Ale to były przykłady sprzed lat. A dzisiaj? ONI zrobili duży krok naprzód.

     Kilka dni temu, gdy my dziwiliśmy się że znowu ktoś nagle popełnił samobójstwo i że sekcję zwłok gen. Petelickiego aż odłożono na trzy dni,Tomasz Lis o moich także wątpliwościach napisał: „No to mamy kolejny odcinek ukochanego show naszej prawicy: „Taniec z trupami”. Makabryczny taniec odbywa się teraz nad zwłokami byłego dowódcy jednostki GROM...” Co oznacza ta eskalacja potwornych wyrażeń o ludziach poszukujących prawdy? Czego j e s z c z e możemy się spodziewać?

      I najnowszy przykład - na Blogmedia24 wpis kibica, którego ściga policja za to, ze wszedł na stadion z ważnym biletem. http://blogmedia24.pl/node/58705. Nazywają to „wtargnięciem”, bo na bramkach akurat nie było ochroniarzy. Czy będziemy oskarżani o wtargnięcie do urzędu bo w dyżurce akurat nie było portiera, zresztą dla nas specjalnie odwołanego?

Ale to nie jest teamt ani sytuacja do żartów. Nie ma już chyba dzisiaj w naszym języku słowa, któremu - z cynizmu i podłości, rzadziej głupoty - nie nadano by przeciwstawnego znaczenia.

Czy to jest jeszcze polski język? Czy znak czasu? Wieża Babel XXI wieku, gdzie z głosek lub liter złożonych według - zdałoby się - znanych wzorów - powstają słowa, które nie niosą znajomej treści! Czy to jest w ogóle ludzki język? Przecież to jest język jakim rozmawia się w piekle. Anty-język.

Jak reagować? Ogłosić kolejną akcję, marsz w obronie języka? Nieustannie prostować? Powtarzać wielokrotnie każdego dnia - to nie eutanazja, to morderstwo. To nie aborcja, to zabójstwo. To nie „kompetencja” tylko zdrada! To nie agent tylko bohater! A to - nie bohater tylko agent! To nie honor, tylko hańba. To nie jest „miłość”, tylko lekceważenie... A to - nie lekceważenie tylko miłość. Czy jest warte zachodu mozolne zdejmowanie błota ze słów i symboli, oczyszczanie, otrzepywanie, doprowadzanie do dawnej świetności? Wielu ludzi już nałożyło na tamte słowa trwałe nowe znaczenia. Czy nie czas na rozwiązania radykalne? Odejście w górę - wyżej i wyżej?

      Istnieje język pierwotnych znaczeń, zawsze tych samych i niezmiennych. Język Marii i Elżbiety, Aniołów i mistyków, język, którego Duch Święty nauczył Apostołów, by mogli porozumieć się bez trudu z cudzoziemcami. Język serca, radości i wewnętrznego pokoju. P r a w d z i w e j wspólnoty Język, którym Jan Paweł II porozumiewał się z milionami ludzi - zwłaszcza młodych, a ja czasem porozumiewam się z moją koleżanką i z wielu innymi ludźmi, znanymi - i nieznanymi też.

        Jak się nauczyć tego języka? Tak, jak uczyli się go Apostołowie. Trzeba po prostu być z Jezusem. Codziennie i nieustannie, najlepiej przez trzy lata. Dzień za dniem, tydzień za tygodniem, rok za rokiem. Można Go nawet w najważniejszych chwilach zdradzić - przespać chwile grozy w Ogrodzie Oliwnym, uciekać, gdy nadchodzi niebezpieczeństwo. Można się nawet Go wypierać. Ale - wreszcie trzeba do Niego powrócić. I trwać przy NIM.