Redakcja "Science" o zawiedzionych nadziejach naukowców w 2011 r. i cenzura prewencyjna

Redakcja "Science" ponownie przyjrzała się tematom, które w zeszłym roku uznała za godne uwagi. W większości przypadków nadzieje na przełom nie spełniły się, a przynajmniej nie całkowicie.

  Image Editor / CC 2.0 Wielki Zderzacz Hadronów

Wielki Zderzacz nie wywołał rewolucji. Rozczarował przede wszystkim największy na świecie zderzacz atomów, czyli LHC w laboratorium CERN. Miał ujawnić nowe cząsteczki i zjawiska fizyczne - przy czym więcej można się było spodziewać po małym detektorze LHCb niż ogromnych detektorach ATLAS czy CMS. Na razie żaden z detektorów nie dostarczył przełomowych danych.

Geny adaptacji. W roku 2011 wielu ekologów i biologów ewolucyjnych zaczęło wykorzystywać coraz szybsze i bardziej dostępne technologie sekwencjonowania do poszukiwania genów i mechanizmów ich aktywności, które pomagają organizmom przeżyć w trudnym środowisku. Odkryto na przykład geny odpowiedzialne za mimikrę u motyli oraz sposób, w jaki przystosowuje się do zmian klimatycznych roślina zwana rzodkiewnikiem (Arabidopsis). Większość badań jak dotąd nie przyniosła oczekiwanych wyników.

Laserowa fuzja nie wypaliła. Trwające od lat prace nad laserową syntezą termojądrową w kalifornijskim Lawrence Livermore National Laboratory wciąż nie zakończyły się sukcesem mimo ostrzeliwania porcji deuteru i trytu najmocniejszym laserem na świecie.

Uniwersalne szczepionki jeszcze nie teraz. Odkryte w roku 2011 nieselektywne przeciwciała potrafią unieszkodliwiać wiele odmian wirusa grypy czy HIV, co daje nadzieję na szczepionki chroniące przed różnymi odmianami tych chorób. Po rozszyfrowaniu struktury jednego z takich przeciwciał przeciwko HIV naukowcom udało się poprawić jego skuteczność, inna grupa określiła sposób jego wiązania się z wirusem. Nadal jednak nie ustalono, które białka czy cukry wirusa pobudzają wytwarzanie takich przeciwciał - co mogłoby być kluczem do stworzenia szczepionki.

Ludzie nie marzą o elektrycznych samochodach. Choć Nissan sprzedał ponad 20 tys. samochodów elektrycznych "Leaf", a Mitsubishi, Chevrolet i Tesla około 25 tys., liczby te są symboliczne wobec 17 milionów samochodów spalinowych sprzedawanych rocznie tylko w USA. Przyczyną jest między innymi ograniczony zasięg takich samochodów.

Prawie skuteczna szczepionka na malarię. Choć szczepionka RTS,S nie chroni przed chorobą całkowicie i ma ograniczone zastosowanie, i tak jest przełomem w walce z chorobą i spełniła ostrożne oczekiwania redakcji Science.

30 listopada ustnie, a pierwszego grudnia - oficjalnie i na piśmie - przedstawiciele Komitetu zwrócili się do wydawców "Science" o usunięcie niektórych fragmentów pracy Holendrów - czy wirus H5N1 rzeczywiście ma potencjał wywołania pandemii? Ron Fouchier udowodnił, że tak.

Holenderski naukowiec wraz ze swoim zespołem - dzięki inżynierii genetycznej - wyhodował w laboratorium wirusa ptasiej grypy zdolnego swobodnie przenosić się pomiędzy ssakami, a konkretnie pomiędzy fretkami znajdującymi się w sąsiednich klatkach (te nowe zdolności to "zasługa" pięciu mutacji w dwóch genach). To o tyle istotne, że fretki na grypę chorują podobnie jak ludzie - szczepy wirusa grypy, które przenoszą się pomiędzy ludźmi, przenoszą się również pomiędzy fretkami i vice versa.