Czerwony Lwów

Lwów w latach 1939- 1941 był wyznacznikiem tego, co czeka Polskę po zajęciu przez Sowiety. Był

PRL-u, także pod względem skurwienia tzw. elit. Kolaboracja z Sowietami przez lata uchodziła za powód do dumy, później w tzw. III RP taktownie zamaskowano ją ciszą. Rozmydlano okoliczności, próbowano tłumaczyć postawy, w końcu, rozgrzeszano używając klasycznych lewackich chwytów erystycznych i redukcji do Hitlera. Błędy młodości, heglowskie ukąszenia, zauroczenie komunizmem. Wszystko wydaje się mieć sens. Brakuje jedynie skutków i...donosów. Te, z reguły na kolegów pisarzy, artystów są wstydliwie zamilczane, podobnie jak reprezentacja osób pochodzenia żydowskiego, także po 1944. Przez lata tworzyli oni "kulturę", działali na froncie walki z ciemnogrodem i "reakcją." Później niektórzy stawali się opozycjonistami, pieszczochami z zaklętego alkoholowo- gejowskiego kręgu...

Towarzyszy pisarzy włączono do Związku Pisarzy Radzieckiej Ukrainy. Przyjmowano ich trzy dni, do 18 września 1940. M. Inglot, posiłkując się trzema zestawieniami, stworzył listę przyjętych. Oto ona:

"1. Borejsza, 2. Boy- Żeleński, 3. Brzoza, 4. Chwistek, 5. Dan, 6. Ginczanka, 7. Górska, 8. Jastrun, 9. Juliusz Kleiner, 10. Lec, 11. Pasternak, 12. Przyboś, 13. Putrament, 14. Rudnicki, 15. Słobodnik, 16. Szemplińska, 17. Lucjan Szenwald, 18. Wasilewska, 19. Wasylewski, 20. Ważyk i 21. Winawer. W styczniu 1941 r. został jeszcze dokooptowany Jalu Kurek."

Za: M. Inglot, Polska kultura literacja Lwowa lat 1939- 1941. Ze Lwowa i o Lwowie. Antologia, Wrocław 1995, s. 32- 33.

Najbardziej znaną gazetą z tego okresu był "Czerwony Sztandar." Rzućmy okiem na nazwiska:

"Po krótkim okresie, kiedy gazetą kierował wojskowy politruk kapitan Malinowski, redaktorem naczelnym został, trwający na tym stanowisku do końca działacz partyjny z Kijowa, Mykoła Pawłowicz Mańkowski, nie umiejący ani słowa po polsku. Jego zastępcą został Kolski, a funkcję sekretarza redakcji pełnił Grosz. W gazecie pracowali m.in.  Dan, Edward Dziedzic, Granas, Irena Grosz, Hoffman, Kowalewski, Lec, Józef Dariusz Płoński, Polewka, Ignacy Robb- Narbutt, Stefan Sulikowski, Stark (Stryjkowski), Wat, Ważyk i Roman Werfel", ibidem, s. 54.

Pracowano także nad "nowym" podręcznikiem (3- tomowym) historii literatury polskiej. Zespół miał znane nazwiska: Boy- Żeleński, Fiszer, Wasylewski, Sziper, Melania Cukier, A. Charszewski, B. Niemiec, B. Nadolski, Jan Kott, Sonia Chaimowicz, Bieńkowski, Werfel...(ibidem, s. 210).

Dawny Związek Zawodowy Literatów przemienił się w Komitet Organizacyjny Pisarzy Lwowskich. Wg Inglota, we władzach Komitetu Organizacyjnego znaleźli się: Jerzy Borejsza, Tadeusz Boy- Żeleński, Władysław Broniewski, Halina Górska, Dawid Hopensztand, Dawid Kenigsberg, Stanisław Jerzy Lec, Leon Pasternak, Jerzy Putrament, Wanda Wasilewska, Aleksander Wat, Adam Ważyk i Bruno Winawer. Członkami byli: Maks Boruchowicz (Borwicz), Mieczysław Braun (do grudnia 1939), Jan Brzoza, Franciszek Gil, Zuzanna Ginczanka, Mieczysław Jastrun, Jalu Kurek, Leopold Lewin, Franciszek Parecki, Tadeusz Peiper, Bolesław Piach, Adam Polewka, Julian Przyboś, Adolf Rudnicki, Wojciech Skuza, Włodzimierz Słobodnik, Anatol Stern, Emil Schierer (Szerer), Stanisław Wasylewski, Henryk Weber i Henryk Zbierzchowski, ibidem, s. 22.

tags: Inglot,, Lwów,, 1939,, 1941,, kolaboranci,, Sowiety,, literatura,, historia