Ukraińska afera gazowa

  "Prezydent Wiktor Janukowycz sprawił, że na handlu gazem zarobili ukraińscy i rosyjscy oligarchowie, a stracił - budżet państwa.  Przy okazji zamknięto też wpływowych opozycjonistów." - tak brzmi podtytuł artykułu "W imię Moskwy", pióra Christiana Neefa, opublikowanego w "Der Spiegel" /27.12.2010/, a przedrukowanego w ostatnim numerze "Forum" /nr 4, 24-30.01.2011/.

  W dniu 9 lipca 2010 aresztowano Ihora Didienkę, byłego wiceszefa państwowego koncernu Naftohaz pod zarzutem zagarnięcia mienia na wielka skalę.  Ukraiński poseł i prawnik Serhij Własenko tak o tym mówi: "To absurd.  W zeszłym roku [w 2009] kijowski sąd poświadczył Didience, że w Moskwie działał zgodnie z prawem.  Teraz, po zmianie władzy zapadają oczywiście odmienne wyroki.  Ma teraz odpokutować za to, że państwo musi zapłacic karę za transakcje miedzy Naftohazem, a Gazpromem.".  W tej wypowiedzi najbardziej podoba mi się słowo "oczywiście", świadczące wyraźnie o poziomie praworządnosci na Ukrainie.

  Cala sprawa zaczęła się 1 stycznia 2009, kiedy to Gazprom odciął dostawy gazu na Ukrainę.  W dniu 19 stycznia ówczesny premier tego kraju, Julia Tymoszenko spotkała się z Putinem i wynegocjowała umowę gazową na 10 lat.  Przy okazji zarówno Tymoszenko, jak i Gazprom postanowili wykluczyć z handku gazem pośrednika, spółkę RUE /RosUkrEnergo/.  Połowę udzialów w niej miał Gazprom, a 45% ukraiński oligarcha Firtasz, finansujący Wiktora Janukowycza.  Ustalono, że Naftohaz spłaci 1,7 mld dolarów długów RUE wobec Moskwy, a za to przejmie 11 mld m3 gazu zgromadzonego przez RUE.  Ze strony Naftohazu porozumienie podpisał właśnie Didienko.  Fitrasz stanął jednak okoniem.  Najpierw złożył dziewięć skarg w ukraińskich sądach, a w dniu 24.03.2009 zwrócil się do sztokholmskiej Izby Handlowej po arbitraż.

  W lutym 2010 wybory prezydenckie na Ukrainie wygrał Janukowycz.  Firtasz znalazł się nagle na olimpie władzy.  Podczas rozprawy w Sztokholmie strona rządu Ukrainy  zaczęła nagle twierdzić, że te 11 mld m3 gazu należy i zawsze należało do RUE.  W efekcie postępowanie arbitrażowe zakończyło się sukcesem tej ostatniej spółki, a Wiktor Janukowycz przysłużył sie interesom Fitrasza kosztem własnego państwa.  Według obliczeń specjalistów Ukraina straciła na tym ok. miliarda dolarów, a Fitrasz zyskał trzy miliardy.  Kozioł ofiarny Didienko nadal siedzi w wiezieniu.  9 grudnia sąd przedłużył mu areszt.  W dniu 15 grudnia wszczęto postępowanie karne także wobec byłej premier Tymoszenko, zakazano jej opuszczania kraju.

  Po co właściwie piszę o tym wszystkim?  Po pierwsze, dzięki przeciekom WikiLeaks i kopii orzeczenia Izby Handlowej zdobytej przez redakcje "Der Spiegel" udało się zajrzeć za kulisy handlu gazem.  Po drugie widać pewne analogie między Fitraszem, a Gudzowatym z jego Bartimpexem, choć ten ostatni wolał się wycofać.  Podejrzewam też, iż podobne machinacje mogą się kryć za zdumiewającą postawą polskiego rządu forsującego niekorzystną dla Polski umowę gazową z Rosją.