Będzie 23-proc. VAT. Koniec z budżetowymi sztuczkami

Już rok temu dziura w finansach publicznych była ogromna. Ale ministrowi Rostowskiemu udało się ją ukryć. W tym roku już nie, bo zmieniono prawo. By sprostać unijnym wymogom, potrzeba około 50 mld zł. Na początek wzrośnie prawdopodobnie VAT. Podwyżka może dać około pięciu miliardów złotych.

Dziś minister finansów Jacek Rostowski (na zdjęciu) ma przedstawić Wieloletni Plan Finansowy Państwa. Będzie w nim zapisana planowana wielkość deficytu budżetowego na najbliższe cztery lata. Dowiemy się więc, jak szybko i jak mocno gabinet Tuska będzie chciał redukować wzrost zadłużenia państwa.

W tym roku deficyt budżetu osiągnie rekordową wysokość. I choć - jak wynika z opinii wiceminister finansów Hanny Majszczyk- może być o około 4-5 mld zł niższy niż zapisano w budżecie - pozostanie na najwyższym jak dotąd poziomie.

źródlo: Money.pl na podstawie danych Ministerstwa Finansów , * - prognoza

Oznacza to, że będzie on niemal dwa razy większy niż przed rokiem. Ale wbrew pozorom nie wynika to z dramatycznego pogorszenia się kondycji państwowych finansów.

Ich faktyczny stan lepiej obrazuje deficyt sektora finansów publicznych, na który składają się deficyty budżetów: państwa, samorządów i funduszy celowych. - Wzrost deficytu całego sektora finansów publicznych mieliśmy między rokiem 2008 a 2009. Wtedy był skok z 47 na 96 mld złotych. W 2010 deficyt sektora pozostał na niemal tym samym poziomie - mówi prof. Andrzej Wernik z Akademii Finansów.

- Nie powinniśmy skupiać się na rozpatrywaniu deficytu budżetowego. W ten sposób stracimy faktyczny obraz finansów publicznych. Przesuwając wydatki między budżetem państwa, a Funduszem Ubezpieczeń Społecznych, możemy manewrować wysokością deficytu budżetu - mówi Wernik. - Gdy rozważamy cały sektor finansów publicznych, takie manewry nie zaciemnią nam obrazu - dodaje.

Opozycja ostrzega: Podwyżka VAT uderzy w gospodarkę
Zdaniem Wernika w 2009 r. za sprawą zabiegów o charakterze prezentacyjnym udało się utrzymać deficyt budżetu państwa na stosunkowo niskim poziomie.

Rząd zrobił w ubiegłym roku z budżetem państwa kilka księgowych sztuczek. Na przykład: 10 miliardów zł deficytu FUS nie wlicza się do budżetu państwa. Wiadomo, że budżet będzie musiał tę brak wyrównać, na papierze jednak tymczasem sytuacja wygląda lepiej. Kolejną sztuczką było udzielenie przez rząd 5,5 mld zł pożyczki dla FUS. - Wszyscy mieli świadomość, że ta pożyczka będzie umorzona, czyli jest to faktycznie dotacja - mówi Wernik. Jednak nazwanie tego wsparcia pożyczką sprawiło, że nie trzeba było wpisywać go w wydatki budżetowe, dzięki czemu nie zwiększyło deficytu za rok 2009.

Budżetowi na 2009 r. pomogła też półtoramiliardowa nadwyżka ze środków unijnych. W ubiegłym roku zarówno wpływy z dotacji, jak i wydatki na projekty współfinansowane z UE wchodziły do budżetu państwa. Ponieważ zaliczki i pomoc z Unii była wyższa w 2009 roku, niż wydatki na projekty, nadwyżka zmniejszyła deficyt o 1,5 mld złotych. W tym roku, ze względu na zmianę ustawy o finansach publicznych powstał osobny budżet środków unijnych.

Nie stać nas na długi i tracimy prestiż

Ekonomiści są zgodni. Deficyt trzeba obniżać i to zdecydowanie. Polska nie może sobie pozwolić na to, by przez dłuższy czas w kasie sektora finansów publicznych - czyli budżetów: państwa, samorządów i funduszy celowych - istniała dziura równa 7 proc. wartości naszego PKB, czyli około 50 mld zł. - Polski deficyt należy do wyższych w Europie. Najwyższy czas by zaproponować wiarygodny i właściwy plan zmniejszenia deficytu - alarmuje były wiceminister finansów prof. Stanisław Gomułka. To olbrzymie i stale rosnące koszty obsługi, w tym roku wydamy na nią ponad 35 mld złotych. Z deficytu powyżej 3 proc. PKB musimy się też tłumaczyć przed Unią, a gdy dług publiczny przekroczy 55 proc. PKB, konieczne będą ostre cięcia w przyszłorocznych budżetach.

Rząd o tym wie i dlatego chce, by przyszłoroczny deficyt budżetu państwa zmalał do około 40 mld zł., a deficyt sektora finansów publicznych w 2012 r. zmalał do poziomu 3 proc. PKB.

źródło: sprawozdanie z wykonania budżetu NIK, MF

Ciąć trzeba, bo obsługa długu kosztuje nas coraz więcej- w tym roku wzrosła o 15 procent w stosunku do 2009. Ale swoje znaczenie mają też względy wizerunkowe. W czasach zwiększonej niepewności na rynkach finansowych, inwestorzy baczniej przyglądają się sytuacji krajów Unii Europejskiej borykających się z ciężarem szybko rosnących długów publicznych. - I jeśli coś tam pęknie, to odłamki i na nas polecą - podkreśla w rozmowie z Money.pl prof. Jan Winiecki, członek Rady Polityki Pieniężnej.

- Ważne jest to, by rynki dostrzegły, że nie tylko mówimy, ale że też coś robimy. Póki co nasz wizerunek nie jest najgorszy, ale inwestorzy teraz czekają na konkrety. Bo nawet z takim deficytem, gdy pokażemy, że mamy plan stopniowego z niego schodzenia, zachowamy wiarygodność. Bez tego rząd skutecznie podkopie swój wizerunek - dodaje Mirosław Gronicki, były minister finansów.

- W strefie euro są kraje, w których dług publiczny urósł o jedną czwartą w ciągu trzech, czterech lat. Teraz wiele z nich podejmuje dość radykalne decyzje mające obniżyć deficyt. Ta swoista konkurencja fiskalna zmusza do działania. By móc pożyczać pieniądze trzeba wykonać konkretne kroki. Tym bardziej, że agencje ratingowe już zapowiadają, że nasza wiarygodność ucierpi bez reform - mówi Rafał Benecki, ekonomista ING Banku Śląskiego.

http://www.money.pl/gospodarka/raporty/artykul/bedzie;23-proc;vat;koniec;z;budzetowymi;sztuczkami,109,0,649069.html