Janek Bytnar "Rudy", bohater mego pokolenia z Szarych Szeregów,

avatar użytkownika Michał St. de Zieleśkiewicz

Dziś, 30 marca mija sześćdziesiat siedem  lat od przedwczesnej śmierci jednego z najwiekszych bohaterów II Rzeczypospolitej, Warszawy, Powstania Warszawskiego, Janka  Bytnara  pseudonimy powstańcze:  Rudy, Czarny, Janek, Krokodyl, Jan Rudy

Cudowna gawędziarka, pisarka, autorka przepięknych opowieści  o bohateraach naszego pokolenia / Jej, mego / o bohatrskich harcerzach Szarych Szeregów, Basia Wachowicz, napisała przepiekną powięćć " "Rudy, Alek, Zośka. Gawęda o bohaterach "Kamieni na szaniec" O Aleksandrze Kamińskim, członku  ścisłego kierownictwa "Pasieki" Szarych Szeregów pisałem i pisać będę, bo to postać wielka. Kamyk Aleksander Kamiński swe "Kamienie na Szaniec"napisał w czasie Powstania Warszawskiego.

 Dziś przypomne, jednego z najwybitniejszych harcerzy, żołnierza, oficera Armii Krajowej, bohatera powieści "Kamyka" i "Basi"

 Był synem Legionisty i nauczycielki, zołnierza Armii Krajowej. Jan Bytnar "Rudy" był najmłodszym, który otrzymał tytuł harcerza Rzeczpospolitej. Absolwent  Szkoły Podchorążych Piechoty Rezerwy "Agricola"
 W dniu 23 marca 1943r  aresztowany wraz z Ojcem, przez Gestapo w mieszkaniu przy Alejach Niepodległości 159. Odbity przez Grupy Szturmoewe Szarych Szeregów w nasłynniejszej akcji, zwanej do dziś Akcją pod Arsenałem dnia 26  marca 1943 r.

 Zmarł  30 marca 1943 w wyniku poniesionych tortur w więzieniu przy  Alejach Szucha.
 Bezposredni sprawcy tortur, SS-Oberscharführer Hubert Schulz, zostal zabity w wyniku Wyroku Podziemnego Panstwa Polskiego. Wyrok wykonał 3 maja 1943 r.przyjaciel Rudego,  ppor. Tadeusz Zawadzki "Zoska". Dwa tygodnie pózniej 22 maja 1943 r.około godziny 8 rano,   ppor. Andrzej Góral ps. “Tomasz” wykonał  śmierci  na drugim kacie "Rudego" SS-Rottenführer  Ewaldzie Lange. Wyrok wykonano na Placu Trzech Krzyzy.
Ppor. Jezy Zapadko "Dzik" "Mirski, kawaler Orderu Virtuti Militari, dwukrotnie odznaczony Krzyzem Walecznych.


 "Akcja pod Arsenałem". miała miejsce 26 marca 1943 roku, na rogu ulic Bielanskiej i Długiej. Pod kryptonimem "Meksyk II" Celem akcji było odbicie z rąk niemieckich "Rudego" - hufcowego PD, aresztowanego przez Gestapo w nocy 22/23 III 1943.  Akcją dowodził komendant Chorągwi Warszawskiej Szarych Szeregów "Orsza",Stanisław Broniewski. Autor był na jego pogrzebie w towarzystwie swego kuzyna, Ryszarda Kaczorowskiego, herbu Jelita, ostatniego prezydenta Rzeczypospolitej na Uchodźstwie.
  Grupę "Atak" prowadził "Zośka",Tadeusz Zawadzki, sekcją "Ubezpieczenie" dowodził przyboczny "Orszy" - "Giewont", Stanisław Cieplak. Łącznie w akcji wzięła udział rekordowa liczba 28 uczestników.W czasie akcji, uwolniono harcmistrza Jana Bytnara "Rudego" oraz 20 innych więźniów politycznych, przewożonych z siedziby Gestapo przy Alei Szucha do wizienia na  Pawiak.
Jan  Bytnar,"Rudy" Uczestniczył w Akcji "Wieniec II" - akcja ta była pierwszym wystąpieniem bojowym OS "Jerzy" i polegała na wysadzeniu torów kolejowych pod Kraśnikiem. Akcją pod Kraśnikiem dowodził "Zośka W  noc sylwestrową 31 XII 1944r  oddziały "Motoru" wysadziły mosty w Radomiu i Chotyłowie, uszkodziły urządzenia kolejowe na stacjach w Minkowicach, Ruskich Piaskach i Werbkowicach, wysadzono tory kolejowe w Kraśniku, Skierniewicach, w tunelu warszawskim i na stacji Zamość, W Akcjach brał udział "Rudy"

 Ojciec - Stanisław Bytnara - zginął w czasie "marszu śmierci", ewakuacji niemieckiego obozu koncentracyjnego i śmierci, KL Auschwitz-Birkenau  w styczniu 1945 roku, jako więzień nr 121 389.

Zdzisława Bytnarowa "Sława" "Matula Polskich Harcerzy", w okresie Powstania Warszawskiego jako podporucznik Armii Krajowej w Pasiece",Kwaterze Głownej Armii Krajowej, kierowała placówką Harcerskiej Poczty Polowej. Zmarła 13 sierpnia 1994 roku, 18 sierpnia żegnały Ją na warszawskich Powązkach tłumy warszawiaków.

Druga kompania Batalionu Szturmowego "Zośka", została nazwana imieniem "Rudy" W dniu 15.VIII.1943 Jan Bytnar"Rudy" został pośmiertnie mianowany harcmistrzem "Krokodyl", a następnie podporucznikiem i odznaczony Krzyżem Walecznych.

W dniu 26 września 2009 za wybitne zasługi dla Polski został pośmiertnie odznaczony Krzyżem Komandorskim z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski.

 

1 komentarz

avatar użytkownika nurni

1. Gwoli scislości

to Jan Bytnar nie mogł byc bohaterem Powstania Warszawskiego. Zmarł znacznie wczesniej zakatowany przez Gestapowców. Ale rozumiem ten skrót. Pamiec o Janku Bytnarze przetrwała, a jedna z kompani batalionu Zośka przyjęła jego pseudonim - Rudy. Piękna postać.