Wyrzucenie zydow z Anglii

Lichwa, ktora zajmowali sie przede wszystkim zydzi, byla powaznym problemem gospodarczym, politycznym i moralnym w sredniowieczu. Kosciol katolicki potepial ja, traktowal jako wystepek i karal ekskomunika. Oto przyklad uzasadnienia, autorstwa papieza Klemensa VIII (1592) z okresu pozniejszego:

"Caly swiat cierpi z powodu lichwiarstwa zydow, ich monopoli i oszustw. Sprawili oni, ze wielu nieszczesliwych ludzi stalo sie biedakami, szczegolnie chlopi i i inni ludzie pracujacy".

Wladcy roznych krolestw zdawali sobie sprawe, ze jakos trzeba ten problem rozwiazac, a jednoczesnie cos zrobic z zydami.  Bardzo wybitnym przykladem takiej proby sa dwa artykuly (nr 10 i 11) fundamentu prawa konstytucyjnego swiata anglojezycznego, jakim byla "Magna Carta". Oryginal byl pisany po lacinie i nosil tytul: "Magna Carta Libertatum". Ten dokument, podpisany w 1215 r.przez krola Anglii, byl Wielka Karta Wolnosci, czyli praw i przywilejow baronow angielskich. Dwa artykuly dotyczace zydow mowily o zasadach splacania dlugow zaciagnietych u zydow w przypadku smierci dluznika. Chronily one zone i dzieci przed nadmiernym wyzyskiem.

Zydzi w sredniowiecznej Anglii zajmowali sie handlem i lichwa. Jedna z form lichwy byla sprzedaz towarow na kredyt. W Lincoln specjalizowali sie zydzi w sprzedazy welnyna kredyt, a w Canterbury - w sprzedazy zboza. Bogacenie sie zwartej mniejszosci, kosztem wiekszosci mieszkancow kraju, budzilo niezadowolenie. Towarzyszyla temu bogaceniu sie ostentacyjna konsumpcja. Dodac nalezy nieskrywana niechec zydow do chrzescijanstwa.

W ltach 1189-1190 przetoczyla sie przez Anglie fala pogromow zydow. Najpierw poszly sluchy z Westminster do Londynu, ze krol nakazal masakre zydow - co bylo nieprawda. Pozniej pogromy nastapily w: Lynn, Stamford Fair, Bury St.Edmunds, Colchester,Thetford, Ospringe i York. Jednoczesnie wladze roznych okregow wprowadzaly zakaz mieszkania zydow na ich terenach. Proces ten zapoczatkowal Bury St. Edmunds (1190). Pozniej w ich slady poszly: Newcastle (1234), wycombe (1235), Southampton (1236), Berkhamsted (1242), Newbury (1244), Bridgnor (1274) i Cambridge (1275). W latach 1263-1265 w szeregu miastach ludnosc zabrala sie za grabienie dobr zydowskich. Byly to: London, Canterbury, Northampton, Winchester, Cambridge, Worcester i Lincoln.

Dalsze kroki pogarszajace sytuacje zydow w Anglii poczynil krol Edward I, ktory po kilkuletnim wojowaniu na krucjatach w Ziemi Swietej wrocil do kraju w 1274 r. Zastal kraj w ruinie. Kontrola rzadowa ujawnila daleko posunieta korupcje. Wyciagnieto z tego konsekwencje i wielu bogatych zydowskich finansistow musialo sprzedac swoje majatki, by splacic podatki i rozne zobowiazania finansowe.

W 1275 r. krol wprowadza "Statutem de Judeismo", czyli prawa dotyczace zydow. Przyjelo sie nazywac je "Prawami przeciwko Lichwiarstwu". Podkopaly one pozycje finansowa i gospodarcza zydow. Pojawily sie pewne pomysly przeobrazenia zydow z handlarzy i lichwiarzy w producentow czy zwyklych pracownikow. Ale to sie nie udalo.

Nawiasem mowiac, wiele wiekow pozniej, gdy tworce cywilizacji samochodowej, Henry'ego Forda, oskarzono o antysemityzm, z tego powodu, ze publicznie skrytykowal zydow, ze sa z natury nieproduktywni i sa pasozytami, oglosil on, ze da nagrode w wysokosci 1 000$ temu, kto wskaze jakiegos zydowskiego farmera w USA. Nikt tej nagrody nie byl w stanie zdobyc.

Zydzi, pozbawieni mozliwosci zarabiania lichwa, chwycili sie innego sposobu. W latach 1278-1279 spotkaly ich represje za tzw. "coin-clipping". Polegalo to na ty,, ze zydzi skrawali, pilowali brzegi zlotych i srebrnych monet, a nastepnie puszczali je w obieg. Struzyny i opilki przetapiano. Za takie przestepstwo w tamtych czasach karano gardlem. Wielu zydow aresztowano. Setki zydow trafilo do Tower of London. Zlosliwi mowia, ze nawet nie musieli dlugo isc na egzekucje, bo Wielka Synagoga zostala wybudowana przez zydow tuz obok Tower of London. W tejze synagodze oprocz spraw religinych, zajmowano sie takze sprawami finansowymi, w tym i lichwy.

W dniu 18 VII 1290 r. krol wydaje edykt o wydaleniu zydow. Mieli opuscic Anglie przed Wszystkimi Swietymi, czyli do konca pazdziernika. Pozwolono im zabrac tylko dobra ruchome. Domy i ziemie przejal krol.

W trakcie podrozy nadal grabiono zydow. Jeden kapitan statku utopil wszystkich pasazerow u ujscia Tamizy. Inny, o nazwisku Henry Adrian, potopil swoich pasazerow kolo wyspy Sheppey. 

Wygnani zydzi udawali sie do Francji, Niemiec i Flandrii. Jednak najwiecej ich trafilo do Polski, ktora byla nazywana "Paradisus Ludaeorum", czyli "Zydowskim Rajem". Kraj nasz, juz od czasow Mieszka I, byl jednym z najbardziej tolerancyjnych krajow europejskich. Dosc powiedziec, ze polowie XVI w. trzy czwarte wszystkich zydow zyjacych na swiecie mieszkalo w Polsce.