"Póki Polska żyje w nas... Póty nie zginie!" (Deżawi)

W dwa tygodnie po wybuchu Powstania Wielkopolskiego, 12 stycznia 1919 r., Niemcy aresztowali wszystkich mężczyzn i chłopców, mieszkańców Rynarzewa, wywożąc ich do obozu jenieckiego,  w dzisiejszym Szczecinie Dąbiu. Warunki i długość podróży bydlęcymi wagonami zasługują na odrębną opowieść o traktowaniu ludzi przez ludzi. Pisze o tym ks. Mieczysław Buławski w książce "Miasteczko nad frontem. Wspomnienia z 1919 roku". Mimo nieustających represji władz niemieckich, pozostali mieszkańcy tego 700 osobowego wówczas miasteczka - kobiety - wspierały w ciężkich walkach polskich powstańców. Mimo że 16 lutego 1919 r. podpisano w Trewirze rozejm przedłużający poprzednie zawieszenie broni między Ententą, a Niemcami, obejmujące również Wielkopolskę, Niemcy tego samego dnia, łamiąc międzynarodowe prawo, skierowali na linię kolejową Poznań - Bydgoszcz nowoczesny pociąg pancerny (Panzerzug 22). Szczególnie dotkliwych strat zadawał na kilkukilometrowym szlaku Szubin - Rynarzewo, w rejonie mostów na Gąsawce, Noteci i Kanale Noteckim. Na ten trudny odcinek, dowódcy Powstania Wielkopolskiego skierowali m.in. oddział specjalny polskich marynarzy i najlepszych saperów. Po ciężkich walkach, 18 lutego 1919 r., pociąg został unieruchomiony i zdobyty. Nie pozwolono też na dojazd od strony Bydgoszczy drugiego niemieckiego pociągu pancernego. W tej potyczce na torach, zginęło 29 powstańców, z por. Mariuszem Wachtelem. W tym nadgranicznym rejonie jeszcze długo nie ustawały walki, ostatnia miała miejsce w czerwcu 1919 r.  

6 września 1939 r. Niemcy wkraczający do Rynarzewa, najpierw aresztowali mieszkańców będących na gotowych listach uczestników Powstania Wielkopolskiego, zsyłając ich do obozów koncentracyjnych i przymusowej pracy. Mieszkańcy tej miejscowości w przeciągu dwudziestu lat przeżyli dwie masowe deportacje w głąb Niemiec.