Amerykanskie "checks and controls" w dzialaniu - III

Jak dotad wymienilem rozwiazania instytucjonalne ograniczajace wladze prezydenta Stanow Zjednoczonych. On tez ma swoje prerogatywy dzieki, ktorym ma wplyw na pozostale wladze w panstwie. W stosunku do Kongresu (wladzy ustawodawczej) prezydent moze:

1. Rekomendowac Kongresowi dzialania, ktore uznaje za konieczne. Czyni to za pomoca wlasnych propozycji ustaw.

2. Bedac glowa jednej z glownych partii w kraju moze wplywac na przebieg procesow legislacyjnych.

3. Prezydent moze zawetowac ustawy, ktore przeszly juz przez Kongres, jesli uzna je za zbedne.

4. Prezydent ma uprawnienie do "kieszonkowego weta" (pocket veto). Dotyczy to sytuacji, kiedy prezydent otrzymuje ustawe po zakonczeniu sesji, wiec sila rzeczy nie ma nikogo, kto moglby glosowac przeciwko prezydenckiego weto (ustawa uniera).

5. Prezydent ma prawo zwolywania sesji nadzwyczajnych, poza normalnym harmonogramem, jesli uzna, ze sa wazne sprawy nie cierpiace zwloki.

 W stosunku do wladzy ustawodawczej  prezydent ma uprawnienie nominowania wszystkich sedziow federalnych, wlacznie z sedziami Sadu Najwyzszego (SN). Jezeli sa vakaty w okresie kadencji prezydenckiej, to prezydent moze przemodelowac sklad SN politycznie w sposob mu odpowiadajacy.

Kongres ma prawo w nastepujacy sposob wplywac na wladze sadownicza:

1. Senat musi zaakceptowac wszystkich sedziow federalnych zwykla wiekszoscia glosow. Szczegolnie, Senacka Komisja Sadownicza (The Senate Judiciary Committee) ma prawo przeprowadzac przesluchania kandydatow do do SN. Tam sie dopiero dzieje...

2.Kongres ma prawo decydowania o wielkosci SN oraz liczbie sadow nizszego rzedu.

3. Kongres moze postawic sedziego w stan oskarzenia i usunac go w przypadku niewlasciwego zachowania.

 No i na koniec, uprawnienia wladzy sadowniczej w stosunku do wladzy ustawodawczej (Kongresu):

1. Sad Najwyzszy orzeka o zgodnosci ustaw z Konstytucja.

2. Sady maja prawo interpretowania ustaw. 

Stare rozwiazania ale jare. Demokracja w Stanach Zjednoczonych ma sie calkiem dobrze.