Porownanie dwoch generacji

Czy chce czy nie, patrzac na wojne na Ukrainie nieodmiennie nasuwaja mi sie porownania do II wojny swiatowej (WWII). Jedynie dlatego, ze ja najbardziej znam. Inne mam obczytane po lebkach, co nie znaczy, ze gdybym sie przylozyl i siegnal po ksiazki z polek mojej domowej biblioteki, to nie byloby mnie stac na poglebiona znajomosc innych wojen. Przykladowo, mam potezne dzielo, bogato zilustrowane, traktujace o I wojnie swiatowej (WWI). Autorami byli brytyjscy generalowie, a wydana zostala w 1918 r., czyli zupelnie na goraco.

Jakosc rosyjskich zolnierzy od dawna  budzila moje watpliwosci. Oczywiscie, ze najpierw byl 1941 r. i miliony tych ludzi zamienionych w jencow. Pozniej widywalem ich na ulicach swojego rodzinnego miasta, w ktorym stacjonowal ich garnizon. Dojezdzali tez z Bornego Sulinowa, gdzie bylo ich kilkadziesiat tysiecy. Moje zdziwienie budzily chuchraki na dworcach kolejowych na trasie z Wroclawia do Kolobrzegu. Doczepiali wagony z Legnicy.

Teraz na zdjeciach widze, ze powiekszyli sie i pogrubieli. Zdania ciagle nie zmieniam. Oczywiscie nie dotyczy to rosyjskich jednostek elitarnych. Ale i tez nie do konca. Wystarczy popatrzec na ich przeslawna 1 Armie Pancerna Gwardii. Tam w tamanskiej dywizji zmotoryzowanej kazdy zolnierz mial miec 3 specjalnosci. No i co wyszlo? Armia sie skompromitowala i jest odtwarzana. Czasem mozna zobaczyc ich soldatow na zabawnych videos, gdzie sie osmieszaja.

Zolnierze niemieccy w jednostkach byli rekrutowani z tych samych miejscowosciach lub regionach. Latwo bylo o tzw. braterstwo. Z kolei posluszenstwa, szacunku dla autorytetow, uczyla ich szkola. Naczytalem sie sporo, ale nigdzie nie znalazlem sladu po jakichs "falach" czy w wersji rosyjskiej, "diedowszczinach". Wystarczal autorytet dowodcow, nie bylo miejsca na przemoc w wykonaniu starszych sluzba zolnierzy.

Trzon armii niemieckiej stanowili mlodzi zolnierze. A ci, od rocznika 1914 wchodzili w tryby wychowania przez hitlerowskie organizacje mlodziezowe. Mlodsi, co obejmuje kategorie 10-13 lat, stawali sie czlonkami "Deutsches Jungvolk" (dziewczeta - "Jungmadelbund"), zas starsi z przedzialu 14-18 lat, nalezeli do "Hitlerjugend" (dziewczeta do Bund Deutscher Madel"). W filmach  pokazujacych  ich zachowanie w czasie zajec organizacyjnych, np. obozow.moja uwage zwracaly zaciekle walki/bitki staczane przez tych mlodych ludzi. U nas, w harcerstwie tego nie uswiadczysz, jedynie na ulicy.

Wychowanie fizyczne bylo oczkiem w glowie takze szkolnictwa w III Rzeszy. Wedlug rozporzadzenia ministra oswiaty z 29 stycznia 1938 r. zajecia z w-f miano przeprowadzac codziennie i byly z tego oceny na swiadectwach. I tu ciekawostka, obok gimnastyki, gier zespolowych, lekkoatletyki czy plywania, uczniowie uczyli sie boksu. I to od 5 klasy wzwyz. Dzieciaki w wieku 12 lat rozkwaszaly sobie nawzajem nosy. Czy mozna sie dziwic, ze na froncie indywidualny zolnierz niemiecki mial wartosc poltora alianckiego zolnierza? Oczywiscie, nie liczac wojsk eltarnych, takich jak amerykanskie 82 i 101 dywizje powietrznodesantowe. Do tego nalezy dodac znaczna przewage w jakosci broni, w jaka byli wyposazeni zolnierze niemieccy.

W czasie wojny nauka byla ograniczana na rzecz sluzby panstwu. Zima szkoly byly zamkniete z powodu oszczednosci opalu. Latem i jesienia mlodziez pracowala w rolnictwie (zniwa, wykopki); zbierano takze  zoledzie i kasztanow oraz zlom.  Przez caly rok trwaly rozne akcje, zimowa i inne. Bylo tez coraz mniej miejsca do nauczania. Najpierw zamieniono sale gimnastyczne na magazyny zboza. Pozniej ten sam los spotykal pomieszczenia klasowe.

Szkolenie mlodziezy zaczynano od krotszych kursow. Pozniej przechodzila ona szesciomiesieczna sluzbe pracy. Dziewczeta pracowaly w roznych instytucjach wojskowych. Wielu na poczcie czy budowie umocnien. Nastepnie wysylano uczniow szkol srednich na dlugookresowe kursy wojskowe. A na koniec wcielano ich lub sami sie zglaszali (nawet calymi klasami szkolnymi) do wojska.

Tak rodzila sie generacja nazywana "Flakhelfer", od sluzby w obronie przeciwlotniczej. W wiekszosci nalezaly one do Luftwaffe, choc i Kriegsmarine miala tez swoje jednostki plot do ochrony portow.

W sumie Hitlerjugend w 1940 r. liczyla 7.2 mln. mlodych ludzi.  Na koniec, resztki, ktore nie trafily do wojska wcielano do Volssturmu wraz z ich bardzo leciwymi, gluchawymi i slepawymi nauczycielami. Masakrowano ich regularne na froncie wschodnim i zachodnim.