Los cywilizacji Zachodu

 Czesto mowi sie o nadchodzacym upadku Zachodu dokonanym przez islamistow przy usluznej pomocy zachodniego lewactwa.  Nie moja to dzialka, bo jestem plaskim empirysta. Natomiast zdarza mi sie czytac ksiazki zawierajce generalizacje na poziomie, juz nie mnie samego, mojego sasiedztwa, prowincji czy kraju, ale nawet  cywilizacji. Niektore sa bajecznie piekne. Do nich z pewnoscia nalezy "CIVILISATION. A Personal View" napisana przez Oxfordczyka, Kennetha Clarka (Harper&Row, NY 1969). Autor zartuje, ze gdyby pisal to w XVIII w. to dalby ksiazce tytul:"Spekulacje co do Natury Cywilizacji Ilustrowane Zmieniajacymi sie Fazami Zycia Cywilizowanego w Zachodniej Europie od Starozytnosci do  Dnia Dzisiejszego". Przedstawie jego glowna mysl - dosc prosta oraz dam kilka cytatow:

"Cywilizacja moglaby dryfowac z biegiem strumienia przez dlugi czas jeszcze, ale w polowie VII w. pojawila sie nowa sila z wiara, energia, silnym pragnieniem podbojow i alternatywna kultura: Islam. Sila Islamu byla jego prostota. Wczesny Kosciol Crzescijanski rozproszyl swa sile przez kontrowersje teologiczne prowadzone przez trzy stulecia z nieslychana przemoca i nieuczciwoscia. Tymczasem Mahomet, prorok Islamu, sformulowal doktryne najprostsza, jaka dala sie kiedykolwiek zaakceptowac; i dala jego  zwolennikom solidarnosc nie do pokonania. Taka jaka mialy rzymskie legiony. W zdumiewajaco krotkim okresie czasu - okolo piecdziesieciu lat - swiat klasyczny zostal otoczony i podbity. Tylko jego wybielaly kosci sterczaly wymierzone w srodziemnomorskie niebo.

Swiat poznej starozytnosci wypelniony byl jakimis rytualami bez wiekszego znaczenia, dziwnymi religiami, ktore ktore wyniszczaly pewnosc siebie owczesnych ludzi. A do tego, wystepowalo wyczerpanie, poczucie beznadziejnosci, ktore ogarnialo nawet ludzi cieszacych sie bogactwem. 

Cywilizacja wymaga pewnego poziomu dobrobytu - wystarczajaco, by miec sporo czasu na odpoczynek i przyjemnosci - ale w o wiele wiekszym stopniu wymaga wiary w spoleczenstwo, w ktorym zyje, wiary we wlasna filozofie, wiary we wlasne prawa i pewnosc siebie co do wlasnych moce psychiczne... Wigor, energia, witalnosc: wszystkie wielkie cywilizacje - czy epoki cywilizacyjne - mialy u swych podstaw wielka energie".

Autor konczy swe dzielo konstatacja, ze dzis najbardziej potrzebna jest pewnosc siebie, gdyz jej brak najbardziej niszczy cywilizacje. "Mozemy zniszczyc samych siebie przez cynizm i poddawanie sie rozczarowaniu, bardziej niz bombami"". Cytuje fragment wiersza sprzed wieku napisanego przez poete W.B.Yeatsa: "Brak jakichkolwiek przekonan w swej najgorszej wersji jest pelen intensywnej pasji". Mysle, ze ciekawa to uwaga. Wszak pasja zwykle towarzyszy fundamentalizmowi. Dziwnie wyglada u ludzi gloszacych wzglednosc wszystkiego, a szczegolnie u relatywistow moralnych. 

Gdyby pisal ksiazke dzisiaj, to by z pewnoscia rozwinal fragment, w ktorym wylicza swoje preferencje/wartosci. Otoz, wierzy on bardziej w porzadek niz w chaos, tworzenie niz niszczenie, delikatnosc niz przemoc, przebaczenie niz zemste wiedze niz ignorancje. Musialby wowczas podkreslic mocno, ze  Islam reprezentuje za kazdym razem gorsza czesc prezentowanych alternatyw.

Clark, mimo wszystko, jest optymista. Stwierdza, ze patrzac na swiat nie odczuwa, ze wkraczamy w nowy okres barbaryzmu.  Historia pokazuje, ze choc w ciagu tysiaca lat cywilizacja Zachodu doznawala dewiacji, cofniec i upadkow, to jednak sie odradzala. Zauwaza, ze patrzac na mlodziez uniwersytecka nie widzi w niej melancholii poznych Rzymian czy patetycznosci Gotow. I akurat ta obserwacja moglaby sie stac tematem na polemiczny z Autorm artykul lub ksiazke.