Repolonizacja mediow

W polowie roku pojawia sie nowe przepisy regulujace wlasnosc mediow w Polsce. Zapowiadajaca je posel Elzbieta Kruk stwierdzila: "To kwestia, ktora trzeba koniecznie przeprowadzic, choc na pewno spotkamy sie z niezrozumieniem i oburzeniem". Na co mozemy liczyc? Jakie dyskusje beda sie toczyly?

Plaszczyzna na jakiej cala sprawa bedzie sie rozgrywala jest dzialalnosc antymonopolowa panstwa. Najpierw trzeba bedzie stwierdzic wystepowanie monopoli na rynku medialnym.Sluzy temu szereg metod. Jedna z nich nazywa sie wskaznikiem koncentracji. Zestawia sie dochody 4 lub 8 najwiekszych firm z suma dochodow calej  branzy. Jezeli dochody czworki wynosza ponad 50%, a dochody osemki -wiecej niz 75%, to uznaje sie, ze stopien koncentracji jest wysoki. Inna metoda jest stosowany w USA Herfindahl-Hirschman Index, w ktorym bierze sie pod uwage ilosc akcji na rynku. Sa tez inne,np. Krzywa Lorenza. Oczywiscie  ustawodawca wybierze te metode, ktora najlepiej rozwiaze problem w polskich warunkach.

Szanujace sie panstwa stawiaja limity obcej wlasnosci w wybranych dziedzinach; obronnosci, bankowosci, takze w mediach. Na polskim rynku medialnym widac troche razacych oczy flagowcow, ktorzy zostana z cala pewnoscia przycieci. W dziedzinie gazet idzie o "Fakt Gazete Codzienna" (298 961 nakladu),nalezaca do niemiecko-szwajcarskiego koncernu Ringer Axel Springer. Tenze Springer ma 49% wlasnosci 'Dziennika Gazety Prawnej" (44 505). Rozlegle laki lokalnej prasy codziennej podziela ten sam los. Wypada jednak zwrocic uwage na wypieranie platnej prasy codziennej przez bezplatna.Wsrod tygodnikow razi oczy "Newsweek" (130 257), tez nalezacy do Springera.

Ciekawa sytuacja rysuje sie na ryku telewizyjnym. Tam potega jest amerykanski koncern Scripps Networks Interaction. Naleza do niego (w nawiasach srednia wielkosc widowni): TVN (768 884), TVN24 (255 212), TVN7 (234 074) i TTV (111 642). W sumie, srednia wielkosc widowni - 1 369 812. Dla porownania: TVP1 (945 496), TVP2 (635 809) i TVP INFO (285 583), co w sumie daje srednia wielkosc widowni - 1 866 888.

W dziedzinie radiowej na uwage zasluguja RFM i ZET. Pierwsza stacja nalezy do kapitalu niemieckiego. druga do Francuzow.

Na internecie wyrozniaja sie "Grupa Onet" (liczba internautow - 17 948 110) oraz Grupa Interia.Pl (14 667 767). Pierwsza nalezy do Springera, druga do niemieckiego Bauer Media.

Przykladem radzenia sobie z obcym kapitalem w mediach, moze byc Rosja. W ramach programu "Nacjonalizacji elit", w dniu 26 IX 2014 r. uchwalona zostala ustawa ograniczajaca do 20% mozliwy udzial akcjonariuszy zagranicznych w mediach. W zycie weszla od poczatku 2016 r. Rok ten bedzie przejsciowy, tak ze bedzie dzialala na dobre od poczatku 2017 r.  Trafione mialy byc miedzy innymi takie flagowce, jak "Forbes" wydawany przez Springera oraz "Wall Street Journal" wydawany przez finska Sanome. We wrzesniu 2015 ukazala sie w mediach informacja: "Koncern Axel Springer calkowicie wycofuje sie z Rosji".

Ramy dyskusji, czyli napadow na polski rzad, sa z grubsza rzecz biorac, okreslone. Nie da sie kwestionowac samej idei ograniczania monopoli i dominacji kapitalu zgranicznego. No, chyba, ze jest sie Schulzem. Natomiast bedzie uzywane porownanie z rynkiem medialnym Niemiec, ktory jest z polskim rynkiem nieporownywalny. Na samym wstepie, roznia sie wielkoscia. Polski rynek to Mickey Mouse.  W Niemczech wydaje sie 359 gazet (75% lokalnie) w przecietnym nakladzie 21 mln. Gazety te naleza do 138 wydawcow.W Polsce wydaje sie 37 gazet o lacznym nakladzie dziennym - 2.3 mln. egzemplarzy.

W Niemczech nie ma formalnych ograniczen co do udzialu kapitalu zagranicznego w mediach. Nie musza tego robic; wystarczy, ze nie dadza reklam obcym. sprawy monopoli reguluja poszczegolne landy. Jest porozumienie landow co do walki z monopolam w Radio i TV, wyznaczajace poziomy 25 i 30% ogladalnosci lub skuchalnosci w danym roku. Potegi medialne ograniczane w ojczyznie, dokonuja ekspansji poza granicami kraju. Do Polski wpuszczono je na dobre w 2004 r.

Tradycyjnie, podniesiona zostanie sprawa ingerencji polityki w media. tu, akurat uzbieralo sie troche argumentow na niekorzysc Niemiec. Lista wykrytych ingerencji politykow w dzialalnosc mediow ciagle rosnie. O to kilka z nich. W 2009 r. odwolano szefa ZDF,N.Brendera (ingerowal premier Hesji R.Koch z CDU); w 2012 r. wyszla afera, znow w ZDF - ingerowala partia CSU;w 2016 r. wyszedl skandal milczenia mediow wobec atakow uchodzcow na kobiety w Kolonii i innych miastach niemieckich. Calkiem niedawno Wolfgang Herle, byly szef studia TV ZDF w Bonn, ujawnil w rozmowie w radio "Deutschlandfunk": "Otrzymywalismy odgorne nakazy...Tematy o ktorych sie informuje sa dyktowane przez rzad". Podobnie twierdzila Claudia Zimmermann, dziennikarka stacji radiowo-telewizyjnej WDR.

Stoponiowo, nowy rzad w Polsce ma coraz mniej "pod gorke" i zacznie sie "z gorki". Moze wtedy przyjdzie tez czas na zajecie sie  na polskojezyczne media: "Polsat" (816 387), nalezace do Agory TOK FM czy "Polityke" (115 736). Zakrecenie rury z ktorej rwal potok ogloszen z firm z udzialem Skarbu Panstwa juz teraz wysusza gardla wsciekle ryczace.

CDN