Fatalna tendencja (7) – oportunistycznie podejmujemy kwestie, które z pewnością dadzą się rozwiązać

Fatalna tendencja (7) – oportunistycznie podejmujemy kwestie, które z pewnością dadzą się rozwiązać

czyli „Kryzys uniwersytetu w ujęciu polemicznym z Prof. Piotrem Sztompką”

Prof. Sztompka (Po Kongresie Kultury Akademickiej NAUKA 2/2014 • 19-25 -PIOTR SZTOMPKA –http://www.portalwiedzy.pan.pl/images/2014/nauka/2_2014/N214-02-Sztompka.pdf) wyróżnił oportunizm naukowców jako siódmą fatalną tendencję prowadzącą do kryzysu uniwersytetu.

„Po siódme – zamiast badań kierowanych ciekawością, dociekliwością i pasją poznawczą, co do wyniku niepewnych i ryzykownych, oportunistycznie podejmujemy kwestie, które z pewnością dadzą się rozwiązać i rozliczyć w czasie przewidzianym w harmonogramie grantu. Problemy wynikające z pytania, zdziwienia zostały zastąpione przez bezpieczne tematy….’

I jest to trafne spostrzeżenie, uprawnione istniejącym stanem rzeczy. Szkoda tylko, ze Prof. Sztompka nie podjął (jak sądzę) badań socjologicznych nad oportunizmem środowiska akademickiego. Takie spostrzeżenia nad fatalną tendencją oportunizmu akademickiego poczyniłem jeszcze w wieku ubiegłym ( u schyłku PRL) i ta tendencja utrzymuje się a nawet pogłębia w wieku bieżącym, wobec braku systemowego jej zatrzymania/ograniczenia/spowolnienia.

Skoro pasja poznawcza prowadziła jeszcze w PRL do usuwania z uczelni. a Pan profesor temu nie przeciwdziałał, czy chociażby na bazie badań socjologicznych nie ostrzegał przed zgubnymi konsekwencjami oportunizmu naukowego, to takie złych tendencji wyróżnienie można odebrać jako rachunek sumienia. Oczywiście jest wątpliwe aby pan profesor samojeden tym tendencjom zapobiegł, ale przecież byli inni , którzy na froncie anty-oportunistycznym działali. No chyba, że Pan profesor tego procesu nie zauważał i dopiero na emeryturze takie spostrzeżenia oportunistycznie ujawnia, bo to teraz jest dla niego temat bezpieczny.

Ja się kierowałem ciekawością, dociekliwością i pasją poznawczą i ten kierunek został brutalnie zastopowany jako stanowiący zagrożenie dla uniwersytetu (także uniwersytetu Prof. Sztompki) bo miał także negatywny wpływ na młodzież akademicką i nie był etyczny z punktu widzenia etyki komunistycznej.

Młodzież akademicka nieostrożnie podkreślała, że „..dr Wieczorek uczył nas rzetelności i uczciwości naukowej oraz postaw nonkonformistycznego krytycyzmu naukowego..” „dr Józef Wieczorek był dla nas wzorem nauczyciela i wychowawcy”. „Pod jego wpływem geologia stała się dla jego wychowanków nie tylko przyszłym zawodem, ale życiową pasją” wbijając tym samym gwóźdź do mojej uniwersyteckiej trumny (oczywiście bez takiego zamiaru, ale skutek taki był, bo system musiał się bronić przed takimi anty-oportunistycznymi pasjonatami).

Takich system akademicki nie mógł tolerować i nadal nie toleruje. Ta fatalna tendencja to nie jest rezultat polityki PO czy PiS, czy wcześniej AWS lub SLD – to trwała tendencja mająca swoje korzenie w systemie PRL i kultywowana w III RP. Niestety środowisko oportunistycznie do takiego systemu się zaadaptowało, a tych którzy nie chcieli/nie zdołali wykluczono z systemu lub zepchnięto na margines.

Widać, że nawet badanie tych tendencji to temat niebezpieczny, nie rokujący otrzymania grantu, etatu, nominacji, a nawet utrzymania się w systemie. Niestety zmiana systemu to sprawa polityczna, a politycy-naukowcy jako beneficjenci systemu wcale tego systemu nie zamierzają zmieniać, a co najwyżej go modyfikować tak, aby im było jeszcze lepiej.

Oportunizm zapewnia zdobywanie grantów, stanowisk, tytułów, ale jest katastrofalny dla nauki, no i w konsekwencji dla państwa, które zatrudnia ogromne rzesze oportunistycznych kadr akademickich niezdolnych do należytego formowania elit niezbędnych do jego funkcjonowania.

Jak oportunistyczne masy profesorskie bronią się przed pasjonatami kierującymi się ciekawością i dociekliwością może świadczyć fakt tworzenia Związków Zawodowych Profesorów. Tak tak, w dzisiejszej Polsce profesor traktowany jest jako zawód i to dożywotni, najbardziej prestiżowy i to w sytuacji kiedy oportunistyczni na ogół profesorowie sprawiają zawód swoją działalnością, tworząc sobą i reprodukując niby-elity, łże-elity, pseudo-elity niezdolne do kierowania dużym europejskim państwem.

Rozwiązania tej kwestii oportunistyczni profesorowie nie podejmują, wolą bezpieczne tematy.