arch./-

Z Jarosławem Stulczewskim ze Społecznego
Komitetu Obchodów Narodowego Dnia Pamięci Żołnierzy Wyklętych w
Zduńskiej Woli rozmawia Izabela Kozłowska

Uroczyste odsłonięcie pomnika Żołnierzy Wyklętych Zrzeszenia
„Wolność i Niezawisłość” odbędzie się dziś w Zduńskiej Woli. Jak zrodził
się pomysł stworzenia tego obelisku?

– Pomysł zrodził się spontanicznie. Od 2012 roku w Zduńskiej Woli
organizujemy obchody Narodowego Dnia Pamięci Żołnierzy Wyklętych.
Pewnego dnia, będąc na miejscowym cmentarzu, odnalazłem nagrobek, na
którym znajdowała się mała tabliczka upamiętniająca komendanta Józefa
Przybylskiego ps. „Z-8” i „Jeleń”.

O swoim odkryciu i osobie Przybylskiego opowiedziałem pani Grażynie
Barton, która od razu powiedziała, że ten człowiek zasługuje na godne
upamiętnienie, a przede wszystkim przywrócenie w pamięci rodaków.
Powołany został Społeczny Komitet Obchodów Narodowego Dnia Pamięci
Żołnierzy Wyklętych, który miał się zająć organizacją uroczystości 1
marca oraz budową pomnika upamiętniającego naszych bohaterów.

Małymi krokami udało nam się zgromadzić dwadzieścia osób
reprezentujących różne grupy społeczne, stowarzyszenia i organizacje. Od
stycznia 2012 roku rozpoczęliśmy swą działalność zmierzającą do
wybudowania pomnika upamiętniającego żołnierzy wyklętych.

Kim był komendant Józef Przybylski ps. „Z-8” i „Jeleń”?

– Jest on polskim bohaterem, żołnierzem niezłomnym, który pozostał
wierny ideałom: Bogu, Honorowi i Ojczyźnie. Został on aresztowany wraz
ze swoim kolegą za działalność antykomunistyczną. Mimo wielu represji
nie wydał swoich ludzi, nie zdradził ich. Dzięki temu inni działacze
lokalnego WiN nie zostali pociągnięci do odpowiedzialności za walkę z
komunistami. Znam to z relacji żyjących podkomendnych Przybylskiego.

Wiemy, że struktury prowadzone przez „Z-8” prowadziły silną
propagandę przed referendum w 1946 roku. Brali oni udział w akcji
rozbrojenia posterunku milicji w miejscowości Korczew koło Zduńskiej
Woli. W wyniku przeprowadzonej akcji udało się zarekwirować powielacz,
który został przekazany dla WiN w Zduńskiej Woli.

Jak będzie wyglądał wspomniany pomnik?

– Pomnik ten ma ponad 3 metry wysokości. Stanowi go metalowy krzyż,
na którym umieszczony jest orzeł Wojska Polskiego wykonany z blachy
nierdzewnej. Jest to orzeł, który na swoich czapkach nosili żołnierze
niezłomni. Pod krzyżem znajduje się głaz polny ścięty pod kątem 45
stopni.

Na nim umieściliśmy napis: „Żołnierzom Wyklętym walczącym z sowieckim
okupantem i komunistycznym zniewoleniem w ruchu oporu bez wojny i
dywersji „Wolność i Niezawisłość” komendantowi obwodu Zduńska Wola
Józefowi Przybylskiemu (1920-1950) ps. „Jeleń”, „Z-8” i jego
podkomendnym Zduńskowolanie”. Ponadto dodana jest myśl Zbigniewa
Herberta: „Nie dajmy zginąć poległym”.

Data odsłonięcia pomnika upamiętniającego polskich bohaterów zapewne nie jest przypadkowa...

– Uroczystości odbędą się w rocznicę powstania pierwszej polskiej
organizacji konspiracyjnej Służby Zwycięstwa Polski. Rozpoczną się one w
bazylice mniejszej Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny o godz. 10.00
programem słowno-muzycznym przygotowanym przez młodzież II Liceum
Ogólnokształcącego im. Jana Pawła II.

Następnie sprawowana będzie uroczysta Msza św. w intencji żołnierzy
wyklętych Zrzeszenia Obwodu WiN Zduńska Wola. Po Eucharystii w asyście
pocztów sztandarowych, delegacji, przedstawicieli Wojska Polskiego i
orkiestry dętej przejdziemy ulicami naszego miasta do alei Kościuszki.
Tam zostanie odsłonięty pomnik poświęcony członkom Obwodu WiN Zduńska
Wola i jego komendantowi Józefowi Przybylskiemu (1920-1950) ps. „Jeleń” i
„Z-8”.

W uroczystościach wezmą udział pani Zofia Pilecka-Optułowicz, córka
rotmistrza Witolda Pileckiego, oraz pani Mirosława Wróblewska-Pindel,
chrześnica komendanta Przybylskiego. Obecni będą także trzej z czterech
podkomendnych Józefa Przybylskiego.

Patronat honorowy nad całością uroczystości objął Zarząd Główny
Zrzeszenia „Wolność i Niezawisłość” w Lublinie. Obecny będzie także
prezes zrzeszenia pan Zbigniew Młyniec. Po uroczystościach zostanie
zaprezentowana wystawa „Żołnierze Warszyca” w naszym miejskim domu
kultury. Została ona przygotowana przez IPN oddział Łódź.

Uroczystości zakończą się w sobotę...

– Drugi dzień jest inicjatywą lokalnej Młodzieży Wszechpolskiej.
Rozpoczniemy go o godz. 12.00 od Mszy św. w kaplicy Trójcy Świętej.
Będzie ona sprawowana w intencji żołnierzy Narodowych Sił Zbrojnych.
Następnie w sali konferencyjnej mieszczącej się przy kościele św.
Antoniego zostanie wyświetlony film Aliny Czerniakowskiej pt. „Czy warto
było tak żyć?”. Jest to obraz upamiętniający żołnierzy wyklętych, m.in.
gen. Stanisława Sojczyńskiego ps. „Warszyc”.

O godz. 14.30 przejdziemy ulicami Zduńskiej Woli w Marszu Pamięci
Żołnierzy Wyklętych. Pochód wyruszy spod kaplicy Trójcy Świętej pod
pomnik Żołnierzy Wyklętych.

Żołnierze niezłomni w pewnych środowiskach wciąż są lekceważeni. Ich upamiętnianie jest bardzo ważnym wydarzeniem...

– Pani Grażyna Barton, przewodnicząca Społecznego Komitetu Obchodów
Narodowego Dnia Pamięci Żołnierzy Wyklętych w Zduńskiej Woli, zwróciła
uwagę, że stawiany przez nas pomnik ma służyć kolejnym pokoleniom.
Obelisk ten ma przypominać o polskich bohaterach.

W ten sposób wyrażamy pragnienie, aby żołnierze wyklęci byli na stałe
obecni w sercach Polaków, a szczególnie tych najmłodszych. Oni będę
mieli za zadanie przekazać prawdę i historię naszej Ojczyzny. Dlatego
też dzisiejsza uroczystość skierowana jest przede wszystkim w stronę
naszej młodzieży. Będzie to w pewnym sensie żywa lekcja historii.

Dziękuję za rozmowę.