Ostrów Wielkopolski, to jedno z najstarszych miast Państwa Polan, Wielkiej Polski, Polonia Maior, dziś Wielkopolski. Ostrów Wielkopolski jest położony na terenie Ziemi Kaliskiej / Wysoczyzna Kaliska / w południowej części Wielkopolski. Jego początki sięgają X wieku
W wyniku źle pojmowanej demokracji przez polskie elity wywodzące się z rycerstwa, do Stanu Szlacheckiego, magnaterii,duchowieństwa, stały się zaczynem rozbiorów i utraty niepodległości.
Ostrów Wielkopolski, został włączony do państwa niemieckiego w wyniku rozbiorów, jako Ostrowo.
Tak jak i pozostała cześć Wielkopolski, która została włączona do państwa niemieckiego, rządzonego przez szwabską dynastię Hohenzollernów, Ostrów i Ziemia Ostrowska zostały poddane straszliwej germanizacji nie znanej w nowożytnej Europie.
Wielkopolska, jako najbardziej wysunięta na Zachód, Dzielnica Polski, dawna kolebka Państwa Polan, była najbardziej wśród wszystkich zaborów poddana germanizacji. Niemcy zamierzali z Wielkopolski stworzyć część swego germańskiego, niemieckiego państwa ! ! !
Sytuację Polaków pogarszała jeszcze bardziej współpraca prowadzona przez państwa zaborcze wobec Polski.
Represje ogarnęły tych mieszkańców Wielkopolski, którzy wzięli udział w powstaniu listopadowym w 1830 roku, a później także w wystąpieniach rewolucyjnych podczas Wiosny Ludów 1848 roku.
Wielkie Księstwo Poznańskie przestało istnieć 5 grudnia 1848 gdy w konstytucji Prus zmieniono jego nazwę na "Prowincja Poznańska" Provinz Posen; nie wspominając jednocześnie o jego autonomii.
W latach 1871 - 1878, kanclerz Otto von Bismarck usiłował doprowadzić do ograniczenia wpływów Kościoła katolickiego w państwie polskim i w Niemczech. Kulturkampf z niem., "walka kulturowa". Bismarck wiedział, że Kościół to potęga w Polsce.
Bismarck, kanclerz Niemiec, które nazwały się Prusami , powie:
Bijcie Polaków, ażeby aż o życiu zwątpili. Mam wielką litość dla ich położenia, ale jeżeli chcemy istnieć, to nie pozostaje nam nic innego, jak ich wytępić.
Źródło: z listu do siostry, 26 lutego 1861
Na ziemiach polskich Kulturkampf wiązał się z zaostrzeniem germanizacji głównie po 1878 roku. Doprowadziło to w konsekwencji do wzmocnienia polskiego ruchu narodowego.
W Prowincji Poznańskiej, Prusacy stworzyli Deutscher Ostmarkenverein, Niemiecki Związek Kresów Wschodnich, "Hakata"
Hakata to skrót od trzech pierwszych liter nazwisk jej twórców, Niemców o rodowodzie żydowskim !
Kanclerz Bismarck, powie w niemieckim senacie:
Po cóż innego stworzył Bóg Żydów polskich, jak nie po to by byli naszymi szpiegami?
Jej podstawowym celem było ostateczna germanizacja ziem polskich w zaborze pruskim. Statut organizacji dla określenia tego celu używał eufemizmów w rodzaju: „umacnianie i zrzeszanie niemczyzny na kresach wschodnich zamieszkanych przez ludność polską poprzez podniesienie i wzmacnianie niemieckiego poczucia narodowego”. W praktyce działalność Hakaty skupiała się na sześciu podstawowych zadaniach:
Obserwowaniu prasy polskiej,
Zachęcaniu Niemców do wykupywania nieruchomości od Polaków,
Sprowadzaniu do Wielkopolski Niemców do wszystkich dziedzin gospodarki, usług oraz wolnych zawodów,
Wzmacnianiu niemieckiej klasy średniej w miastach Wielkopolski,
Organizowaniu patriotycznych zebrań oraz zgromadzeń,
Wspieraniu niemieckiej szkoły.
Zakazu używania języka polskiego
Ostrów Wielkopolski jak i cała Wielkopolska znajdująca się pod zaborem niemieckim i rządzącej dynastii Hohenzollernów, przygotowywała się do zrzucenia jarzma germańskiego okupanta.
Wielkopolanie Lud pracowity, poukładany do granic bólu z podstaw idei "porzundek zaś musi być" - niemieckie, ordnung muss sein wychodził z założenia, że do Powstania należy się przygotować.
Poznań i Wielkopolanie od lat przygotowywali się do odzyskania niepodległości, przez systematyczną pracę organiczną, tworzono polskie instytucje gospodarcze, banki ludowe. Organizacje "Sokoła" i "Skauta". Organizacja, porządek, praworządność, przedsiębiorczość, pracowitość, rozwinięta ekonomia i infrastruktura, powszechna edukacja i zabezpieczenia socjalne miały dać zwycięstwo w dążeniach do odzyskania niepodległości.
Tłem dla powstania była listopadowa rewolucja znosząca cesarstwo w Niemczech jak domek z kart.
Pod koniec I Wojny Światowej rozpadały się jak domki z kart wielowiekowe monarchie Romanowych, w których żyłach nie płynęła ani jedna krwi założyciela dynastii. niemieckich Habsburgów, Germańskich, szwabskich Hohenzollernów.
Kiedy upadła monarchia Hohenzollernów, wybuchła w Niemczech rewolucja, cześć wojsk niemieckich, zamierzała wrócić do rodzinnych stron.
Już we wrześniu 1918 roku Polacy mieszkający w Ostrowie Wielkopolskim, powołali tajny Komitet Obywatelski. Jego celem było przejęcie władzy od Niemców w mieście i regionie.
W dniu 10 listopada w Domu Katolickim przy konkatedrze zbierają się członkowie Komitetu Obywatelskiego na czele z hrabią Bogdanem Maria Szembekiem herbu własnego z Wysocka / Słupowo / i adwokatem Michałem Lange z Ostrowa jako przewodniczącymi
Dom Katolicki przy parafii kontrkatedralnej.
Dom Katolicki przy parafii pw. św. Stanisława B.M. Obiekt był jednym z najważniejszych ośrodków narodowych w Ostrowie w latach pruskich. Najważniejsze wydarzenia, które są związane z Domem Katolickim noszą nazwę Republiki Ostrowskiej.
W lewej części znajduje się duża sala ze sceną teatralną, która w czasach zaborów była przeciwwagą do pruskiego Teatru Miejskiego. Po bokach sceny znajdują się popiersia Tadeusza Kościuszki i Karola Marcinkowskiego, a na kurtynie przedstawione są warszawskie Łazienki.
W środkowej części znajdują się salki do użytku wspólnot parafialnych.
W prawej części na parterze znajduje się biuro parafialne i mieszkanie wikariusza natomiast na drugim piętrze również mieszkania dla wikariuszy oraz kaplica.
hrabia Bogdan Edward Maria Szembek herbu własnego Szembek
Piszą rezolucje do władz niemieckich:
[...]"Ponad tysiąc żołnierzy i obywateli wszystkich stanów ustaliło dzisiaj jednomyślnie, że w myśl uznanego przez wszystkie walczące narody planu Wilsona, jest miasto i powiat Ostrów polskim terytorium, które należy do Państwa Polskiego. Odnosimy się z sympatią do ruchu wolnościowego naszych niemieckich współobywateli. Aż do ostatecznego przejęcia władzy przez Polską Republikę Ludową uważa polski Komitet, że jest jedyną prawowitą władzą" [...]
Tego dnia członkowie Komitetu Obywatelskiego; weszli do biur i instytucji niemieckich z prawem kontrasygnaty na czele ze Stefanem Rowińskiego i Wojciechem Lipskim
Rada Ludowa obawiając się rozlewu krwi, nawoływała ludność do spokoju.
Komitet Obywatelski przejmuje niemieckie koszary Moltkego, przemianowane na J. Piłsudskiego przy ulicy Zduńskiej obecnie Wolności, w dniu 12 listopada 1918 roku.
W dniu 13 listopada 13 zostaje zaprzysiężony I Pułku Piechoty Polskiej pod dowództwem, Mariana Modrzejewskiego,15 listopada przekazano je Marianowi Nerskiemu. 16 listopada wraca z frontu ppor. Władysław Wawrzyniak i on przejmuje dowództwo / stracony przez NKWD w Katyniu
Siedzą w pierwszym rzędzie od lewej: Józef Dybul, Jan Bodylski, NN, prawdopodobnie mec. Jankowski z Ostrowa, NN, Władysław Szkudlarek, stoją w drugim rzędzie od lewej: NN, NN, Sztok, Słowik, NN, Zaustowicz, w trzecim rzędzie od lewej: Kubica, Władysław Skupiński, NN, Wawrzyn Rasiak, Jan Mucha.
Informacje za Paniami: Jadwigą Jakubczakową i Jadwigą Szukalską.
Pod presją Naczelnej Rady Ludowej z Poznania, postanowiono rozwiązać I Pułk Piechoty Polskiej. Żołnierze tego Pułku przedostali się do Szczypiorna,gdzie utworzyli batalion pograniczny. W dniu 13 grudnia na placu św. Józefa w Kaliszu złożył przysięgę wojskową.
W "Ostrowoer Anzeiger zugleich Kreisblatt fuer Kreis Ostrowo" z 23 listopada 1918 ukazała się wspólna dwujęzyczna (!) odezwa Rady Żołnierzy, Polskiej Powiatowej Rady Ludowej oraz Komendy Placu w Ostrowie powołująca do życia Straż Obywatelską, której celem było utrzymanie spokoju i porządku w powiecie oraz zapobieganie wykroczeniom ze strony powracających do Ostrowa jeńców. Szefem Straży na powiat został Bogdan hrabia Szembek z Wysocka.
W tym czasie, Poznań jeszcze nie był gotów do rozpoczęcia Powstania Wielkopolskiego, więc studził dążenia do odzyskania niepodległości przez Ostrów. Poznań czekał na gotowość całego poznańskiego.
Nie wiemy jaką role w tym studzeniu odegrali Radziwiłłowie, właściciele Ostrowa. Moim zdaniem, bardziej myśleli kategoriami pruskich-niemieckich Hohenzollernów, niż Polaków.
Antoni Henryk Radziwiłł herbu Trąby, to całkowicie zgermanizowany namiestnik niem. Statthalter Wielkiego Księstwa Poznańskiego,
Rzeczpospolita Ostrowska przestała istnieć 26 listopada 1918 roku.
Na wybuch Powstania Wielkopolskiego musimy poczekać do 26 grudnia 1918 roku. / moje zdanie i części uczonych skupionych wokół UAM / Warszawscy historycy, uczeni, jako datę rozpoczęcia Powstania przyjmują 27 grudnia 1918 roku. / Prezydent, profesor Lech Kaczyński w swym przemówieniu W 90 rocznicę wybuchu Powstania Wielkopolskiego w Poznaniu 27 grudnia 2008 r. powiedział:
[...]26 grudnia tu do stolicy Wielkopolski, do Poznania przybył Ignacy Paderewski. Przybył i jego przyjazd spowodował wielką polską demonstrację niemiecką kontrdemonstrację która zmieniła się w walki zbrojne [...]
Powstanie Republiki Ostrowskiej dało do zrozumienia całej Wielkopolsce, że czas już nadszedł i trzeba siadać na koń wychodzić w pole, rozbrajać Niemców, tworzyć struktury wolnej Wielkopolski,
Oświadczenie
polskiego Komitetu na miasto i powiat Ostrów.
Ponad tysiąc żołnierzy i obywateli wszystkich stanów ustaliło dzisiaj jednomyślnie, ze w myśl uznanego przez wszystkie walczące narody planu Wilsona, jest miasto i powiat Ostrów pol-skim terytorium, które należy do Państwa Polskiego. Odnosimy się z sympatią do ruchu wolnościowego naszych niemieckich współobywateli. Aż do ostatecznego przejęcia władzy przez polską Republikę Lu-dowa uważa polski Komitet, że jest jedyna prawowita władzą. siedziba komitetu znajduje się stale w domu Katolickim przy kościele.
Polski Komitet
(-) Lange, przewodniczący. (-) Michałowicz, sekretarz.
Bibliografia:
A. Czubiński, Z. Grot, B. Misiewicz, Powstanie Wielkopolskie 1918-1919. Zarys dziejów. Warszawa-Poznań 1983;
2 komentarze
1. Szanowny Panie Michale
jak juz w Polszcze pojdzie w dobrym kierunku, to niechybnie zostanie Pan Senatorem wielkopolskim, czy moze tylko Poznanskim. Ktoz bardziej na to zasluguje?
Ja tam, w skromnym wymiarze, przypominam swoje miasteczko, ale Pan jest jak Cesarska Orkiestra Symfoniczna, na przyklad z Wiednia.
Serdecznosci.
PS Stu takich jak Pan i ICHNICH juz nie ma!
2. Pan Tymczasowy,
Szanowny Panie,
Dla takich jak ja nie było miejsca w PRL- u i nie ma miejsca w III RP.
Mój ojciec był posłem i ministrem w II Rzeczypospolitej.
Żydokomuna, która nadal w Polsce się panoszy, wybiła Ojcu, mnie i moim braciom politykę z głowy.
Koncerty w Wiednia słucham, szczególnie w Nowy Rok.
Ukłony
Michał Stanisław de Zieleśkiewicz