Dziewięćdziesiąt trzy lata temu, 27 grudnia 1918 roku, wybucha II Powstanie Wielkopolan,
Za lat 24 okaże się, że było, Drugim Polskim Zwycięskim Powstaniem Narodowym
Wielkopolska, jako najbardziej wysunięta na Zachód, dzielnica Polski była najwięcej j wśród wszystkich zaborów poddawana wynaradawianiu, germanizacji.
Niemcy zamierzali z Wielkopolski stworzyć część swego germańskiego państwa!!! Z Wielkopolan mięso armatnie i tanią siłę roboczą !
Stworzyli w czasie II Wojny Światowej. Ale tylko na 5 lat
Sytuację Polaków pogarszała jeszcze bardziej współpraca prowadzona przez państwa zaborcze wobec Polski, Wielkopolski.
Największe represje ogarnęły tych mieszkańców Wielkopolski, którzy wzięli udział w powstaniu listopadowym w 1830 roku, Wiośnie Ludów 1848 roku, Powstaniu Styczniowym 1863 roku.
Wielkie Księstwo Poznańskie przestało istnieć 5 grudnia 1848 roku gdy w konstytucji Prus zmieniono jego nazwę na "Prowincja Poznańska" Provinz Posen; nie wspominając jednocześnie o jego autonomii.
W latach 1871 - 1878, kanclerz Otto von Bismarck usiłował doprowadzić do ograniczenia wpływów Kościoła katolickiego w państwie polskim i w Niemczech. Kulturkampf z niem., "walka kulturowa". Bismarck wiedział, że Kościół to potęga w Polsce.
W Wynaradawianiu Polaków, pomagała Stolica Apostolska:
Papież Pius VI w 1795 potępił Powstanie Kościuszkowskie.
Papież Pius IX w 1864 potępił powstanie styczniowe.
Papież Grzegorz XVI uznał cara za legalnego władcę Polski, mimo że ten nie był katolikiem.
Papież Pius X w swym liście " Poloniae populum" z 3 grudnia 1905 roku potępia polskie wystąpienia przeciw zaborcom
Papież Leon XIII napisał do moich rodaków Poznaniaków, Wielkopolan:
"Wam, którzy zamieszkujecie prowincję Poznańską i Gnieźnieńską, zalecamy ufność w wielkoduszną sprawiedliwość Cesarza, o jego bowiem względem was przychylności i życzliwym usposobieniu osobiście od niego samego powzięliśmy wiadomość." Caritatis,19 marca 1894.
Cum primum – encyklika papieża Grzegorza XVI wydana 9 czerwca 1832, potępiająca uczestników powstania listopadowego
Na ziemiach Wielkiej Polski, Kulturkampf wiązał się z zaostrzeniem germanizacji głównie po 1878 roku. Doprowadziło to w konsekwencji do wzmocnienia polskiego ruchu narodowego.
W Prowincji Poznańskiej, Prusacy stworzyli Deutscher Ostmarkenverein, Niemiecki Związek Kresów Wschodnich, "Hakata" Jej podstawowym celem było ostateczna germanizacja ziem polskich w zaborze pruskim. Statut organizacji dla określenia tego celu używał eufemizmów w rodzaju: „umacnianie i zrzeszanie niemczyzny na kresach wschodnich zamieszkanych przez ludność polską poprzez podniesienie i wzmacnianie niemieckiego poczucia narodowego”.
W praktyce działalność Hakaty skupiała się na sześciu podstawowych zadaniach:
Obserwowaniu prasy polskiej,
Zachęcaniu Niemców do wykupywania nieruchomości od Polaków,
Sprowadzaniu do Wielkopolski Niemców do wszystkich dziedzin gospodarki, usług oraz wolnych zawodów,
Wzmacnianiu niemieckiej klasy średniej w miastach Wielkopolski,
Organizowaniu patriotycznych zebrań oraz zgromadzeń, które później stały się V kolumną.
Wspieraniu niemieckiej szkoły.
Ograniczenie języka polskiego tylko do celów domowych.
Nazwa Hakata, wzięła się od nazwisk, zarządzających tą organizacja z ramienia Prus.
Ferdynanda von Hansemanna,
Hermanna Kennemanna,
Henryka von Tiedemanna.
Wszyscy trzej narowości żydowskiej
Poznań i Poznańczycy od lat przygotowywali się do odzyskania niepodległości, przez systematyczną pracę organiczną, Tworzono polskie instytucje gospodarcze, banki ludowe. Organizacje "Sokoła" i "Skauta". Organizacja, porządek, praworządność, przedsiębiorczość, pracowitość, rozwinięta ekonomia i infrastruktura, powszechna edukacja i zabezpieczenia socjalne miały dać zwycięstwo w dążeniach do odzyskania niepodległości.
Zaczynem dla powstania była listopadowa rewolucja znosząca cesarstwo w "Niemczech" jak domek z kart.
W dniu 13 listopada w Poznaniu miał miejsce „zamach na ratusz”. Polacy, Wielkopolanie, zastąpili część delegatów niemieckich w Radzie Delegatów.
Polska większość dała NRL / Naczelnej Radzie Ludowej / realną władzę w prowincji. W oparciu o polskich żołnierzy w Reichswerze podjęto tworzenie tajnych struktur wojskowych. W odpowiedzi zjazd reprezentantów niemieckich Rad Ludowych z 12-13 listopada potępił polski separatyzm, czemu towarzyszyły niemieckie demonstracje patriotyczne.
Poznańczycy już mieli nagromadzoną broń, amunicję, mundury, szpitale polowe, apteki, zaplecze gospodarcze w majątkach i plebaniach u chłopów. którzy przyłączył się do Powstania
W dniu 18 listopada odbyły się wybory do polskiego Sejmu Dzielnicowego, z prawem głosu Polaków i Polek po raz pierwszy! od 20. roku życia.
Powstanie Narodowego organu ustawodawczego stanowiło wyraźny formalny przejaw polskiego separatyzmu. Pierwsze posiedzenie Sejmu odbyło się 3 grudnia w Poznaniu. Sejm wyraził wolę przyłączenia zamieszkanych przez Polaków ziem Rzeszy do Polski. Cel ten, jako jeden z priorytetów, wymienił też 20 grudnia w swym exposé polski premier Jędrzej Moraczewski rodem z Trzemeszna - Wielkopolska.
Zerwaniu przez Warszawę stosunków dyplomatycznych z Niemcami towarzyszyła decyzja o wyborze do Sejmu także posłów z zaboru pruskiego. Berlin uznał to za jawne działanie Polski na rzecz rozbicia terytorialnej integralności Niemiec. Ich rewolucyjny rząd skierował do Wielkopolski ochotnicze oddziały Grenzschutzu.
Sejm Dzielnicowy zalegalizował NRL, a ta 6 grudnia powołała organ wykonawczy — Komisariat. Przywrócono język polski w szkołach.
Na Polski Sejm Dzielnicowy wybrano 1399 delegatów: 525 pochodziło z Wielkopolski. Sejm Dzielnicowy rozpoczął obrady w Poznaniu, w sali Lamberta kina "Apollo" przy ul. Piekary / istnieje do dziś /. Przyjęto szereg uchwał, między innymi wyrażającą wolę połączenia ziem wschodnich prowincji niemieckich z pozostałymi zaborami w zjednoczonej Polsce. Sejm wybrał także nowy skład Naczelnej Rady Ludowej (NRL), liczącej osiemdziesiąt osób, co oznaczało oficjalne jej zalegalizowanie. Przewodniczącym prezydium NRL został Bolesław Krysiewicz. Wybrano również organ wykonawczy – Komisariat Naczelnej Rady Ludowej, który tworzyli: reprezentanci Wielkopolski – ks. Stanisław Adamski i Władysław Seyda (brat Mariana Seydy, reprezentujący Śląsk – Wojciech Korfanty i Józef Rymer, reprezentujący Pomorze Gdańskie – Stefan Łaszewski i reprezentujący Kujawy – Adam Poszwiński W celu usprawnienia działań powołano podkomisariaty w Bytomiu i Gdańsku.
Doktor Bolesław Krysiewicz, przewodniczący Naczelnej Rady Ludowej
W dniu 5 grudnia 1918 roku miało miejsce zakończenie obrad Sejmu Dzielnicowego. Oficjalnie nie został rozwiązany, jego obrady tylko odroczono.W dniu 6 grudnia 1918 odbyło się natomiast pierwsze posiedzenie wybranej przez sejm NRL-Naczelnej Rady Ludowej, w której ręce trafiła całość faktycznej władzy. NRL nie opowiedziała się za walką zbrojną, inaczej niż działające w zaborze pruskim polskie konspiracyjne organizacje wojskowe, takie jak POW (na stanowisku komendanta tej organizacji Wierzejewskiego zastąpił Mieczysław Andrzejewski. Jej członkowie potajemnie szkolili się w szeregach niemieckiej Służby Straży i Bezpieczeństwa (SSiB, Wach- und Sicherheitsdienst), powołanej do życia przez zaborcę, do której przyjmowano mniej więcej tylu samo Polaków i Niemców. W ten sposób, w oparciu o niemiecką infrastrukturę, powstawała sieć polskich oddziałów, które miały potem wziąć udział w walkach.
Pokłosiem obrad sejmu było przywrócenie 11 grudnia w poznańskich szkołach nauki języka polskiego i religii w tymże języku. Odpowiadając na zorganizowanie przez Polaków obrad Sejmu Dzielnicowego, w dniach od 12 do 13 grudnia odbył się zjazd delegatów niemieckich rad ludowych. Brało w nim udział 1500 osób, a towarzyszył mu szereg niemieckich demonstracji postulujących utrzymanie ziem zachodnich w Rzeszy. Jedną z nich był ostentacyjny przemarsz 6 tys. żołnierzy przez Poznań jako wyraz siły.
W dniu 25 grudnia 1918 roku w gdańskim porcie zacumował krążownik „Concorde” z Ignacym Janem Paderewskim w towarzystwie małżonki i przedstawicielami misji angielskich oficerów na pokładzie. Od momentu przyjazdu kompozytora do Polski i ogłoszenia decyzji o wizycie w Poznaniu, władze niemieckie wszczęły akcję mającą na celu przeciwdziałanie tym planom. 26 grudnia 1918 roku Ignacy Jan Paderewski wyruszył koleją trasą Piła – Rogoźno – Oborniki – Poznań. Na kolejnych stacjach dochodziło do incydentów prowokowanych przez stronę niemiecką. W Rogoźnie oficerowie próbowali nakłonić pianistę do zmiany trasy i udania się bezpośrednio do Warszawy. Nie udało się…
Odmienne nastroje manifestowała ludność polska, która owacyjnie witała obywatela świata narodowości polskiej. Należy podkreślić, że Ignacy Jan Paderewski był polskim „towarem eksportowym”, znanym i uznanym na zachodzie Europy i w Stanach Zjednoczonych. Dzięki swojemu talentowi zyskał szacunek i poważanie świata artystycznego oraz melomanów. Sława przysporzyła mu licznych kontaktów, bywał na salonach, a żarliwy patriotyzm sprawił, że bez reszty angażował się sprawę polską. Dla Niemców był człowiekiem-legendą, a jego przyjazd mógł stać się podstawą dla wystąpień ludności polskiej. Do dziś na dworcu w Pile czy przy ul. Paderewskiego w Obornikach znajdują się tablice upamiętniające krótkie chwile pobytu rozpoznawalnej i oczekiwanej osobistości.
W czwartek 26 grudnia 1918 roku o godz. 21.10 na poznański dworzec boczny (cesarski) wjechał skład z mistrzem Paderewskim. Niemcy podjęli ostatnią próbę zatrzymania nieproszonego gościa. Było już jednak za późno. Niemieckich oficerów zatrzymano, nic nie dało również wyłączenie światła w całym Poznaniu. Przygotowani Polacy witali dostojnego gościa przy blasku kilkuset pochodni. W ten sposób Niemcy nieświadomie dali możliwość stworzenia niepowtarzalnej atmosfery tego wydarzenia
Czwartek, 26 grudzień, J. Paderewski w Poznaniu. W głębi obecne Collegium Minus
Po powitalnych przemówieniach i odśpiewaniu patriotycznych pieśni gości przewieziono do hotelu Bazar. Przed hotelem małżeństwo Paderewskich i pozostałych delegatów przywitał komitet powitalny z prezydentem Poznania Jarogniewem Drwęskim na czele oraz członkowie Komisariatu Naczelnej Rady Ludowej. Z okna nad wejściem do hotelu Bazar światowej sławy pianista przemówił do zgromadzonej na Wilhelmplatz (dzisiejszy plac Wolności) rzeszy poznaniaków.
27 grudnia 1918 roku zorganizowano manifestacyjne pochody dzieci, które maszerowały pod Bazar, radośnie wiwatując chorągiewkami. Niemcy, widząc spodziewaną euforię Polaków, przystąpili do podjęcia ostatecznej próby utrzymania status quo sprzed przyjazdu pianisty. Aktywni miejscowi Niemcy i grupy żołnierzy z 6. pułku grenadierów zorganizowali kontrpochód, kierując się spod koszar na skrzyżowaniu obecnych ulic Szylinga i Bukowskiej, przez ul. Zwierzyniecką (zebranie na terenie ogrodu zoologicznego), dalej ul. św. Marcin, niszcząc po drodze siedzibę Komisariatu NRL, w kierunku placu Wolności. W trakcie manifestacji przynależności tych ziem do Rzeszy Niemieckiej zrywano zawieszane na balkonach prywatnych mieszkań flagi państw ententy..
W gotowości bojowej czekały polskie oddziały Służby Straży i Bezpieczeństwa oraz Straży Ludowej. Przed godziną 17 sytuacja wymknęła się spod kontroli. Padł pierwszy strzał… Wybuchło powstanie.
Warto dodać, że 28 czerwca 1919 roku w imieniu narodu i władz państwowych Ignacy Jan Paderewski złożył podpis na Traktacie Wersalskim. Tym samym, będąc delegatem Polski podczas obrad wersalskich, potwierdził postanowienia dotyczące niepodległej Polski z wyzwoloną wcześniej Wielkopolską. Osoba mistrza połączyła patriotyczny zryw Wielkopolan i wielką politykę międzynarodową odradzajacego się po latach zniewolenia kraju.
Dzieci witają Ignacego Paderewskiego na ulicy Ritterstrasse, obecnie Stanisława Ratajczaka. Poznań 27 grudzień 1918 rok
Niemcy robili więcej niż wszystko by nie odpuścić do wizyty Pana Ignacego Paderewskiego w Poznaniu. Do pociągu wysłano wojsko, wagon plombowano. Poznańczycy wiedzieli , że za moment staną do walki ostatecznej o wolność swojej małej Ojczyzny-Wielkopolski.
Dzięki sile Poznaniaków, wypchnięto z peronu policje pruską i wojsko. Rozpoczęły się pierwsze walki.
Paderewskiemu udaje się wysiąść. Zajmuje apartament w Bazarze / istnieje do dziś / Niemcy wyłączyli oświetlenie, więc Poznańczycy zapalili pochodnie.
Tysiące Poznańczyków towarzyszyło Panu Paderewskiemu wśród flag francuskich, amerykańskich. Ten pochód dał asumpt do walki zbrojnej.
W ciemnościach Poznańczycy ruszyli do ataku na najważniejsze niemieckie urzędy. Trwała strzelania i jednocześnie chaos. Obie strony ubrane były w niemieckie mundury, po obu stornach padały te same komendy. Inicjatywę w końcu przejął Tajny Sztab Wojskowy, oddziały powstańcze zaczęły zajmować miasto według planu, przygotowywanego już wcześniej na wypadek niekorzystnych dla Polaków postanowień konferencji paryskiej. Niemcy zaskoczeni obrotem sprawy zaczęli się wycofywać do koszar. Pojawiły się biało-czerwone opaski pozwalające rozróżniać powstańców od Niemców. Najcięższe walki trwały pod gmachem pruskiej Komendy Policji u zbiegu dzisiejszych ulic Franciszka Ratajczaka i 27 Grudnia. Tam właśnie raniony serią z karabinu maszynowego poległ pierwszy powstaniec,
sierżant Franciszek Ratajczak. Ma dziś ulicę !
Zwycięski szturm na Prezydium Policji - śmierć Franciszka Ratajczaka w piątek 27 grudnia 1918 r.
Do końca dnia w rękach powstańców znalazł się dworzec, arsenał broni na Garbarach, telegraf, mosty na Warcie i Cybinie. Powstanie rozszerzało się na cały Region Wielkopolski.
Komisariat Naczelnej Rady Ludowej mianował 28 grudnia 1918 r. głównodowodzącym wojsk powstańczych przebywającego przypadkiem w Poznaniu kapitana,inżyniera Stanisława Taczaka, syna oberżysty z Mieszkowa. małego wielkopolskiego miasteczka, którego od razu awansowano do stopnia majora. Taczak stworzył komendę główną wojsk powstańczych w hotelu Royal na ul. Święty Marcin 38.
kapitan, inżynier Stanisław Taczak, pierwszy dowódca Powstania Wielkopolan
Walki o Poznań zakończono 6 stycznia, kiedy to zdobyto Ławicę, /Port lotniczy/ przejmując jednocześnie 26 samolotów bojowych. Do połowy stycznia Powstańcy opanowali mniej więcej cały region Wielkopolski.
Rewolucja komunistyczna w Niemczech sprzyjała rozwojowi Powstania.
Po rozejmie z 11 listopada, wojska niemieckie dobrze opłacane szły na front wschodni. Poznań był otaczany z trzech stron od południa, zachodu i północy.
Polskie wojska Naczelnika Józefa Piłsudskiego, były zaangażowane na froncie wschodnim, więc nie mogły przyjść z pomocą Poznaniowi, Wielkopolsce.Na dodatek źle uzbrojone i wyposażone
Poznańczycy z luźnych oddziałów powstańczych, zaczęli tworzyć jednolitą, nowoczesną armię. Robiono to w trakcie walk a nie na manewrach.
W dniu 8 stycznia Piłsudski mianował generała Dowbor-Muśnickiego głównodowodzącym wojsk w Wielkopolsce, jednocześnie wyznaczając piłsudczyka, ppłk Juliana Stachowicza na szefa sztabu.
Po uzgodnieniach z Naczelna Radą Ludową, w dniu 14 stycznia, generał Dowbór Muśnicki, najstarszy szarżą w Wojsku Polskim, przyjmuje dowództwo nad Armią Wielkopolską.W ciągu trzech miesięcy pował pod broń 11 roczników i utworzył on najliczniejszą, najlepiej wyszkoloną i uzbrojoną, jednolicie umundurowaną siłę zbrojną na ziemiach polskich w 1919 roku. Jako naczelny dowódca Powstania Wielkopolskiego, doprowadził je do ostatecznego zwycięstwa i tym samym przyczynił się do wytyczenia ówczesnych zachodnich granic Polski.
Przysięga Wojsk Wielkopolskich Przysiegę przyjmuje generał Józef Dowbor-Muśnicki w niedzielę 26 stycznia 1919 r.
generał broni, Józef Dowbor Muśnicki,herbu Przyjaciel najstarszy stopniem w Wojsku Polskim* Zwycięski dowódca Powstania Wielkopolan
Nie ukrywajmy zesłany na kompromitacje do Poznania. Nikt w Polsce nie wierzył, że jedna dzielnica, Wielkopolska może zwyciężyć Niemców.
Zwycięskie państwa, dzięki udanej akcji dyplomatycznej Komitetu Narodowego Polski z Romanem Dmowskim na czele, narzuciły Niemcom rozszerzenie układu o zawieszenie broni na front Wielkopolski. W dniu 16 lutego zawarto rozejm w Trewirze, który wstrzymywał działania wojenne w Wielkopolsce. ale nie włączał Wielkopolski do Polski.
Niepodległość dla Wielkopolski i włączenie jej do Polski przyniósł układ podpisany 28 czerwca 1919 r. w Wersalu. Wielkopolanie wnosili do II Rzeczpospolitej dobrze rozwinięte gospodarczo ziemie oraz – co ważne w 1919 r. znakomicie uzbrojoną i umundurowaną 104 tysięczną armię, z własnym lotnictwem, pociągami pancernymi wybudowanymi w Poznaniu, przez Hipolita Cegielskiego w dzisiejszych HCP. Armia poznańska dysponowała szpitalami na wagonach kolejowych, apteki, która odegrały ważną rolę w zwycięskiej dla Polski wojnie polsko-bolszewickiej z 1919-1921 r.
Improwizowany wagon szturmowy ze składu pociągu pancernego "Poznańczyk" z okresu powstania, Muzeum Broni Pancernej Centrum Szkolenia Wojsk Lądowych w Poznaniu
Powstanie, które wybuchło w końcu 1918 r., było drugim w Wielkopolsce po 1806 r. udanym zrywem wolnościowym Polaków, Wielkopolan. Po 125 latach pruskiej władzy (nie licząc Księstwa Warszawskiego) uniezależniło Wielkopolskę od Niemiec
Powstanie Wielkopolskie było ostatnim etapem tak zwanej Najdłuższej Wojny Nowoczesnej Europy
Pomnik Powstańców Wielkopolskich w Poznaniu według projektu, Poznańczyka Alfreda Wiśniewskiego
pomnik generała Stanisława Taczaka w Mieszkowie, w mundurze wielkopolskim, wzorowanym na fotografii z 26 stycznia 1919 roku. Pomnik stoi w sąsiedztwie, już nie istniejącego domu rodzinnego pana generała
W dniu 1 sierpnia Sejm Rzeczypospolitej wydał ustawę o tymczasowej organizacji b. Dzielnicy Pruskiej, w myśl której NRL (dekretem z 15 VIII) podporządkowała formacje wielkopolskie Naczelnemu Dowództwu Wojska Polskiego. Do końca 1919 r. Wielkopolska przekazała pod rozkazy Naczelnego Dowództwa ponad 1 600 oficerów oraz 92 000 podoficerów i strzelców, co stanowiło prawie czwartą część liczącej wówczas ok. pół miliona armii polskiej.
Rozczłonkowana Armia Wielkopolan pod różnymi dowództwami została wysłana na front wschodni, gdzie o niej zapomniano do dnia dzisiejszego
*generał broni, Józef Dowbór / Dowbor/ Muśnicki,herbu Przyjaciel, zmarł w 1937 roku w Batorowie pod Poznaniem. Pochowany w Lusowie.
Miał dwie bohaterskie córki:
porucznik pilot Janina,Antonina de domo Dowbor-Muśnicka Lewandowska, zamordowana w Katyniu
Agnieszka,"Gusia" więźniarka "Pawiaka" rozstrzelana w 1940 roku przez Niemców w Palmirach. Należała do Organizacji Wojskowej "Wilki" Do tej organizacji należał Janusz Kusociński
generał Stanisław Taczak
Pięćdziesiąt jeden lat temu w dniu 2 marca 1960 roku,zmarł w Malborku zapomniany przez Wielkopolskę i Polskę , pierwszy głównodowodzący zwycięskiego Powstania Wielkopolskiego, dzięki , któremu Wielkopolska wróciła do Macierzy
Pan generał broni Stanisław Taczak
Urodził się w dniu 8 kwietnia 1874 roku w Mieszkowie koło Jarocina, Wielkopolanin,legionista, bohater narodowy.
W czasie wybuchu I Wojny Światowej, służył w 6 pułku piechoty Legionów Polskich Józefa Piłsudskiego, stacjonującym w Dęblinie. Pełnił funkcję dowódcy batalionu. W 1918 roku wystąpił do Wojska Polskiego.
Na wieść o wybuchu Powstania Wielkopolan major, inżynier Stanisław Taczak, urodzony pod Wielkopolskim Jarocinem, przybył na pomoc powstańcom, swej rodzinnej Wielkopolski.
W dniu 27 grudnia 1918 roku, został mianowany dowódcą Powstania. Jego obowiązkiem było zjednoczenie luźnych oddziałów powstańczych. Stworzenie dowództwa i regularnej Armii Wielkopolskiej.
Dowódcą Powstania został mimo niskiego stopnia, bo tylko był majorem armii pruskiej
Ówczesny major Stanisław Taczak rozpoczynał od pozycji "0" Dowództwo mieściło się w Hotelu Royal przy obecnej ulicy Święty Marcin 71 *. W pierwszym rzędzie musiał podporządkować sobie 24 komendy powstańcze stacjonujące w miastach powiatowych
W dniu 16 stycznia 1919 roku wbrew Powstańcom i własnym ambicjom politycznym, dowództwo nad Armią Wielkopolską przekazał Panu Generałowi broni Józefowi Dowbor Muśnickiemu, bo tak chciał Józef Piłsudski.
Pierwszym głównodowodzącym Powstania Wielkopolskiego był od 28 XII 1918 do 15 I 1919 roku
Generał Józef Dowbor Muśnicki, herbu Przyjaciel, nominację na Naczelnego Dowódcę Powstania Wielkopolan otrzymał od Naczelnej Rady Ludowej. Nominacja została potwierdzona przez Józefa Piłsudskiego.
Uważam, że akt dobrowolnego usunięcia się ze stanowiska przez Pana Majora Stanisława Taczaka jest godnym pochwały i naśladowania Jego następca, Generał Dowbor Muśnicki okazał się doskonałym wodzem, organizatorem a w rezultacie jedynym wodzem zwycięskiego Polskiego Powstania.
Po przybyciu do Poznania Pana Generała Dowbor Muśnickiego, Stanisław Taczak, został kwatermistrzem Okręgu Generalnego, Następnie zastępcą szefa sztabu Armii Wielkopolan.
W dniu 2 lipca 1919 roku, uzyskał dowództwo 11 Pułku Strzelców Wielkopolskich, później przemianowany w 89 Pułk Piechoty stacjonujący w Wielkopolsce.
W lutym otrzymał awans do stopnia pułkownika. Otrzymał etat w Ministerstwie Spraw Wojskowych. Przewodniczył komisji do spraw weryfikacji oficerów służących w armiach pruskich i austriackich.
W dniu 23 maja 1920, objął dowództwo 34 Brygady Piechoty, a następnie, w 1925 roku dowódcą 17 Wielkopolskiej Dywizji Piechoty.W dniu 1 lipca 1923 roku, awansowany do stopienia generała brygady.
W 1928 roku został dowódcą Okręgu Korpusu II z siedzibą w Lublinie. Józef Piłsudski, odsunął Pana Generała Stanisława Taczaka ze stanowiska dowódcy 17 Dywizji Piechoty, bo Pan Generał w 1926 roku poparł rząd Wincentego Witosa i Prezydenta Stanisława Wojciechowskiego, Wielkopolanina urodzonego w Kaliszu.
W dniu 28 lutego 1930 roku w wieku 56 lat został przeniesiony w stan spoczynku. Pan Marszałek Józef Piłsudski, pamiętał rok 1926
W czasie pobytu w stanie spoczynku staje na czele Związku Weteranów Powstań Narodowych oraz Towarzystwa Badań nad Historią Powstania Wielkopolskiego.
Po napaści hitlerowskich Niemiec na Polskę, zgłosił się 1 września 1939 roku do Armii Poznań, którą dowodził Generał Tadeusz Kutrzeba. Wraz z częścią żołnierzy i oficerów Armii Poznań dostał się do niemieckiej niewoli. Był przetrzymywany przez Niemców w obozach dla oficerów, Oflagach Prenzlau, Cloditz, Johanisbrunn i VII Murnau am Staffelsee w Bawarii, gdzie 29 kwietnia 1945 został uwolniony.
Następnie wystąpił do Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej. Ze względu na stan zdrowia, Wojsko Polskie wysłało Generała Stanisława Taczaka wysłano na leczenie do Nicei.
Stanisław Taczak odznaczony był między innymi Krzyżem Virtuti Militari, Krzyżem Walecznych, Orderem Odrodzenia Polski, francuskim Orderem Legii Honorowej
W 1946 roku, wrócił do kraju. Pan Generał, inżynier, absolwent Akademii Górniczej we Freibergu, pracował jako chemik w Cukrowni Janikowo na Kujawach
Zmarł 2 marca 1960 w Malborku.Po śmierci żony Ewy de domo Wichmann w 1953 roku przebywał u córki w Malborku, bądź u syna Stanisława Kazimierza, rotmistrza w Karpaczu
Jego zwłoki od 1988 roku spoczywają snem wiecznym na Cmentarzu Zasłużonych Wielkopolan, znajdującym się na historycznym Wzgórzu św. Wojciecha w Poznaniu przy kościele św. Józefa i klasztorze karmelitów bosych.
W dniu 16 stycznia 2009 roku odsłonięto pierwszy i jedyny pomnik Generała Stanisława Taczaka, pierwszego dowódcy Powstania Wielkopolskiego.
Pomnik odsłonięto w rodzinnym Mieszkowie koło Jarocina w Wielkopolsce.
Pomnik odsłonięto w dziewięćdziesiątą rocznicę przekazania dowództwa Powstania Generałowi Józefowi Dowbor Muśnickiemu.
Pomnik o wysokości ponad 2.5 m wykonany z brązu, stanął na Skwerze przy trasie Nr 11 z Poznania do Katowic w pobliżu już nieistniejącego domu rodzinnego Pana Generała. Pomnik odsłonił wnuk dowódcy Powstania Wielkopolskiego Pan Jerzy Gogołkiewicz.
Pomnik został sfinansowany przez Miasto i gminę Jarocin oraz sąsiadujące samorządy. Swój wkład finansowy miała również Gmina Kleczew.Całkowity koszt pomnika wyniósł ponad 200 000 złotych.
Pomnik zaprojektował poznański rzeźbiarz Rafał Nowak.
Patronat honorowy nad pomnikiem objął Wojewoda Wielkopolski.
Przy akompaniamencie Marsylianki Wielkopolskiej w wykonaniu Orkiestry Dolnośląskiego Okręgu Wojskowego poświęcenia pomnika dokonał ksiądz prałat Jan Stanisławski.
Na uroczystość odsłonięcia pomnika Pana Generała Stanisława Taczaka, nie przybył nikt z Warszawy. Nie przybył również żaden Generał.
No cóż,Pan generał inżynier Stanisław Taczak był tylko Wielkopolaninem, Polakiem, bohaterem, który stworzył podwaliny pod przyszłą stutysięczną Armię Wielkopolską, posiadającą samoloty, czołgi, pociągi pancerne, szpitale polowe, czego nie Miało Wojsko Polskie
Historia oręża polskiego bogata jest w życiorysy wielu wybitnych żołnierzy i dowódców, o których milczy się i zapomina. Jednym z tych zapomnianych jest właśnie generał Stanisław Taczak
MARSYLIANKA WIELKOPOLSKA
Pieśń Powstańców ku uczczeniu dnia 27. 12. 1918 r.
sł. Stanisław Rybka (Myrius)
muz. Feliks Nowowiejski
Hasło dziś rozbrzmiewa,
Hej za broń powstańcy!
Prusak zdzierać chce sztandary,
Padają ofiary,
Hej za broń!
Łańcuch bohaterów
Z piersi murowany,
Broni grodu Przemysława,
Cześć powstańcom, sława,
Hej za broń!
Sieką wkoło kule,
Łamią się bagnety,
Hej na barykady druhy,
Marsz powstańcy-zuchy,
Hej za broń!
Niemca ogień praży,
Pękają granaty,
Wielkopolski los się waży,
Więc wszyscy na straży,
Hej za broń!
Krwawy bój się toczy,
Już wróg się poddaje,
Wielkopolska ze swych mroczy
Wolna zmartwychwstaje,
Hej za broń!
Dzielni Poznańczanie
Pokazali światu,
Jak Prusaka się wypędza,
Śpiesznie do Heimatu,
Hej za broń !
29 komentarzy
1. All,
Szanowni Państwo,
27 grudnia 1918 roku mieszkańcy Wielkopolski rozpoczęli największy zryw niepodległościowy w historii Polski zakończony sukcesem. Cześć ich pamięci!
Setki zniczy zapłonęły na grobach, przy pomnikach i przy tablicach upamiętniających Postanie Wielkopolskie. Wszystko to ramach akcji Stowarzyszenia Wiara Lecha - „Wielkopolanie - Powstańcom". Przedstawiciele Wiary Lecha wzięli również udział w oficjalnych obchodach rocznicy wybuchu powstania. Złożyli wieńce na Cytadeli i pod pomnikiem Powstańców Wielkopolskich.
Kilka dni wcześniej okolicznościowe bannery zawisły na terenie Poznania i największych miast Wielkopolski. Największy, bo o powierzchni ponad 50 m2 ozdobił południową ścianę Collegium Altum.
Ukłony
Michał Stanisław de Zieleśkiewicz
2. Cześć Bohaterom Powstanie WielkoPolskie
i tak kolejny RAZ zaczynała się POLSKA
serdecznie pozdrawiam Pana i nisko kłaniam się Cieniom Wielkich Polek i Polaków...
gość z drogi
3. Wieczna Cześć i Chwała ! Pamiętamy!
Szanowny Panie Michale,
nasi wielcy Rodacy walczyli o Polskę, naszym obowiązkiem jest przynajmniej utrzymać to, co Oni dla nas wywalczyli.
Najważniejsze, ze młodzi pamietają i nie dają z siebie robić beznarodowców .
We wtorek w Poznaniu zaplanowano oficjalne centralne uroczystości z okazji 93. rocznicy wybuchu Powstania Wielkopolskiego. Po apelu poległych pod pomnikiem Powstańców Wielkopolskich uczestnicy uroczystości przejdą do poznańskiego kościoła farnego, gdzie wezmą udział w mszy świętej w intencji powstańców.
Po mszy na Placu Wolności grupy rekonstrukcji historycznej zaaranżują polowy obóz powstańczy, w którym można będzie przyjrzeć się szkoleniom z musztry czy wysyłanym i przyjmowanym patrolom.
Na placu stanie też kontener edukacyjny, a w nim stylizowany na epokę pokój, z którego okien poznaniacy będą mogli oglądać działania powstańców na ulicach miasta.
Na wystawie prezentowana będzie archiwalna audycja radiowa z 1958 roku ze wspomnieniami bohaterów powstania w tym pierwszego głównodowodzącego - generała Stanisława Taczaka. Wystawę będzie można oglądać do 30 grudnia.
Przez cały wieczór po poznańskim starym mieście będą poruszały się patrole wojskowe (polskie i niemieckie) w mundurach, zachęcając spacerujących do odwiedzenia obozowiska na Placu Wolności.
Późnym popołudniem pamięć powstańców uczczą kibice Lecha Poznań. Stowarzyszenie "Wara Lecha" zorganizuje szpaler kilkuset osób, które stojąc wzdłuż trasy przejazdu Ignacego Jana Paderewskiego odpalą race ku czci powstańców.
Podobnie jak w poprzednich latach, część uroczystości rocznicowych odbędzie się we środę 28 grudnia w Warszawie przy Grobie Nieznanego Żołnierza i przy mogiłach powstańców wielkopolskich na Cmentarzu Wojskowym.
Pozdrawiam serdecznie
Maryla
------------------------------------------------------
Stowarzyszenie Blogmedia24.pl
4. Szanowny Panie Michale
Witam.
Dzisiaj i ja Wielkopolanom dziękuję...
Chylę przed Nimi czoła...
Niosę skromne słowo Czci i Chwały
Na tyle ile zdołam...
Bóg tak chciał, że Warta do Odry wpada,
Do rzeki granicznej z nieprzyjaznym od wieków
Polski sąsiadem...
Niech dla Wielkopolskich Bohaterów
Słowa CHWAŁY
Wiecznie w nurtach Warty płyną...
Nigdy wśród Potomnych niech nie zginą...
Niech cała Polska o Wielkopolanach pamięta,
Że Wielkopolska POWSTAWAŁA ZWYCIĘSKA...
Niech pali się wiecznie Płomień Pamięci
Dla Wielkopolan, którzy byli tak nieugięci...
Którzy wrogowi się przeciwstawili
Wielkim zrywem polskich Serc POWSTALI
I ZWYCIĘŻYLI...!
WIECZNA CHWAŁA WIELKOPOLSKIM BOHATEROM!
***
Serdecznie Pozdrawiam.
ZOBACZ => DLACZEGO PAD zawetował Nowelizację ustawy Prawo oświatowe?! <=
5. Pani Gość z Drogi,
Szanowna Pani Zofio,
To dzięki Wielkopolanom, Wielkopolska jest Polską, a Wielkopolska, dawna kolebka Piastów jest Polską.
Ukłony moje najniższe
Michał Stanisław de Zieleśkiewicz
6. Do Pani Maryli,
Szanowna Pani Marylo,
Cieszę się, ze Pani zna takie szczegóły z życia Wielkopolski. Cieszę, się, ze kiedy władze Poznania z "fryzjerem" / sołtys Poznania/, zapominają o historii, to młodzi ludzie pamiętają
Po wyborze Grobelnego, na sołtysa,Aldona Kamila Sowińska, powiedziała memu bratu. Nie dziw się. Baby głosowały na "fryzjera" bo przystojny. A to, ze ręce ma w lepiku smarowane, to nikt nie widzi.
Ukłony moje najniższe
Michał Stanisław de Zieleśkiewicz
7. Szanowny Panie Michale
Krótka jest ludzka pamięć ludzi na świeczniku
Lepiej byłoby ,gdyby siedzieli sobie na nocniku
Nie widział by Naród zakłamania i zaniedbania
Pamięci o walkach dla Polskiego Narodowego Powstania
Są ludzie dbający o pamięć dla Niepodległości
Więc im należy się cześć bez zarozumiałości
Dbają oni o Pamięć co jest istotne
Bo czynią tym dzieło dla Polski odwrotne
Od zamierzeń tych chcących zatrzeć Polski Historię
Żeby wrogowie przy tym wpadali w euforię
Póki mamy wielu potomków ,o Polskę walczących
Nie musimy się obawiać wrogów nas okupujących
Są godnymi następcami ,choć władzy nie mają
Jednak dla nich ważniejsze co Polsce dają
Bo kto ma Ojczyznę ten ma dom
Ten co jej nie ma buduje schron
Pozdrawiam
8. Powstanie Wielkopolan- finał wojny kulturowej.
Patrząc wokół wielokrotnie nasuwały mi się na myśl analogie między tzw Salonem a Hakatą. Oczywiście Hakata miała wsparcie państwa ale państwa chyba bardziej praworządnego niż obecne, przynajmniej tak to wynika z tradycji rodzinnej.
Mimo wszystko np w Praszce ( to taka malutka miejscowość w Wielkopolsce, ówcześnie na samej granicy z zaborem rosyjskim) była i księgarnia polska i Uniwersytet Ludowy. My obecnie też mamy, i nasze księgarnie, i jakieś szkoły, z tą jednak różnicą, że są one w mimo wszystko wielkim mieście Warszawie, a wtedy były i w małych miejscowościach. Co prawda, o ile wiem to szkoła w Praszce dalej funkcjonuje, lub przynajmniej niedawno funkcjonowała, ale wykładowcą na niej był mason, niejaki TW Zapalniczka, więc nie wiem czy patriotyczny charakter szkoły ocalał, może tak, może nie, może był zatrudniony tylko przez przypadek?
Wspominam o tym, bo o ile wiem, jak długo w środowisku polskim nie dochodziło do wyraźnego "ekscesu" tak długo te środowiska jakoś funkcjonowały i nawet jeśłi zdarzały się prowokacje to wykazanie iz jakieś działnie było prowokacją pozwalało uniknąć represji.
Teraz jest pod tym względem trudniej ale mimo to doświadczenia Wielkopolan są bardzo cenne i powinniśmy się do nich odnosić w naszym funkcjonowaniu obecnie, bo konieczność wypowiedzenia posłuszeństwa obecnej władzy jawi się coraz bardziej realnie, ale by to wypowiedzenie było skuteczne to z doświadczenia historycznego wiemy, że najpierw mimo wszystko trzeba, jak wtedy, wygrać wojnę kulturową.
uparty
9. Szanowny Panie Michale
"Potrafimy zwyciężać" - to pierwsza płyta o Powstaniu Wielkopolskim. Dziesięć związanych z Wielkopolską zespołów opowiada swoją niezwykle zróżnicowaną muzyką historię zwycięskiego Powstania. Poleca stowarzyszenie "Wiara Lecha".
Maryla
------------------------------------------------------
Stowarzyszenie Blogmedia24.pl
10. Szanowny Panie Michale
Wiara Lecha oddaje hołd Powstańcom Wielkopolskim: 27.12.2010
Ponad 700 rac, kilkuset zaangażowanych kibiców Kolejorza, 150 miejsc na terenie miasta Poznania.
Maryla
------------------------------------------------------
Stowarzyszenie Blogmedia24.pl
11. Pan UPARTY,
Szanowny Panie,
Powstanie Wielkopolskie, to Powstanie Ludowe, a nie zwariowanych młodzieńców, po kilku flaszkach wina w 1831 roku w Stołecznej Warszawie. Ja urodziłem się przed II Wojną Światową. Tamtej mojej ukochanej Ojczyzny już nie pamiętam. Ale opamiętam, że w każdej dworskiej wsi była szkoła. W miasteczku takim jak Prsszka była ksiegarnia i jasełki w szkole.
Ja parę razy przejeżdżałem przez Praszkę.
Tu jest mapka:
http://27grudnia1918.pl/
Mapa miejsc odwiedzonych przez członków Stowarzyszenia Wiara Lecha 27 grudnia 2009 roku. Widzę Wieluń, więc gdzieś obol musi być Praszka.
Dziś kulturę polską zabija amerykańska kultura z filmami "zabili go a on uciekł" Świętami.Hallowe'en. Szczytem było wysłanie na festiwal filmów do Wenecji przez Zdrojewskiego, filmu nakręconego przez Żydówkę o rodowodzie amerykańskim, dla której Polska z niczym się nie kojarzy. A. Sikorska, gdzieś pisze, że jej dziadek pochodził z Rosji-Kobrynia, tyle , ze Kobryń to polskie miasteczko w Wielkim Księstwie Litewskim.
Dziś Polska jest tak zarządzana, by polska kultura, język, pojęcie Słowiańsczyzna zniknęły. Ma powstać cos na wzór stanów zjednoczonych. Tyle, ze Stany Zjednoczone to nie naród,
Ukłony
Michał Stanisław de Zieleśkiewicz
12. Do Pani Maryli,
Szanowna Pani Marylo,
Pięknie dziękuje za płytę. Nie wiedziałem o niej
Ukłony moje najniższe
Michał Stanisław de Zieleśkiewicz
13. Pan Jacek Mruk,
Szanowny Panie Jacku,
Pięknie dziękuję.
Ukłony
Michał Stanisław de Zieleśkiewicz
14. Szanowny Panie Michale
a tu już materiał z dnia dzisiejszego z Poznania - Wiara Lecha
http://www.lechpoznan.pl/galeria/racowisko_na_93_rocznice_powstania_wiel...
zdjęcia tez już sa
Maryla
------------------------------------------------------
Stowarzyszenie Blogmedia24.pl
15. Pani Intix,
Szanowna Pani Joanno,
Wielkopolanie dalej patrzyli niż ich nos.
Wiedzieli, że Wielkopolska może istnieć tylko wtedy kiedy jest Polska. Polska , kiedy w jej granicach jest bogata Wielkopolska.
Ukłony moje najnizsze
Michał Stanisław de Zieleśkiewicz
16. Szanowny Panie Michale
- Chciałem pokazać wnukowi i opowiedzieć, dlaczego tu jest Polska i od kiedy tu jest Polska.
http://www.polskatimes.pl/artykul/487666,race-i-inscenizacja-na-koniec-r...
Na płycie placu Wolności całe popołudnie było słychać nie tylko wystrzały, ale i pieśni patriotyczne. Czasami powstańcy współdziałali z 15. Pułkiem Ułanów Poznańskich, z głośników można było posłuchać archiwalnych audycji radiowej z udziałem weteranów powstania i jego dowódcy gen. Stanisława Taczaka. Na placu można było też zjeść wojskową grochówkę i obserwować punk rekrutacyjny. Po zmroku rekonstruktorzy przenieśli się w okolice Starego Rynku, gdzie przy Odwachu zainscenizowali starcia powstańcze.
Wokół poznańskiego pomnika zgromadzonych było kilkaset osób w tym reprezentacje poznańskich szkół ze sztandarami. Odczytano apel poległych, a delegacje, m.in. parlamentarzystów i samorządowców złożyły wieńce pod pomnikiem.
Natomiast o 17.30 na trasie przejazdu Ignacego Jana Paderewskiego z poznańskiego Dworca Letniego pod hotel Bazar odpalono race - za tę oprawę odpowiedzialni byli kibice zrzeszeni w Wiarze Lecha.
15 z 24
z 24
Maryla
------------------------------------------------------
Stowarzyszenie Blogmedia24.pl
17. Do Pani Maryli,
Szanowna Pani Marylo,
Pięknie dziękuję.
Ukłony moje najnizsze
Michał Stanisław de Zieleśkiewicz
18. Warszawo,dzięki CI za upamiętnienie
tego ZRYWU,niech dzieci patrzą i uczą się,bo szkoła im tego nie da...
Pani Marylu,serdeczne podziękowania za udostępnienie reszcie Kraju
tego DNIA,tej lekcji Historii na żywo.
serdeczne pozdrowienia
gość z drogi
19. Pani Gość z Drogi,
Szanowna Pani Zofio,
Pierwsze i trzecie zdjęcie Pani Maryli, to reprezentacyjny plac Poznania, Plac Wolności w gwarze poznańskiej Plajta
Plac jest stosunkowo młody, Do Poznania został włączony w czasie działania Komisji Dobrego Porządku za panowania Stanisława Augusta Poniatowskiego.
Środkowa fotografia, to dworzec letni, na którym wysiadł Jgnacy Paderewski
Ukłony moje najnizsze
Michał Stanisław de Zieleśkiewicz
20. Chętnie dołączę się do upamiętnienia Powstania Wielkopolskiego.
MARSYLIANKA WIELKOPOLSKA
http://www.youtube.com/watch?v=t_RvFPFb_J0&feature=player_embedded
http://hej-kto-polak.pl
ciociababcia
21. Panie Michale,dzięki za sprostowanie
i przepraszam za zamieszanie :)
serdecznie pozdrawiam Pana i Panią Marylę,jeszcze raz przepraszając za zamieszanie
gość z drogi
22. Ciociobabcia zawsze z wielkim wzruszeniem
patrzę na stare czarno/białe zdjęcia
serdeczne dzięki za ten Fragment tamtych Czasów i tamtych Ludzi
serd pozdrawiam :)
gość z drogi
23. Właśnie te zdjęcia ludzi, którzy jeszcze nie tak dawno
walczyli o Wolną i Niepodległą Polskę, rzucali "na stos swój życia los" wzruszają mnie do łez.
W dzisiejszej sytuacji rozumiem Ich jak nigdy dotąd. Tak bardzo mi żal, za Ich wylaną krew, za Ich ofiarę... „I nie przebaczaj, zaiste nie w twojej mocy przebaczać w imieniu tych, których zdradzono o świcie”. - Zbigniew Herbert
ciociababcia
24. Pani Ciociababcia,
Szanowna Pani,
Bardzo się cieszę i dziękuje. Mamy coraz mniej fotografii dokumentów z dziejów naszej historii. Jak są, to są chowane bardzo głęboko.
Ukłony moje najniższe
Michał Stanisław de Zieleśkiewicz
25. Ciociobabcia :)
Herbertem można tylko na TO wszystko odpowiedzieć
serd pozdr
gość z drogi
26. Pani Ciociababcia,
Szanowna Pani,
Zdobycie lotniska na Ławicy z kompletem samolotów,to wielki sukces Powstańców. Dziś o tym już nikt nie pisze. Samoloty z Ławicy, pomogły odzyskać Lwów.
Powstańcy Ławicę zdobyli 6 stycznia. Zginął jeden Powstaniec. Niemcy się poddali
Ławica w dniu 3 maja 1919 roku. Kardynał Edmund Dalbor, prymasa Polski. Na pierwszym planie ks. Stanisław Adamski, komisarz Naczelnej Rady Ludowej. Źródło: Archiwum Państwowe w Poznaniu.
Ukłony moje najnizsze
Michał Stanisław de Zieleśkiewicz
27. Poznań: Inscenizacja
Poznań: Inscenizacja przyjazdu Ignacego Jana Paderewskiego
Ignacego Jana Paderewskiego do Poznania w przeddzień wybuchu powstania
wielkopolskiego. W poniedziałek obchodzony będzie po raz pierwszy
Narodowy Dzień Zwycięskiego Powstania Wielkopolskiego.
Maryla
------------------------------------------------------
Stowarzyszenie Blogmedia24.pl
28. Dziś po raz pierwszy
Dziś po raz pierwszy obchodzimy nowe święto państwowe – Narodowy Dzień Zwycięskiego Powstania Wielkopolskiego
27 grudnia po raz pierwszy
obchodzimy nowe święto państwowe – Narodowy Dzień Zwycięskiego Powstania
Wielkopolskiego. Święto to, mające upamiętniać zwycięski zryw Polaków
przeciwko Niemcom z lat 1918–1919, przypada w rocznicę
wybuchu insurekcji.
CZYTAJ TAKŻE: Kilkaset osób wzięło udział w inscenizacji przyjazdu Paderewskiego do Poznania. „Brakuje tylko budowy Muzeum”
—głosi preambuła
ustawy, w której kolejne artykuły mówią o ustanowieniu 27 grudnia
Narodowym Dniem Zwycięskiego Powstania Wielkopolskiego
świętem państwowym.
Ustawa, która była inicjatywą ustawodawczą
prezydenta, stanowiła odpowiedź na głosy przedstawicieli społeczności,
działaczy patriotycznych oraz władz samorządowych z Wielkopolski.
Z pomysłem ustanowienia święta państwowego wyszły wspólnie:
Wielkopolskie Muzeum Niepodległości, Fundacja Zakłady Kórnickie, Muzeum
Narodowe w Poznaniu, poznański oddział Instytutu Pamięci Narodowej,
Towarzystwo Pamięci Powstania Wielkopolskiego 1918–1919 oraz
Stowarzyszenie Gmin i Powiatów Wielkopolski.
Sejm przyjął ustawę
ustanawiającą nowe święto państwowe 1 października, a 28 października
jednogłośnie poparł ją Senat. Natomiast 23 listopada w historycznym
miejscu, czyli w dawnym poznańskim Hotelu Bazar, w którym tuż przed
wybuchem Powstania Wielkopolskiego zamieszkał, przybywszy wtedy
do Poznania, Ignacy Jan Paderewski, prezydent RP Andrzej Duda
podpisał ustawę.
—mówił
prezydent podczas uroczystości podpisania ustawy. Jak wówczas
podkreślił, „to jest pewien akt swoistej, dziejowej - może to bardzo
wielkie słowo - ale po prostu sprawiedliwości wobec Powstania
Wielkopolskiego jako niesłychanie ważnego czynu zbrojnego
tamtego czasu”.
—powiedział PAP Tadeusz Musiał, prezes Towarzystwa Pamięci Powstania Wielkopolskiego 1918–1919.
—dodał.
Powstanie
Wielkopolskie wybuchło 27 grudnia 1918 r. w Poznaniu. Bezpośrednią jego
przyczyną była wizyta w tym mieście wybitnego pianisty, męża stanu
Ignacego Jana Paderewskiego. Jego przyjazd 26 grudnia był okazją
do zorganizowania manifestacji patriotycznej. Następnego dnia Polacy
gromadzili się pod budynkiem Hotelu Bazar. Niemcy zorganizowali
kontrpochód, a jego uczestnicy zniszczyli po drodze siedzibę Komisariatu
Naczelnej Rady Ludowej - legalnej polskiej władzy państwowej, uznanej
przez Polski Sejm Dzielnicowy. „Przyjazd Paderewskiego uruchomił serię
wydarzeń, których nie można już było kontrolować. Poza tym
w Wielkopolsce nie stacjonowały silne jednostki niemieckie. W 1918 r.
ta prowincja znajdowała się daleko od linii frontu. Polscy powstańcy
w początkach zrywu musieli się zmierzyć ze stosunkowo słabym
przeciwnikiem” - mówił dr hab. Piotr Szlanta w wywiadzie udzielonym PAP
w 2018 r. W gotowości bojowej czekały polskie oddziały Służby Straży
i Bezpieczeństwa oraz Straży Ludowej. Przed godz. 17 sytuacja wymknęła
się spod kontroli. Padł pierwszy strzał - wybuchło powstanie.
Początkowo
Naczelna Rada Ludowa prowadziła z Niemcami rozmowy o zachowaniu
spokoju. Ostatecznie jednak nominowała na tymczasowego dowódcę powstania
Stanisława Taczaka.
W pierwszym okresie walk powstańczych,
do końca roku, Polakom udało się zdobyć większą część Poznania.
Ostatecznie miasto zostało wyzwolone 6 stycznia 1919 r., kiedy
to przejęto lotnisko Ławica. W polskie ręce wpadło kilkaset samolotów.
Do połowy stycznia wyzwolono większą część Wielkopolski. Pod koniec
stycznia Niemcy rozpoczęli ofensywę na froncie północnym, a w połowie
lutego przenieśli siedzibę naczelnego dowództwa do Kołobrzegu, co miało
świadczyć o planach ofensywnych przeciwko Wielkopolsce.
Powstańcom
wielkopolskim w sukurs na czas przyszli alianci zachodni, którzy
w lutym 1919 r. wymusili na władzach niemieckich powstrzymanie się
od podejmowania działań ofensywnych przeciw powstańcom. Wyznaczono
wówczas linię demarkacyjną, która rozdzieliła jednostki
polskie i niemieckie.
Zdobycze powstańców potwierdził rozejm
w Trewirze podpisany między Niemcami a państwami Ententy 16 lutego.
W myśl jego ustaleń front wielkopolski został uznany za front walki
państw sprzymierzonych. Ostateczne zwycięstwo przypieczętował podpisany
28 czerwca 1919 r. traktat wersalski, w którego wyniku do Polski
powróciła - z wyjątkiem skrawków - prawie cała Wielkopolska. Powstanie
zakończyło się sukcesem.
—wskazał dr hab. Piotr Szlanta.
—mówił
w wywiadzie udzielonym PAP w 2018 r. dr Marek Rezler, współautor
i współredaktor „Encyklopedii Powstania Wielkopolskiego 1918–1919”.
Badacz
zastrzegł jednak, że decyzja ostateczna należała do mocarstw
sojuszniczych zgromadzonych na konferencji pokojowej w Paryżu.
—zaznaczył dr Rezler.
kk/PAP
Maryla
------------------------------------------------------
Stowarzyszenie Blogmedia24.pl
29. 103. rocznica wybuchu
103. rocznica wybuchu powstania wielkopolskiego uczczona pierwszym Narodowym Dniem Zwycięskiego Powstania Wielkopolskiego
Zwycięskiego Powstania Wielkopolskiego, jaki obchodzimy w rocznicę
wybuchu tego zrywu niepodległościowego, czyli 27 grudnia.
Maryla
------------------------------------------------------
Stowarzyszenie Blogmedia24.pl