Jak organizuje się podróże Prezydenta R.P. ?

P O L S K I E K O L E J E P A Ń S T W O W E

PRZEPISY
o pociągach nadzwyczajnych przeznaczonych do podróży
PREZYDENTA RZECZYPOSPOLITEJ

zatwierdzone rozporządzeniem P. Ministra Komunikacji
z dnia 21 lutego 1929 r. NR. DZ. IV/18018/12/1928
(DZ. URZ. M.K.Z R. 1929 NR. 3 poz. 41

W razie uruchomienia pociągu Prezydenta Rzeczypospolitej należy stosować, niezależnie od obowiązujących ogólnych przepisów, następujące przepisy:

I . Wyznaczenie pociągu.

§ 1.

We wszystkich korespondencjach tak telegraficznych, jak telefonicznych i pisemnych należy pociąg nadzwyczajny, przeznaczony do podróży Prezydenta Rzeczypospolitej, nazywać Pociągiem Prezydenta Rzeczypospolitej. *)
*) W razie uruchomienia pociągu nadzwyczajnego z okazji podróży Głowy obcego Państwa, należy nazwą pociągu odpowiednio zmienić: Np. Pociąg Króla Rumuńskiego, Pociąg Prezydenta Rzeczypospolitej Francuskiej i t. p. W innych przypadkach uruchomienia pociągu nadzwyczajnego według przepisów niniejszych, nazwę pociągu poda Ministerstwo Komunikacji.

§ 2

Zarządzenia szczegółowe co do całego programu podróży i co do uruchomienia pociągu otrzymują Dyrekcje zasadniczo od Ministerstwa Komunikacji. O ileby żądanie uruchomienia pociągu Prezydenta Rzeczypospolitej skierowane zostało wyjątkowo bezpośrednio do Dyrekcji lub do podległego Dyrekcji urzędu, należy bezzwłocznie wydać potrzebne zarządzenia, celem uruchomienia pociągu, zawiadamiając o tem równocześnie władzę przełożoną i Ministerstwo Komunikacji,

§ 3.

Jeżeli pociąg Prezydenta Rzeczypospolitej ma być uruchomiony w obrębie dwóch lub więcej Dyrekcyj, obowiązana jest ta z nich, w której rozpoczyna się podróż (Dyrekcja początkowa), porozumieć się z interesowanemi Dyrekcjami co do uzgodnienia rozkładu jazdy i potrzebnych zarządzeń, odpowiednio do zarządzeń, otrzymanych od Ministerstwa Komunikacji. Dyrekcja początkowa powinna przytem podać ciężar i ilość osi pociągu. Dyrekcja początkowa, obowiązana według powyższego do wszczęcia porozumienia się powinna mieć na względzie możliwość otrzymania potrzebnych wiadomości we właściwym czasie. Wzajemne porozumiewanie się powinno uwzględniać powyższy warunek i odbywać się w sposób wykluczający nieporozumienie lub niekompetencję osób.

§4.

Na podstawie osiągniętego porozumienia każda Dyrekcja układa dla swego okręgu rozkład jazdy pociągu i wydaje go w właściwy sposób.

II. Opracowanie i rozsyłanie rozkładu jazdy.

§ 5.

Rozkład jazdy powinien być opracowany na zasadach ogólnych z uwzględnieniem poniżej podanych zaostrzeń, zmierzających do podniesienia bezpieczeństwa ruchu :
a) Pociąg Prezydenta Rzeczypospolitej ma pierwszeństwo przed wszystkiemi innemi pociągami (§ 26).
b) Jako prędkość zasadniczą należy przyjąć prędkość zasadniczą pociągów pośpiesznych danej linji, lub pociągów osobowych, jeżeli na danej linii nie kursują pociągi pośpieszne, o ile Ministerstwo Komunikacji w poszczególnym wypadku nie wyda w tym względzie odmiennego zarządzenia. (§21).
c) Rozkład jazdy powinien uwzględniać jazdę tylko w odstępach stacyjnych. Stosowanie jazdy w odstępach posterunkowych dopuszczalne jest jedynie w stosunku do parowozu pilotowego, poprzedzającego bezpośrednio pociąg Prezydenta Rzeczypospolitej.
d) Rozkład jazdy powinien uwzględniać przybycia na stacje pociągów idących w tym samym, co pociąg Prezydenta Rzeczypospolitej kierunku w ten sposób, żeby pociąg pasażerski przybył na stację następną najmniej na 5 minut, a pociąg towarowy najmniej na 15 minut przed odejściem pociągu Prezydenta Rzeczypospolitej ze stacji poprzedniej,
e) Na linjach jednotorowych powinny pociągi pasażerskie, mające się krzyżować z pociągiem Prezydenta Rzeczypospolitej przybyć na stację krzyżowania najmniej na 5 minut, a towarowe najmniej na 15 minut przed przybyciem pociągu Prezydenta Rzeczypospolitej.
f) Postoje pociągu Prezydenta Rzeczypospolitej należy wyznaczać tylko dla celów ruchowo-technicznych, a ponadto postoje ustalone w programie podróży.

§ 6.

Rozkład jazdy powinien być podany do wiadomości interesowanych urzędów w drodze pisemnej, w nieuniknionych zaś wypadkach, z powodu braku czasu, wyjątkowo w drodze telegraficznej. Każdy urząd wykonawczy powinien potwierdzić odbiór rozkładu jazdy Dyrekcji lub właściwemu Oddziałowi, stosownie do zarządzenia Dyrekcji.

§ 7

Każda stacja po otrzymaniu rozkładu jazdy pociągu nadzwyczajnego powinna się z nim szczegółowo zaznajomić i uregulować w porozumieniu z sąsiedniemi stacjami ruch pociągów, które nie zostały uwzględnione w rozkładzie jazdy pociągu Prezydenta Rzeczypospolitej.

§ 8.

Każda Dyrekcja podaje do wiadomości Ministerstwa Komunikacji rozkład jazdy swego okręgu, a jego skrót przesyła właściwym Wojewodom (Komisariatowi Rządu w Warszawie), Dowódcom Okręgów Korpusów i Wydziałowi Bezpieczeństwa Ministerstwa Spraw Wewnętrznych. Niezależnie od tego Dyrekcja początkowa przygotuje dla Prezydenta Rzeczypospolitej i jego orszaku skrócony rozkład jazdy w 15-tu egzemplarzach na właściwych drukach (obejmujący cały przebieg pociągu), które Naczelnik pociągu (§ 24) wręcza Komendantowi pociągu. W rozkładzie tym należy podać stacje węzłowe i te stacje, na których pociąg ma się zatrzymać. W tym celu wszystkie Dyrekcje podadzą Dyrekcji początkowej telegraficznie potrzebne dane z rozkładu.

III. Przygotowania i wyprawienie pociągu

§ 9.

Skład pociągu Prezydenta Rzeczypospolitej oraz porządek ustawienia wagonów ustanawia Ministerstwo Komunikacji po porozumieniu się z Kancelarią Prezydenta Rzeczypospolitej. Do normalnego składu tego pociągu wchodzą aż do odwołania następujące wagony i w podanym poniżej porządku:
Wagon służbowo-bagażowy serji Ashx Nr. 19,
wagon serji ABhuxz lub ABhxz,
wagon salonowy serji Ashx Nr. 23,
wagon restauracyjny serji Ihxx Nr. 501,
wagon salonowy serji Ashx Nr. 10,
wagon eskorty serji Ashx Nr. 22
i drugi wagon bagażowy serji Fhpx Nr. 27004.
Skład liczy 30 osi, a ciężar jego wynosi 300 ton.

§ 10.

Na stacji początkowej pociągu, oraz na stacjach, na których się zmienia skład pociągu lub parowóz, należy wymierzyć w metrach odległość od środka stopnia maszynisty na parowozie do środka stopni wagonu Prezydenta Rzeczypospolitej i podać ją we właściwym czasie, w sposób wykluczający nieporozumienie do wiadomości zawiadowców stacji, na których ma się zatrzymać pociąg. Stosownie do tego należy punkt, w którym ma wypaść środek stopnia maszynisty po zatrzymaniu się pociągu, oznaczyć na stacjach postoju wskaźnikiem lub sygnałem widocznym.

§ 11.

Parowóz i wagony wchodzące w skład pociągu Prezydenta Rzeczypospolitej powinny być przed rozpoczęciem każdej podróży dokładnie zbadane przez fachowych pracowników, tak pod względem technicznym, jak też pod względem czystości i wewnętrznego porządku, pod nadzorem naczelnika właściwej parowozowni oraz naczelnika depo wagonowego. Na stacjach, na których niema parowozowni, czynności tych powinien dozorować delegowany w tym celu pomocnik naczelnika najbliższej parowozowni.

§ 12.

Pociąg Prezydenta Rzeczypospolitej powinien być wyposażony w pociągowy (polowy) aparat telefoniczny z odpowiednią obsługą, jak również w wewnętrzne połączenie telefoniczne w pociągu.

§ 13.

Do prowadzenia pociągu Prezydenta Rzeczypospolitej należy wyznaczać doborowe i doświadczone drużyny parowozowe i konduktorskie, znające ponadto dokładnie stosunki danej linji. Należy również przeznaczyć do pełnienia służby w pociągu doświadczonego rewidenta wagonów i elektromontera.

§ 14.

Skład pociągu, zupełnie przygotowanego do drogi powinien być ustawiony przy właściwym peronie najmniej na pół godziny przed czasem odjazdu pociągu, o ile nie nastąpiło ze strony właściwej zarządzenie wcześniejszego podania składu.

§ 15.

Zadymianie stacji z parowozu pociągu Prezydenta Rzeczypospolitej i z innych parowozów w pobliżu się znajdujących - jest wzbronione.

§ 16.

Z chwilą ustawienia składu pociągu Prezydenta Rzeczypospolitej na odpowiednim torze powinni się stawić na właściwym peronie naczelnik Wydziału Eksploatacyjnego, naczelnik Oddziału Drogowego, naczelnik Oddziału Mechanicznego, naczelnik Parowozowni lub ich zastępcy, a także kontroler eksploatacji i zawiadowca stacji. Obowiązkiem ich jest dopilnować, aby odjazd pociągu odbył się w porządku i ściśle według rozkładu.

§ 17

Pociąg Prezydenta Rzeczypospolitej powinien być prowadzony zasadniczo tylko przez jeden parowóz. W razie konieczności użycia podwójnej trakcji należy w miarę możności przeznaczać do tego celu parowozy tego samego typu (o jednakowej największej dozwolonej prędkości). Przy użyciu podwójnej trakcji największa dozwolona prędkość jazdy nie może przekraczać 60 klm. na godzinę, o ile Ministerstwo Komunikacji nie zezwoli wyjątkowo na stosowanie większej prędkości.

§ 18.

Po otrzymaniu zawiadomienia o zamierzonem uruchomieniu pociągu Prezydenta Rzeczypospolitej naczelnik Oddziału Drogowego lub jego zastępca powinien objechać właściwe linje swego Oddziału niepóźniej niż na dwadzieścia cztery godziny przed przejściem pociągu Prezydenta Rzeczypospolitej i wydać odpowiednie zarządzenia, zapewniające prawidłowy bieg pociągu. Przed przejściem pociągu powinni zawiadowcy odcinków drogowych sprawdzić stan linji i przekonać się, czy podległy im personel drogowy znajduje się na stanowisku. Dróżnicy obchodowi powinni zbadać swój odcinek bezpośrednio przed przejazdem pociągu.

§ 19.

Zwrotnice niezabezpieczone w zupełności, lub niezamknięte pewnie, przez które pociąg Prezydenta Rzeczypospolitej ma przejeżdżać przeciw ostrzu, powinny być dozorowane przez odpowiedniego pracownika służby ruchu, od chwili dokonanej przez dyżurnego ruchu przepisanej kontroli zwrotnic, aż do czasu przejścia przez nie pociągu.

§ 20.

Na linji przebiegu pociągu Prezydenta Rzeczypospolitej powinien być przygotowany na każdej stacji, gdzie się znajduje parowozownia główna lub średnia, odpowiedni parowóz, ustawiony kominem w kierunku jazdy pociągu, gotów do wyjazdu w każdej chwili, na wypadek zepsucia się parowozu przy pociągu Prezydenta Rzeczypospolitej

§ 21.

Wszystkie roboty na szlakach powinny być we właściwym czasie przed przejściem pociągu Prezydenta Rzeczypospolitej ukończone, względnie przerwane, niepóźniej jednak niż na godzinę przed przejściem tego pociągu, przyczem należy się starać, ażeby pociąg Prezydenta Rzeczypospolitej tylko w wyjątkowych wypadkach był zmuszony z powodu stanu linji zmniejszać prędkość jazdy ustaloną w rozkładzie. Z tego względu przy układzie rozkładu jazdy pociągu Prezydenta Rzeczypospolitej Dyrekcje powinny brać pod uwagę stan odnośnych szlaków w danym czasie i wyznaczać pociągowi odpowiednie czasy jazdy, (§ 5 b)

§ 22

Na godzinę przed przejściem pociągu Prezydenta Rzeczypospolite, wózki robocze, drezyny i t. p. powinny być usunięte z toru (na liniach dwutorowych z obydwu torów) i pozostawać pod stałym nadzorem aż do przejścia pociągu.

IV. Czynności w czasie biegu pociągu.

§ 23.

Pociąg Prezydenta Rzeczypospolitej należy przepuszczać w stacjach i wymijalniach po torze głównym.

§ 24.

Pociągowi Prezydenta Rzeczypospolitej towarzyszą we właściwych okręgach: Na parowozie naczelnik Oddziału Drogowego i naczelnik parowozowni, a w wagonie służbowo-bagażowym naczelnik Wydziału Eksploatacyjnego danej Dyrekcji (lub jego zastępca); ten ostatni w charakterze Naczelnika pociągu ze strony kolei, Naczelnik pociągu porozumiewa się bezpośrednio z Komendantem pociągu we wszystkich sprawach, odnoszących się do podróży i wydaje obowiązujące zarządzenia organom wykonawczym. Zależnie od uznania Prezesa właściwej Dyrekcji może przeprowadzać pociąg na parowozie kontroler maszynowy lub maszynista instruktor zamiast naczelnika danej parowozowni,

§ 25.

Naczelnik pociągu jest między innemi obowiązany w razie opóźnienia pociągu Prezydenta Rzeczypospolitej zawiadomić o tem wszystkie interesowane stacje i w związku z tem wydać zarządzenia potrzebne do zabezpieczenia ruchu pociągów.

§ 26.

Pociąg Prezydenta Rzeczypospolitej ustępuje pierwszeństwa wskazanego w § 5 a) wyjątkowo pociągom nadzwyczajnym, mającym zapewnić prawidłowy bieg pociągu Prezydenta Rzeczypospolitej, lub niosącym pomoc w nieszczęśliwych wypadkach doniosłego znaczenia.

§ 27.

W czasie biegu pociągu Prezydenta Rzeczypospolitej przez obrąb Oddziału Eksploatacyjnego, względnie od stacji dyspozycyjnej, do stacji dyspozycyjnej, powinni zawiadowcy stacji danego odcinka osobiście czuwać nad wykonywaniem służby ruchu, jakoteż telegraficznej i telefonicznej. Na stacjach zmiany parowozu, powinien dozorować zmiany naczelnik parowozowni.

§ 28.

Przed przejściem pociągu Prezydenta Rzeczypospolitej peron i tory stacyine, jako też pomieszczenia służbowe i dla publiczności powinny być starannie wyczyszczone. Pracownicy, którzy z obowiązku mają być obecni przy przejściu pociągu Prezydenta Rzeczypospolitej, powinni być w przepisanych uniformach, jeżeli je posiadają, - a w każdym razie w schludnej odzieży. Pracownikom niepełniącym służby i osobom postronnym - prócz osób oficjalnych - przebywanie na peronie przy przejściu pociągu Prezydenta Rzeczypospolitej jest wzbronione. Drzwi poczekalni prze znaczonych dla publiczności prowadzące na peron, powinny być zamknięte.

§ 29.

Na stacji wyjścia pociągu i przeznaczenia, jak też na stacjach, na których odbyć się ma przesiadanie osób, jadących pociągiem Prezydenta Rzeczypospolitej, powinny być w czasie właściwym przygotowane dla nich osobne poczekalnie. Do tego celu można w razie potrzeby użyć jednej z odpowiednich poczekalni ogólnych, zaś dla podróżnych przeznaczyć na ten czas inne pomieszczenie,

§ 30.

Drużynom parowozowym i konduktorskim pociągów krzyżujących się z pociągiem Prezydenta Rzeczypospolitej, lub wyprzedzanych przez ten pociąg, nie wolno oddalać się ze stanowiska podczas postoju własnego pociągu, aż do przejścia pociągu Prezydenta Rzeczypospolitej. Przy wyprzedzaniu i krzyżowaniu pociągów z pociągiem Prezydenta Rzeczypospolitej na stacjach, drzwi i okna wagonów pociągów pasażerskich od strony pociągu Prezydenta Rzeczypospolitej powinny być zamknięte. Drużyny pociągów towarowych mają zwracać baczną uwagę - tak podczas postoju, jak i w czasie jazdy - czy ładunek wagonów otwartych nie uległ przesunięciu się, zagrażającemu bezpieczeństwu ruchu.

§ 31

W razie konieczności zatrzymania pociągu Prezydenta Rzeczypospolitej na jakimkolwiek punkcie, nieprzewidzianym w rozkładzie jazdy, właściwy pracownik kolejowy powinien na miejscu zatrzymania pociągu oczekiwać jego przybycia, celem zawiadomienia Naczelnika pociągu (przedstawiciela Wydziału Eksploatacyjnego o przyczynie i przypuszczalnem trwaniu postoju. Naczelnik pociągu powinien o zaszłem zdarzeniu poinformować Komendanta pociągu.

§ 32.

We wszystkich sprawach, odnoszących się do pociągu Prezydenta Rzeczypospolitej zawiadowca stacji na której pociąg się zatrzymuje, powinien zwracać się do Naczelnika pociągu. Skrócenie postoju, ustalonego w rozkładzie jazdy, w razie spóźnienia pociągu, może zarządzić Naczelnik pociągu tylko za zgodą Komendanta pociągu.

§ 33.

Stacja przeznaczenia pociągu powinna wiadomości o opóźnieniu pociągu Prezydenta Rzeczypospolitej zgłaszać bezzwłocznie miejscowym interesowanym Urzędom Państwowym.

§ 34.

O odejściu, względnie przybyciu pociągu Prezydenta Rzeczypospolitej stacje początkowe i przeznaczenia mają telegraficznie zawiadomić Ministerstwo Komunikacji

§ 35.

Po ukończeniu podróży Dyrekcje mają przedstawić Ministerstwu Komunikacji raporty z jazdy pociągów Prezydenta Rzeczypospolitej, wraz z pisemnem sprawozdaniem o przebiegu podróży,

§ 36.

W danym razie należy samochody, powozy, konie i całą część gospodarczą wysyłać tak wcześnie, aby przybyły na stację przeznaczenia we właściwym czasie, przed pociągiem Prezydenta Rzeczypospolitej.

§ 37.

Opłata za pociąg nadzwyczajny Prezydenta Rzeczypospolitej w składzie normalnym, nie przewyższającym 7 wagonów cztero lub sześcioosiowych (§ 9) wynosi 7 złotych za pociągokilometr. Za każdy następny wagon osobowy lub towarowy, włączony do pociągu na życzenie Kancelarii Prezydenta Rzeczypospolitej, opłata wynosi l złoty za pociągo-kilometr. Za przewóz oddzielny samochodów, powozów, koci i całej części gospodarczej (§ 36) należy obliczać normalną opłatę taryfową ze zniżka 50%.

§ 38.

Do odprawy pociągu Prezydenta Rzeczypospolitej służą zbiorowe bilety blankietowe. Oddzielne przewozy samochodów, powozów, koni i t. d. odprawia się za zwyczajnemi listami przewozowemi (pośpiesznemi lub zwykłemi). Należności przewozowe i opłaty dodatkowe kredytuje się na rachunek Kancelarji Prezydenta Rzeczypospolitej. Rachunki kredytowanych należności sporządza:
a) za pociągi nadzwyczajne Dyrekcja, w której okręgu leży stacja początkowa,
b) za przewozy oddzielne Dyrekcja, do której należy stacja przeznaczenia przewozów.
Poszczególne Dyrekcje przesyłają rachunki swoje Dyrekcji Warszawskiej z równoczesnem obciążeniem tej ostatniej należnościami przez rachunek międzydyrekcyjny, celem zestawienia ogólnej sumy należności kredytowanych i przedstawienia rachunku Kancelarii Prezydenta Rzeczypospolitej do wyrównania.


Reprint powyższych przepisów można nabyć w cenie 2zł w Fundacji Era Parowozów. Polecam z pełnym przekonaniem wszystkim urzędnikom i służbom państwowym organizującym podróże najważniejszych osób w Państwie.

Jestem pewny, że gdyby organizatorzy prezydenckiego lotu w dniu 10. kwietnia 2010 r. dopełnili swoich obowiązków tragedii smoleńskiej można by uniknąć, albo ograniczyć jej rozmiary. Niestety zakres i waga zaniedbań ujawnione po 10. kwietnia nasuwają przypuszczenie, że wizyta Prezydenta R.P. była przez niektórych z nich traktowana z nieprzypadkową nonszalancją. Surowe prawo nie wahałoby się zakwalifikowania tej nonszalancji jako sabotażu wymierzonego w bezpieczeństwo Głowy Państwa. Jak dotąd nikomu z organizatorów lotu włos nie spadł z głowy, a niektórzy z nich doczekali się awansu lub nagrody za to, czy pomimo tego, co zrobili. Państwo Polskie nie zdało egzaminu ani wówczas ani później. Ale może zdać egzamin w przyszłości.