Klientelizmu w USA nie cenią

Stany Zjednoczone są wszak ojczyzną ludzi, którzy sukcesy zwykli wywodzić z własnego pomysłu i czynu, a nie protekcji sponsora. Słowa usłyszane w stolicy USA przez redaktora Janke doskonale korespondują z tym, co czytam w tych dniach we wspomnieniach Matthew Bogdanos’a*.

Ten niemłody już oficer rezerwy „marines”, który ochotniczo powrócił do służby po 11 września 2001 r., wziął udział w wywiadowczo-śledczej akcji antyterrorystycznej „Task Force Bowie” w Afganistanie, bo opracował oryginalną koncepcję kontroli ruchu granicznego. W ramach tego zdobył urzędowy rejestr z czasów reżimu talibów, dotyczący wszystkich upoważnionych do podróży zagranicznych, ze zdjęciami paszportowymi włącznie, a upoważnionymi byli właśnie talibowie i członkowie Al.-Kaidy...

W czasie wojny w Iraku, gdy doszło do splądrowania muzeum w Bagdadzie, natychmiast zorganizował z własnej inicjatywy zespół śledczy, który odzyskał ponad 5 tys. artefaktów, w tym słynny skarb z Nimrud. Matthew Bogdanos, blisko 50-letni rezerwista „marines” odszedł do cywila w stopniu pułkownika, odznaczony Brązową Gwiazdą, jednym z najwyższych orderów wojskowych.

Klientelizm, postawa wyczekiwania i roszczeniowa nie są najwyżej oceniane w USA, nie mieści się to w amerykańskim stylu. Fraza z przemówienia inauguracyjnego prezydenta Kennedy’ego – „Nie pytaj, co twój kraj może zrobić dla ciebie, zapytaj, co ty możesz zrobić dla swojego kraju” – wywołała entuzjastyczny aplauz nie przez odkrywczość, lecz przez idealne wstrzelenie się w samo sedno amerykańskiego stylu.

Czy przez Amerykanów może być traktowany poważnie rząd, który nie umiał zapewnić bezpieczeństwa swojemu Prezydentowi i dowództwu Sił Zbrojnych w pełnym składzie? Czy ktokolwiek szanować może Polskę za to, że oddała dobrowolnie w obce ręce śledztwo w sprawie katastrofy smoleńskiej i teraz polscy urzędnicy rządowi przesłuchiwani są na tę okoliczność przez rosyjskich prokuratorów?

* - Matthew Bogdanos, William Patrick, „Złodzieje z Bagdadu”, Dom Wydawniczy Rebis, Poznań 2006