Przemysław Gintrowski- Barbarzyńcy. Ku przestrodze...

70 lat temu, 21 grudnia 1951 r., w Stargardzie Szczecińskim
urodził się Przemysław Gintrowski, bard Solidarności, kompozytor, muzyk.
Wraz z Jackiem Kaczmarskim i ze Zbigniewem Łapińskim przygotował w 1979
r. program poetycki „Mury”, którego tytułowa piosenka stała się
nieformalnym hymnem „Solidarności” i symbolem walki z komunizmem.

Przemysław
Gintrowski urodził się w Stargardzie Szczecińskim, ale przez całe życie
związany był z Warszawą: tu skończył szkołę średnią, uczelnię, a także
komponował i pracował.

Już w liceum był współorganizatorem
Harcerskiej Rozgłośni Muzycznej. W 1968 r. założył zespół muzyczny
Między Niebem a Ziemią. Grupa początkowo wykonywała kompozycje The
Doors, Rolling Stones, Animals, Procol Harum, a później własne
z tekstami polskich poetów.

Po raz pierwszy przed większą
publicznością wystąpił Gintrowski w 1976 r. na przeglądzie piosenki
studenckiej w warszawskiej Riwierze; przedstawił wówczas utwór
„Epitafium dla Sergiusza Jesienina” i zdobył pierwszą nagrodę.

Niezapomniany program

W 1979
roku z Jackiem Kaczmarskim i ze Zbigniewem Łapińskim powołał trio,
które przygotowało program poetycki „Mury”. Tytułowa piosenka stała się
nieformalnym hymnem Solidarności i symbolem walki z komunizmem. Dla
Gintrowskiego i Kaczmarskiego wolność była wartością nadrzędną.

Wyrażaliśmy to w naszej twórczości, także w czasie strajków w Stoczni Gdańskiej w 1980 r.

— mówił w wywiadzie dla PAP w 2005 r. Gintrowski.

Kiedy śpiewaliśmy, że „nikt nikogo zniewalać nie może”, to chodziło właśnie o to

— podkreślał Gintrowski, który wraz z Jackiem Kaczmarskim koncertował w latach 1980-1981 w całej Polsce.

W samej
Stoczni - jak np. Maciej Pietrzyk - nie byliśmy, lecz w sprawę strajków
byliśmy bardzo zaangażowani. Kiedy rozpoczęły się sierpniowe
wydarzenia, myśleliśmy, że to już koniec komunizmu w kraju

— opowiadał.

W 1980
r. powstał kolejny wspólny program tria - „Raj”. Rok później Gintrowski
z Kaczmarskim zdobyli drugą nagrodę w konkursie kabaretowym
za „Epitafium dla Włodzimierza Wysockiego” w Opolu, a także nagrodę
na wrocławskim Przeglądzie Piosenki Aktorskiej.

Wtedy też artyści
pojechali do Francji na tournée. Gintrowski i Łapiński wrócili
do Polski. Z powodu wprowadzenia stanu wojennego nie mogli kontynuować
trasy z Kaczmarskim; odmówiono im paszportów. Kaczmarski pozostał
na emigracji do 1990 r.

Po 13 grudnia

W stanie wojennym
Gintrowski był aktywnym uczestnikiem drugiego obiegu kultury.
Koncertował w domach, kościołach, w Muzeum Archidiecezji Warszawskiej.
Uważał, że wprowadzony 13 grudnia 1981 r. stan wojenny w Polsce
„przypieczętował początek końca komunizmu w naszym kraju”.

Gdyby stanu wojennego nie było, to tak naprawdę nie wiadomo, jak potoczyłyby się losy naszego kraju

— mówił w udzielonym w 2006 r. PAP wywiadzie.

Stan
wojenny spowodował, że nawet ci Polacy, którzy mieli jakąś resztkę
zaufania, ci, którzy jeszcze wierzyli w ten ustrój - przejrzeli wtedy
na oczy. Dlatego ośmielam się twierdzić, że to był początek końca
komunizmu, choć takich końców można się doszukiwać także w innych
momentach naszej historii

— tłumaczył artysta.

Jak
wspominał w rozmowie z PAP, 12 grudnia 1981 r. był w Poznaniu, tam
razem z kilkoma innymi polskimi muzykami brał udział w koncercie pt.
„Niechciane teksty PRL-u”.

Koncert był zaplanowany
na sobotę i niedzielę, 12 i 13 grudnia. 13-ego rano do mojego pokoju
w hotelu przybiegł organizator i powiedział, żebym włączył telewizor.
Zobaczyłem obrazek, który chyba wszyscy mamy przed oczami do dzisiaj -
zamiast porannego programu dla dzieci, w telewizji przemawiał
gen. Jaruzelski

— wspominał Gintrowski.

Drugi dzień koncertu został odwołany. Na poznańskim dworcu okazało się, że nie kursują pociągi, oprócz jednego.

Jeden
pociąg musiał przejechać, bo był to najważniejszy pociąg w PRL-u,
relacji Berlin-Moskwa. W związku z tym, że żadne inne pociągi nie
jeździły, to panował w nim potworny ścisk, ale było dość wesoło,
bo my-pasażerowie, nie do końca rozumieliśmy, co się stało

— opowiadał muzyk.

Wesoło
było tylko do Ursusa - tam zrozumieliśmy, co się tak naprawdę stało -
zobaczyliśmy czołgi, transportery opancerzone, wojsko itd. Podobny
obrazek zastaliśmy na dworcu w Warszawie

— podkreślił Gintrowski.

Gintrowski
stworzył muzykę filmową m.in. do „Człowieka z żelaza” Andrzeja Wajdy,
„Matki Królów” Janusza Zaorskiego, serialu komediowego Stanisława Barei
„Zmiennicy” czy filmu „Tato” Macieja Ślesickiego oraz innych filmów
i spektakli teatralnych.

Znakomicie interpretował poezję. Śpiewał
do tekstów Zbigniewa Herberta, Jacka Kaczmarskiego, Tadeusza Nowaka.
W 2008 r. ukazała się płyta CD „Tren” z utworami Przemysława
Gintrowskiego skomponowanymi do tekstów Zbigniewa Herberta. Album, który
został wydany z okazji ustanowienia roku 2008 Rokiem Zbigniewa
Herberta, zawiera 15 utworów m.in. „Wilki”, „Achilles. Pentezylea”,
„Kaligula”, „Nike, która się waha”, „Pan Cogito o cnocie”, „Pieśń
o bębnie” i „Tren Fontynbrasa”.

Gintrowski był także wykładowcą muzyki filmowej w Warszawskiej Szkole Filmowej.

W 2006 r. prezydent Lech Kaczyński odznaczył artystę Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski.

Przemysław Gintrowski zmarł 20 października 2012 r. Pochowany został na cmentarzu w Wilanowie.