Co decyduje o skutecznym formowaniu charakteru?

avatar użytkownika Dariusz Zalewski


Cnoty, czyli sprawności moralne, mają decydujący wpływ na ukształtowanie dobrego charakteru. Ich formowanie uzależnione jest od wielu rożnych czynników. Wśród nich można jednak wyróżnić trzy najważniejsze. (Artykuł jest nowym opracowaniem i rozwinięciem spostrzeżeń przedstawionych pierwotnie w mojej książce, Sztuka samowychowania, Lublin 2007)

Jednym ze wspomnianych czynników jest stopień zakorzenienia lub ugruntowania wady przeciwnej. Jak wiadomo cnotom sprzeciwiają się wady. Jeśli przeniknęły one głęboko i trwale nasze postawy i zachowania, wówczas pozbycie się ich będzie wymagało o wiele więcej czasu i energii, aby w końcu, w ich miejsce, udało się zbudować pozytywną sprawność moralną.

Drugim czynnikiem jest czas i rodzaj sprawności. Sprawności o charakterze intelektualnym (np. wiedza na konkretny temat) mogą się ukształtować stosunkowo szybko. Jednak interesujące nas tu sprawności, opanowujące sferę zmysłowo-popędliwą, wymagają zazwyczaj dłuższego czasu do ich uformowania. Dodatkowo wiąże się to z wieloma przełamaniami woli, czyli przezwyciężeniami konkretnych pokus, związanych z istniejącymi już wadami. Jeśli przez dłuższy okres czasu udaje się pokonywać daną słabość, wówczas wzrasta prawdopodobieństwo skutecznego uformowania cnoty.

Wreszcie trzecim czynnikiem jest indywidualna konstrukcja psychiczna: odpowiedni genotyp, sposób przeżywania emocji czy typ układu nerwowego. Znaczenie tego czynnika widać chociażby po tym, jak pewne osoby łatwo ulegają uzależnieniom, a inne są bardziej uodpornione. Podobne mechanizmy występują w omawianym przypadku.

Opracowując strategię kształtowania silnego charakteru naszych dzieci musimy przeanalizować te trzy czynniki i uwzględnić je w przyszłej pracy.

napisz pierwszy komentarz